الأدب الصغیر و الأدب ­الکبیر از ترجمه­های پهلوی است که محل التقای دو فرهنگ اسلامی و ایرانی است. ابن مقفع مانند دیگر مترجمان متون پهلوی، مضامینی را از ادب پهلوی به عربی ترجمه کرد که با اندیشه­های اسلامی همسو بود. این همسویی، موجب استقبال گرم ادب عربی از اندیشه­های ایرانی شد ولی با گذشت زمانه در هاضمۀ فرهنگ عربی تبدیل به مضامین عربی شد. نویسنده در این مقاله با نشان دادن سرچشمه­های ایرانیِ چند محور...

the researchers believe that al-adab al–saghir and al-adab al-kabir are pahlavi translators of iranian advices, where fifteen anonymous statements appear which are in nahj-albalaghah. besides, both books contain a lot of precious themes of nahj albalaghah which, like veins of gold, are hidden in their different layers . the use of ali’ s anonymous words in these two books caused editors, follow...

الأدب الصغیر و الأدب ­الکبیر از ترجمه­های پهلوی است که محل التقای دو فرهنگ اسلامی و ایرانی است. ابن مقفع مانند دیگر مترجمان متون پهلوی، مضامینی را از ادب پهلوی به عربی ترجمه کرد که با اندیشه­های اسلامی همسو بود. این همسویی، موجب استقبال گرم ادب عربی از اندیشه­های ایرانی شد ولی با گذشت زمانه در هاضمۀ فرهنگ عربی تبدیل به مضامین عربی شد. نویسنده در این مقاله با نشان دادن سرچشمه­های ایرانیِ چند محور...

دو کتاب الأدب الصّغیر و الأدب الکبیر، نقطه تقاطع دو فرهنگ ایرانی و اسلامی محسوب می­شوند. نویسنده با معیار عقل و خرد، مضامینی را از این دو فرهنگ برگزیده که نه تنها پس از گذشت بیش از هزار سال مورد تأیید خردمندانند؛ بلکه موجب تحسین آن­ها شده­اند. سبک نگارش ابن مقفّع که در نوع خود بدیع و بی­نظیر است، در کنار مضامین عقلی مشترک در دو فرهنگ اسلامی و ایرانی، موجب شده است عبارات حکیمانه این کتاب که از اوّل...

آداب و رسوم ، آئینه تمام نمای فرهنگ و تمدن در هر جامعه و به عنوان یکی از بارزترین و شاخص ترین عناصر هر فرهنگ محسوب می شود. همیشه و در هر تمدنی ، بازار مبادله اجزای فرهنگی ، رونق دارد و آداب و رسوم نیز به عنوان جزئی از فرهنگ ، از این قاعده مستثنی نبوده و در جریان این تبادلات ، دچار تغییر و تحول و نیز تأثیر در فرهنگ دیگر شده است. پس از ورود اسلام به ایران ، آداب و رسوم نیز همانند سایر اجزای ا...

چکیده نقد کتاب­های درسی و دانشگاهی که در راستای تحوّل و بهبود کیفیّت آموزشی صورت می­پذیرد، امری ضروری است، تا زوایای پنهان و تاریکی که بر مؤلّف پوشیده بوده، آشکار گردد و در صورت امکان در چاپ­های بعدی برطرف شود. در بررسی­های انتقادی، بیان کاستی­ها بر امتیازات فزونی دارد؛ و این خود تلاشی از جانب جامعه علمی برای ارتقا و غنای آن کتاب و رفع نواقص موجود است. یکی از کتاب­های تازه انتشار یافته در حوزه ادب...

امثال مولّد به حکمت­هایی گفته می­شود که هویّتی نامشخّص دارند و در دوره عبّاسی اوّل از فرهنگ­های مختلف از جمله ایران، یونان و هند به زبان و ادبیّات عرب نفوذ کرده­اند. حجم عظیم و گسترده­ ترجمه­هایی که در عصر عبّاسی شکل گرفت، از عواملی است که موجب انتقال این امثال به فرهنگ عربی شد. یکی از عمده­ترین فرهنگ­های مؤثّر این دوره، فرهنگ ایرانی بود که توانست از طریق ترجمه در دل اعراب بادیه نشین راه پیدا کند. هدف ...

بررسی تطبیقی خرد در «شاهنامه» و «الأدب‌الصغیر ‌و الأدب‌الکبیر» حسین تک‌تبار فیروزجائی* علی شمس‌اللهی چکیده حکیمان ایران باستان به اندرزهای اخلاقی و مضامینی چون خوش‌اخلاقی، سیاست، زهد، دوستی و بخصوص خرد و‌خردورزی گرایش شدیدی داشتهاند. این اندرزها و مضامین از راه ترجمۀ متونِ پهلوی به عربی به ادبیات عرب راه‌یافت و استقبال مردمان عرب از فرهنگ ایران زمین را درپی‌داشت که اعتراف محققان و اندیشمندان عر...

چکیده ادبیّات تطبیقی در سال­های اخیر، بسیار مورد توجّه محافل علمی و دانشگاهی ایران بوده است. این رویکرد، به ویژه در پژوهش­های حوزه فارسی - عربی از اهتمام بیشتری برخوردار است؛ نشر مجلّه­ها، برگزاری همایش­ها و نگارش کتاب­های گوناگون که در این زمینه حاصل شده است، مؤیّد این نکته است. البتّه، همه این تلاش­ها نیازمند نقد و بررسی است تا علاوه بر کمیّت­گرایی به کیفیّت دستاوردها نیز توجّه شود. نوشته حاضر، با هد...