مکتب تطبیقی اروپای شرقی از دهۀ ششم قرن بیستم و تحت تأثیر فلسفۀ مارکسیستی به وجود آمد که از نظر شیوۀ تطبیق، زیرساخت جامعه، یعنی زمینه­های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن را موجب پیدایش روساخت فرهنگی جوامع و ادبیّات و هنر می­دانست. پژوهش حاضر با اهتمام به چنین نظریه­ای تعهّد اجتماعی دو شاعر ایرانی و عراقی، محمد مهدی جواهری و محمد فرّخی یزدی می­پردازد که جوامع آنها دارای همسانی­های مشترک اقتصادی، اجتماعی...

دوفصلنامه ی پژوهش های قرآنی در ادبیات، دانشگاه لرستان سال دوم، شماره ی اول، پیاپی سوم، بهار و تابستان 1394 هـ. ش/2015م صفحات 113-138 بازتاب داستان قرآنی حضرت موسی (ع) در اشعار محمدمهدی جواهری علی اکبر مرادیان قبادی[1] سیدمحمود میرزایی الحسینی[2] جنّت نصری[3] چکیده تجلی شخصیت های قرآنی و حوادث پیرامون زندگی آن ها در شعر معاصر عرب از پدیده های چشمگیر ادبی به شمار می آید. در این میان، داستان حضرت م...

دوفصلنامه‌ی پژوهش‌های قرآنی در ادبیات، دانشگاه لرستان سال دوم، شماره‌ی اول، پیاپی سوم، بهار و تابستان 1394 هـ. ش/2015م صفحات 113-138 بازتاب داستان قرآنی حضرت موسی (ع) در اشعار محمدمهدی جواهری علی‌اکبر مرادیان قبادی[1] سیدمحمود میرزایی‌الحسینی[2] جنّت نصری[3] چکیده تجلی شخصیت‌های قرآنی و حوادث پیرامون زندگی آن‌ها در شعر معاصر عرب از پدیده‌های چشمگیر ادبی به شمار می‌آید. در این میان، داستان حضر...

از مجموع دواوین ششگانه محمد مهدی جواهری پنج قصیده که مرتبط با موضوع جهاد و مبارزه و نقش ظلم ستیزی امت اسلام در آن کاملا مشهود است استخراج و به تفصیل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . شاعر نقش بی بدیل کشور مصر را در سیر تحول ممالک عربی اسلامی در فراز های متعدد مطرح کرده ولی تحت عنـوان ( أزعیم مصر ) رهبری مصر را مخاطب قرار می دهد و به ذکر فجائع موجود امت عرب می پردازد ضمنا از آنجا که جوانان ن...

محمد مهدی جواهری از شاعران برجستة کشور عراق است. کسی که بیشتر اشعارش را به مفاهیم سیاسی و اجتمـــاعی اختصاص داده است. وی توانست بیش از نیم سده، گرایش خود را به سرودن اشعار میهنی حفظ کند. اگر چه بیشتر اشعار جواهری، دربردارندة جنبش ها و قهرمانی های کشور عراق است، نباید از نظر دور داشت که وی هیچ گاه خود را محدود به کشورش نکرده است. بنابراین، دیدگاه ظلم ستیزی جواهری، تنها منحصر به عراق نمی شود و جه...

قرن بیستم عراق، شاهد حوادث مهم و تلخی چون، تشکیل رژیم سلطنتی در سال 1921م، شکل گیری احزاب سیاسی مختلف، ایجاد نظام جمهوری در سال 1958م، به قدرت رسیدن حزب بعث و روی کار آمدن صدام حسین به سال 1979م، بود که همه ی این اتفاقات، با انجام کودتاهای خونین و کشته شدن مردم بی گناه همراه بود. اما در رأس این حوادث، نفوذ استعمار به عراق قرار داشت که دل هر انسان فهیمی را به درد می آورد. استعمارگران قدرت طلب، س...

سبک عبارت است از طرز بیان، انتخاب الفاظ و بیان اندیشه ها، از طریق گزینش کلمات.معادله بوزیمان معادله ای است که دانشمند آلمانی، به اسم بوزیمان آن را اختراع کرد. این معادله را می توان پژوهشی در سبک شناسی آماری به حساب آورد، که میزان ادبیت سبک را از طریق نسبت فعل به صفت می سنجد. بدین صورت که هر اثری که نسبت فعل به صفت در آن بیش تر باشد، از ادبیت بیش تری برخوردار است. نازک الملائکه و محمد مهدی جواهر...

شاعر معاصر عراق محمد مهدی جواهری بزرگترین شاعر کلاسیک عرب، در نجف در خانواده ای مذهبی و متدین متولد شد و رشد یافت و از همان ایام کودکی در جلسات قرائت و حفظ و تفسیر آیات قرآن حضور داشت که این امر در شکل­گیری شخصیت ادبی وی تأثیر بسزایی داشته است، تا آنجا که خودش قرآن را نخستین منشأ پیشرفت و شکل­گیری شخصیت ادبی خویش معرفی می­کند و قدرت کلام و قلم و بیان خود را مدیون زبان قرآن می­داند. لذا شعر وی ب...

به جهت اوضاع مشابه اجتماعی و فرهنگی دو ملت ایران و عراق، در این مقاله سعی شده است تا با تکیه بر مضامین دینی اشعار محمد مهدی جواهری و محمد حسین شهریار، موارد اشتراک و اختلاف دیدگاه این دو شاعر بزرگ در مورد دین مورد بررسی قرار گیرد. جواهری در شعر خود به بیان موضوعاتی چون خرافه زدایی و قشر زدایی دینی می پردازد، در این زمینه جواهری به دنبال اصلاح در دین می باشد. همچنین نگاه شهریار در اشعار دینی، نو...

محمد مهدی جواهری بزرکترین شاعر کلاسیک در سال 1900 میلادی در نجف متولد شد او از خاندان اهل علم بود پدرش عبدالحسین از نوادگان شیخ محمد حسن صاحب کتاب مشهور ( جواهر الکلاممی باشد .