چکیده یکی از معضلات مهم حکومت عباسیان در دوران هارون الرشید، مسئله ی جانشینی بود. هارون الرشید برای این که نزاعی مابین دو پسرش امین و مأمون بر سر جانشینی، به وجود نیاید، عهدی را میان آن به دو به وجود آورد تا به آن پای بند باشند. عهدی که بر آن ذکر شده بود تا امین پس از هارون به حکومت برسد و پس از امین، مأمون جانشین او خواهد بود. پس از به قدرت رسیدن امین، علی بن عیسی بن ماهان از او خواست تا بردا...

تحولات پس از رحلت پیامبر(ص)، همچنانکه بر سایر وجوه جامعه نوپای اسلامی اثر گذاشت، در پیدایش فرقه مرجئه نیز موثر بود. در این میان، جهتگیریهایی که در پی جنگ جمل و صفین پدید آمد، بر تمایلات سیاسی و مذهبی مسلمانان ازجمله آشکار شدن گرایشهای مرجئی تأثیر بیشتری داشت. مرجئه اولیه که با پرهیز از قضاوت در مورد دو جبهه علوی و عثمانی، اعلام موجودیت کرده بودند؛ بمرور توجیه کلامی مناسبی در تأیید سکوت خود بکار...

چکیده                                                                            ماسبذان و مهرجانقذق از ایالت­های مهم قرون اوّلیۀ اسلامی تا قرن پنجم هجری بوده­ و از نظر موقعیت جغرافیایی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و مذهبی از مناطق مهم خلافت عباسی به شمار می رفته است. این پژوهش در پی یافتن پاسخی به این پرسش است که چه دلایلی باعث شد تا ایالات مذکور که با موقعیت جغرافیایی استان ایلام همخوانی دارند، ...

قدرت گیری سلجوقیان و گسترش قلمرو آ ن ها در ایران، عراق و شام با فعالیت های پر دامنه ی مبلغان، داعیان و هواداران فاطمیان مستقر در مصر مصادف شد که اساس خلافت عباسی و حکومت سنی سلجوقی را تهدید می کرد. به دلیل اعتقاد غالب صوفیه در مخالفت با اسماعیلیه، حمایت همه جانبه ی سلجوقیان از صوفیان و پشتیبانی متقابل ایشان از حکومت سلجوقی و نقشی که صوفیه می توانست در مقابله با اسماعیلیان ایفا کند، خلافت عباسی ...

تضاد میان طبقات مذهبی و سکولار درمورد دولت اسلامی شروع شد. نقش اسلام در حکومت چیست؟ در پاسخ به آن متفکران مسلمان دو جواب مطرح کردند: نخست، گروهی که اسلام را مساوی با دولت می دانستند. دوم، گروهی که ازنظر آن ها حکومت در اسلام، تنها یک بُعد بوده و ابعاد دیگر اسلام نسبت به آن بُعد سیاسی مهم تر است. غامدی با عبور از رویکرد اول که در آرا و نظرات مودودی نمود داشت و مودودی سخن گوی اصلی آن بود، تفسیر خود ...

پایان نامه حاضر بر آن است تا با تأملی دقیق در اوضاع مذهبی دوران حکومت خوارزمشاهیان در گام نخست این اوضاع را به طور کامل از ابتدای شکل گیری دولت مذکور تا زمان سرنگونی آن مورد بحث و مداقه قرار دهد. در دومین گام نیز تأثیر و تأثرات این اوضاع را بر رویکرد سیاسی خوارزمشاهیان و روابط آنان با دولت های همجوارشان و به ویژه خلافت عباسی مورد تحلیل و تبیین قرار دهد. نگارنده، در فصل اول (کلیات) پس از بیان کل...

چکیده به گواهی تاریخ ،پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام ، جمعیتى درسقیفه بنى ساعده جمع شده تا درباره انتخاب خلیفه تصمیم گیری کنند. پس از کشمکش هاى فراوان در این اجتماع ، ابوبکر به عنوان خلیفه برگزیده شد. وی پس از دوسال و چند ماه خلافت، به هنگام مرگ ، عمر را به خلافت برگزید، عمر نیز به هنگام درگذشت ، شورایی شش نفره برای انتخاب خلیفه پس از خود برگزید. در اینجا به نظر می رسد انتخاب خلیفه توسط عد...

چکیدهسید رضی(ره)، از فرزندان امام موسی کاظم(ع) در سال 359 هجری در بغداد مرکز خلافت بنی‌عباس تولد یافت. این دانشمند فرزانه در عمر کوتاه ولی پربرکتش دارای آثار بسیاری همچون تالیف نهج‌البلاغه و نیز «حقایق التأویل فی‌ متشابه التّنزیل» بوده که از تفاسیر مهم شیعه در قرن چهارم است. این نوشتار در ابتدا به بیان شاخصه‌های کلی کتاب اخیر پرداخته، آنگاه ضمن معرفی اجمالی شیوه‌ی تفسیری قرآن به قرآن، کارب...

در سده نهم هجری جنبش صوفیان به صورت یک قدرت سیاسی نیرومند در ایران  ظهور کرد و حکومت جدیدی به نام پادشاهی صفویه تأسیس نمود. در این مقطع صوفیان با سیاسی ساختن مذهب تشیع، از آن به عنوان دال برتر گفتمان ملی­گرایی بهره بردند. تلاقی مذهب و ملیت در گفتمان صفوی باعث شد تا بعد از حدود نهصد سال –پس از ساسانیان-  وحدت دینی مبنای وحدت سیاسی قرار گرفته و هویت ملی در ایران سربرآورد. در این شرایط گفتمان تشیع...