نحوة تشکیل فعل مرکب فارسی تاکنون کمتر مورد توجه زبان شناسان قرار گرفته است. هدف این مقاله قرار دادن اجزای فعل مرکب در بافت هایی زبانی است که تصورشان به مثابة عامل انگیزش تشکیل فعل مرکب موجّه به نظر می رسد. به عقیدة نگارندگان، افعال مرکب را می توان به طور مستقیم یا غیر مستقیم حاصل فرایند انضمام دانست. در اینجا مفهوم موسّعی از انضمام مدّ نظر است که آن را باxi نشان می دهیم و در آن x شامل مقولات اسم، ...

فعل «شدن» به عنوان یک فعل حائل در ساخت گروه عظیمی از افعال شرکت دارد و مفاهیم کاربردی متفاوتی به خود می گیرد که از جمله آن ها می توان به بیان تغییر حالت اشاره کرد. معادل های فعل «شدن»، در بیان تغییر حالت، توسط افعال و ساختارهای گوناگونی در زبان فرانسه بیان می شوند که عدم استفاده صحیح از این معادل ها و کاربرد آن ها با زمان های دستوری نا بجا می تواند باعث بروز سوءتفاهم میان دو قطب گفته پردازی شود...

فعل «شدن» به عنوان یک فعل حائل در ساخت گروه عظیمی از افعال شرکت دارد و مفاهیم کاربردی متفاوتی به خود می گیرد که از جملة آن ها می توان به بیان تغییر حالت اشاره کرد. معادل های فعل «شدن»، در بیان تغییر حالت، توسط افعال و ساختارهای گوناگونی در زبان فرانسه بیان می شوند که عدم استفادة صحیح از این معادل ها و کاربرد آن ها با زمان های دستوری نا بجا می تواند باعث بروز سوءتفاهم میان دو قطب گفته پردازی شود...

در این مقاله با بررسی تناوب موضوعی برخی فعل های مرکب در زبان فارسی نشان می­دهیم چگونه یک توصیف مبتنی بر زمینه­های معنایی می­تواند به پرسش هایی در زمینة رفتار نحوی و ساخت های موضوعی مرتبط با این فعل ها پاسخ دهد. در زبان فارسی تعدادی از فعل های مرکب، می­توانند در تناوب سببی شرکت کنند. این فعل ها دارای گونة سببی و ضد سببی هستند. اما در برخی بافت ها، گونة ضد سببی پذیرفتنی نیست؛ در حالی که گونة سببی...

فرایند انضمام اسم، یکی از زایاترین شیوه های واژه سازی در زبان ها، به ویژه در زبان فارسی است. این فرایند بر مبنای انضمام (پیوند) یک هستة اسمی (عمدتاً موضوع درونی فعل) به هستة فعل واژگانی شکل می گیرد و  برون داد آن یک فعل انضمامی عمدتاً لازم (و بعضاً متعدی) است که ساختار موضوعی اش در درون فعل مرکب ارضا شده است. این برون داد، خود می تواند پایه ای برای اشتقاق های دیگر باشد. معمولاً فرایند انضمام اسم را...

رساله حاضر تحقیقی است همزمانی پیرامون فعل مرکب در زبان ترکی آذری (از این پس آذری). در این رساله نگارنده سعی کرده تا با اتخاذ رویکردی توصیفی – تحلیلی، این مقوله از ساختواژه آذری را مورد بررسی قرار دهد. مشخصه اساسی این پژوهش بهره گیری از دو پیکره متفاوت، به ترتیب پیکره تک زبانه ها و پیکره دوزبانه هاست. پیکره نخست در بخش توصیفی رساله؛ تعیین انواع فعل و همچنین توصیف ساختهای نحوی عمده آذری مورد استف...

چکیده کارنامه اردشیر بابکان و بندهش هر دو از ارزشمندترین متن های پهلوی هستند. کارنامه اردشیر تنها اثر تاریخی به زبان فارسی میانه است. این اثر سرگذشت افسانه ای و تاریخی اردشیر موسس شاهنشاهی ساسانی است که می توان آن را نوعی رمان تاریخی نامید. نثر کارنامه بسیار ساده و متأخر است و تأثیر زبان فارسی در آن مشاهده می شود. بندهش به معنای آفرینش آغازین است، دلیل شهرت کتاب به این نام آن است که مهم-ترین ...

پژوهشی که به این پایان نامه انجامیده است در حقیقت یک بررسی معنائی از روندهای ترکیب فعل مرکب است که پیکره زبانی برای آن در نظر گرفته شده است

  در این مقاله کوشیده‌ایم تا در چهارچوب دستور وابستگی ضمن برشمردن نقش‌های گوناگون فعل «شدن» در فارسی، از اهمیت واژگان در توصیف‌های نحوی سخن بگوییم. نگارندگان در این مقاله همچنین کوشیده‌اند تا به دقت از این اصل صورت‌گرایانه پیروی کنند که وجود نقش‌های دستوری هر زبانی را تنها با استناد به معیارهای صوری می‌توان پذیرفت و استعانت از معیارهای صرفاً معنایی برای تفکیک نقش‌های دستوری از هم، قابل قبول نیست...

پژوهش حاضر پژوهشی معنی شناختی است که به منظور بررسیِ معناییِ فعل های سادة زبان فارسی و متناظرهای مرکب صوری ـ معنایی آن ها صورت گرفته است، تا مشخص شود از میان انواعِ گوناگون هم معنایی، کدام انواع میان فعل های یادشده برقرار است و کدام انواع میان آن ها برقرار نیست. در این بررسی، نخست، طرز تلقی نگارنده از فعل ساده و مرکب بیان شده و سپس، اشاره ای کلی به روش های ساخت افعال مرکب از متناظر سادة آن ها شده ...