واژگانی شدگی ابعاد معنایی وجهیت در صفات وجهی فارسی   نگین ایلخانی پور[1] غلامحسین کریمی دوستان[2]   تاریخ دریافت:30/10/91                                                      تاریخ تصویب:20/5/92   چکیده در این مقاله، سه بُعد معنایی نیروی وجه، پایۀ وجه و منبع ترتیب در صفات وجهی فارسی بررسی می شوند و نشان داده می شود که در صفات وجهی فارسی سه نیروی وجه الزام (برای مثال در صفت «قطعی»)، امکان (برای م...

واژگانی‌شدگی ابعاد معنایی وجهیت در صفات وجهی فارسی   نگین ایلخانی‌پور[1] غلامحسین کریمی دوستان[2]   تاریخ دریافت:30/10/91                                                      تاریخ تصویب:20/5/92   چکیده در این مقاله، سه بُعد معنایی نیروی وجه، پایۀ وجه و منبع ‌ترتیب در صفات وجهی فارسی بررسی می‌شوند و نشان داده می‌شود که در صفات وجهی فارسی سه نیروی وجه الزام (برای مثال در صفت «قطعی»)، ام...

یان زبان در برابر جملات وجهی العمل آنها در مقابل جمله های غیروجهی متفاوت است. از مهمترین و معمولترین راههای بیان جمله های وجهی استفاده از عناصر وجهی از قبیل افعال وجهی، قیود جمله، و دسته مشخصی از افعال واژگانی است. از اهداف این تحقیق، تحلیل و تبیین نقشها، انواع و درجات مفهوم وجهیت در فارسی امروز است. این پژوهش همچنین تمایز مطلوبی را میان جنبه های صوری و معنائی مقوله وجهیت در فارسی ایجاد می پژو...

افعال وجهی و کارکردهای آن‌ها را می‌توان از جنبه‌های گوناگون و در قالب‌های نظری متفاوتی مورد بررسی و تحلیل قرار داد. مقاله حاضر بر آن است بر اساس چارچوب پالمر (1990) افعال وجهی فارسی را از دو جنبه‌ی «درجه» و «نوع» توصیف و تحلیل نماید. بررسی مذکور نشان می‌دهد فعل وجهی «باید» علی‌رغم عدم استلزام گزاره ای، برای بیان سه درجه از وجهیت معرفتی، دو درجه از وجهیت پویا و یک درجه از وجهیت الزامی به‌کار می‌...

چکیده حیطه ی نوشتار دانشگاهی اخیرا شاهد تغییرات عمده ای از غیرشخصی بودن (عینی بودن) به شخصی بودن بوده است. شخصی بودن متون دانشگاهی اهمیت استفاده از وجهیت معرفتی را برجسته می سازد چرا که? وجهیت معرفتی? بر اساس یکی از تعاریف ارائه شده از این مقوله? ارتباط تنگاتنگی با شخصی بودن داشته و به عنوان بیان نظر شخصی گوینده در مورد جز گزاره ای گفته در نظر گرفته میشود. بنابراین? با در نظر داشتن نقاط مشترک...

یان زبان در برابر جملات وجهی‌العمل آنها در مقابل جمله‌های غیروجهی متفاوت است. از مهمترین و معمولترین راههای بیان جمله های وجهی استفاده از عناصر وجهی از قبیل افعال وجهی، قیود جمله، و دسته مشخصی از افعال واژگانی است. از اهداف این تحقیق، تحلیل و تبیین نقشها، انواع و درجات مفهوم وجهیت در فارسی امروز است. این پژوهش همچنین تمایز مطلوبی را میان جنبه های صوری و معنائی مقوله وجهیت در فارسی ایجاد می پژو...

در این مقاله در پی بررسی چگونگی تبیین وجهیت در زبان فارسی، در قالب انگارۀ شناختی و رابطۀ وجه و وجهیت در زبان فارسی هستیم. هدف اصلی از انجام این پژوهش، مطالعۀ نظام وجهیت بر اساس نظریه های زبان شناسی شناختی و آزمودن نظریه های موجود با داده های فارسی است. بدین منظور، ابتدا پاره ای ملاحظات نظری این حوزه را مطرح کرده و سپس، بر اساس آنها، داده های زبان فارسی را تحلیل می نماییم؛ همچنین تعامل وجهیت با ...

هدف از انجام این تحقیق مطالعه مفهوم ذهنیت در دو فعل وجهی «باید» و «توانستن» در زبان فارسی و همچنین بررسی مفهوم گوینده محوری در مقابل محتوا محوری در این حوزه می باشد. در مقاله حاضر ضمن ارائه شواهدی از گویشوران بومی زبان فارسی مفهوم ذهنی بودن دو فعل وجهی «باید» و «توانستن»، پدیده تعدد معنا با توجه به جنبه های معناشناختی و کاربردشناختی این افعال و همچنین دلیل همگرایی صوری معانی الزامی، پویایی و مع...

استعارۀ دستوری یکی از موضوعات اساسی در نقش‌گرایی نظام‌مند است که در سال‌های اخیر توجّه بسیاری از محقّقان را به خود جلب کرده است. پرسش اصلی تحقیق این است که کارکردهای استعارۀ دستوری مانند اسم‌سازی و وجهیت در گفتمان سیاسی چیست و چرا رسانه‌ها از استعاره‌های دستوری استفاده می‌کنند؟ در حقیقت هدف اصلی تحقیق این است که نقش استعارۀ دستوری در گفتمان سیاسی بر اساس دستور نقش‌گرای نظام‌مند توصیف و تبیین گردد...

ادبیات از زبان ساخته شده است. بنابراین می‌توان در پژوهش‌های ادبی از نظریّه‌های زبان‌شناختی سود جست. از میان این نظریه‌ها، نقشگرایی برای مطالعۀ بلاغت آثار ادبی مناسب‌تر است زیرا نقشگرایان در کنار جمله‌واره‌های منفرد و کلیت متن، به بافت شکل‌گیری متن (اقتضای حال و مقام) نیز توجه ویژه‌ای می‌کنند و این امر زیربنای بلاغت است. به‌تعبیر نقشگرایان، هر پارۀ سخن سه نقش اساسی و هم‌زمان دارد که آنها را فرانق...