بررسی دیدگاه های گوناگون درباره واژگان بیگانه در قرآن و معرّفی آثار مربوطه است. در این نوشتار این پرسش مطرح شده است که آیا در قرآن واژه های دخیل )وارداتی از زبانهای دیگر غیر عربی( نیز به کار رفته یا همه واژگان آن عربی ناب است؟ در صورت مثبت بودن این پاسخ، آیا این نوعی کاستی برای قرآن شمرده نمی شود؟ نویسنده با پذیرش راه یابی واژگان غیر عربی به قرآن و نقد ادله مخالفان آن و نیز پاسخ شبهه کاستی قرآن ...

ماهیت متفاوت زبان عربی که زبانی اشتقاقی است ازجهت اشتمالش بر الگوهای آوایی و قالب های صرفی خاص وتغییرات بابهای فعلی وصیَغِ اسمی-اعم از مشتقات و جمع های مکسّر و دیگر ساختها- سبب می­شود که واژه های بیگانه/دخیل، گاه چنان دستخوش تحول وتنوع می شوند که خاستگاه و ریشه هایِ آنها و مسیرهای دگرگونی صرفی و مفهومی شان پوشیده بمانَد و ردیابی اصل و فرع واژگان برای محقق دشوار شود. از دیرباز کسانی چون جوالیقی، سیو...

تعامل و برخورد زبان ها باهمدیگر پدیده­ ای است که قدمت آن به آغاز و پیدایش نخستین تمدن­ های انسانی می­ رسد. این تعامل و برخورد زبانی به­ خوبی از روابط و رفتار انسانی هر دوطرف خبر می­ دهد و نقش مرزها و فاصله­ های جغرافیایی را در ارتباط و تمدن انسانی کنار می­زند و از بین می­ برد. یکی از بارزترین مصادیق این تعامل زبانی، وجود واژه­ های دخیل یک زبان بیگانه در زبان مادر است. با بررسی و استخراج این واژ...

چکیده: هدف از این پژوهش، بررسی و تبیین فرایند درج در زبان فارسی می¬باشد. فرایند درج تاکنون بر اساس مدخل¬های واژگانی موجود در فرهنگ واژگان مورد بررسی قرار نگرفته است، از اینرو این پژوهش تلاش می¬کند تا فرایند درج را با تمرکز بر مدخل¬های واژگانی تبیین نماید. فرایند درج در چهار بخش، درج همخوان میانجی در التقای واکه¬ها، درج واکه در التقای همخوان¬ها، درج آغازی در خوشه¬های آغازین وام¬واژه¬ها و درج وا...

رساله حاضر دارای سه فصل اصلی و دو واژه نامه است.در فصل اول با عنوان ریشه شناسی به بررسی روابط تاریخی گویش بختیاری با زبان های فارسی میانه،فارسی نو،فارسی دری،فارسی گفتاری،عربی،ترکی،کردی،انگلیسی،گویش های جنوب غربی ایران و...پرداخته شده است.در فصل دوم(صرف) تنها به مباحثی پرداخته شده که در مطالعات پیشین به آنهاتوجه نشده است،از جمله زایایی،اتباع و...در فصل سوم نیز مباحثی در زمینه نقد و آسیب شناسی وا...

یکی از حوزه های مهم مطالعات تفسیری خاورشناسان، بررسی صحت انتساب و تاریخ گذاری متون کهن تفسیری است. اللغات فی القرآن منسوب به ابن عباس مجموعه ای مشتمل بر بیش از سیصد واژه قرآن به ترتیب سوَر است که در آن واژه ها با انتساب به لهجه یکی از قبایل عرب یا زبانی بیگانه مانند فارسی، سریانی، نبطی،... معنا شده است. ونزبرو با استناد به تحلیل ادبی، و ریپین با همین شیوه و اندک توجهی به سند در انتساب اللغات به ...

واژۀ تکامَد (hapax legomenonو در عربی: اللفظ الفرید/ الفرائد) به کلمه ای اطلاق می شود که تنها یک بار در سراسر یک متن به کار رفته باشد. بنابراین به واژه ای که تنها یک بار در متن قرآن کریم به کار رفته باشد و هیچ مشتق یا هم خانواده ای از آن، در متن قرآن نباشد، «تکامَد قرآنی» می گوییم. مثال هایی از تکامَد قرآنی عبارتند از: صَمَد، اِرم، زنجبیل، یقطین، و تسنیم. بر این اساس، واژه ای چون «تنّور» را به سبب ذکر...

بررسی رابطه زبانها وفرهنگهای گوناگون به خصوص در کشورهای همسایه وهمکیش، فواید بسیاری در تقویت ارتباطات سیاسی واجتماعی وفرهنگی ملتها دارد وسبب نزدیک شدن آن ها به یکدیگر می شود، به خصوص اگر این رابطه، بر وجود سابقه میراث مشترک دو ملت دلالت داشته باشد. بنا بر این کشف، بررسی وتحلیل تاثیر زبان فارسی در گویش عراقی سبب خواهد شد که سند علمی ومعتبری درباره روابط عمیق وگسترده وقدیمی دو ملت ارائه گردد. وعل...

نوشتۀ حاضر با هدف نقد و تحلیل مقالۀ «دربارۀ فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی و ضرورت تدوین آن» تألیف بهمن سرکاراتی که در سیزدهمین شمارۀ نامۀ فرهنگستان چاپ شده، به نگارش درآمده است. نگارنده با تأکید بر اینکه عنوان اصلی مقاله با موضوع و محور اصلی آن هم خوانی کامل ندارد، دربارۀ عدم شفاهیت تعاریف بیان شده از واژه ها و اصطلاحات اصلی به کاررفته در متن، یعنی «فرهنگ»، «ریشه شناسی»، «زبان» و «زبان فارسی» بح...

رساله حاضر حاصل بررسی منتخباتی از شصت و شش اثر منظوم و منثور ادبی و غی ادبی در طی قرون چهارم تا چهاردهم می باشد . کلیه متنها آوانویسی گشته وتکواژها تقطیع شده اند. شیوه تقطیع تکواژهای عربی در تمام مراحل تحقیق یکسان نگاه داشته شده است . هر اثر در محدوده 500 تکواژ مورد پژوهش قرار گرفته است و میزان نفوذ منحصرا تکواژهای عربی و معرب و نه دیگر تکواژهای بیگانه بررسی شده است . در این رساله نخست چکیده ای...