در این پژوهش گروه فعلی در گویش اردلانی سنندجی به عنوان یکی از گویش های کردی سورانی بر اساس نظریه ی ساختواژه ی توزیعی مورد بررسی قرار می گیرد. نظریه ی ساختواژه ی توزیعی مبتنی بر نظریات هله (1990) و مارانتز (1995و1988)، جدیدترین رویکرد صرف زایشی است و زیرمجموعه ی برنامه ی کمینه گرا محسوب می شود. رعایت سلسله مراتب نحوی، اختصاصی شدگی و درج موخر از مفاهیم اساسی این نظریه به شمار می روند. از دیگر فرآ...

ویژگی های آوایی و الگوی تکیۀ زیروبمی در گروه واژه بست و کلمۀ واجی نشان می‏دهد که گروه واژه بست با کلمۀ واجی متفاوت است. الگوی تکیۀ زیروبمیh* بر‏روی هجای آخر کلمۀ واجی و در گروه واژه بست، بر‏روی هجای قبل از واژه بست قرار می گیرد؛ بنابراین، از‏نظر نوایی واژه بست مستقل از کلمۀ واجی است؛ همچنین هیچ نشانه ای از نواخت کناری خیزانh- بعد از گروه‏های تکیه ای غیرپایانی یا غیر هسته دیده نمی شود؛ بلکه نواخ...

زبان فارسی زبانی است با الگوییه ثابت بهطورییۀ واژگانی بر روی  هجاییگیرد. وندهای تصریفی و اشتقاقی بعد از اضافه یۀیرمییۀییین قاعده تبعیت نمییبستهایییزبان خود اضافه میشوند. هدف از این مقاله ارائه شواهد واجی برای گنجاندن گروه واژهبست در نظام سلسلهمراتب نوایی زبان فارسی امروز است. الگوهای واجییید این ادعا استفاده شدند، فرایۀ پیبست در مرز تلاقی یۀ واجی و پیای است. نشان داده میین الگوها در سطوح گروه و...

با گذشت نزدیک به هفت دهه از تأسیس نخستین فرهنگستان در ایران، تاکنون بررسی جامعی درباره واژه های مصوب فرهنگستان های متولی امر واژه گزینی در گذشته و حال صورت نگرفته و لذا هنوز بسیاری از مسائل نظری و مشکلات عملی این کار به درستی طرح نگردیده است. هدف این تحقیق نقد علمی اصول و ضوابط واژه گزینی فرهنگستان سوم (فرهنگستان زبان و ادب فارسی) و بررسی دقیق موانع پذیرش واژه های عمومی مصوب آن است. روش اتخاذ ش...

واژه­بست­های ضمیری فارسی در جایگاه­های متفاوتی ظاهر می­شوند. در این مقاله به بررسی نقش آنها در کنار فعل پرداخته­ایم و نشان داده می شود که آنها در کنار فعل دو نقش متفاوت دارند. واژه­بست­های فارسی در برخی ساخت­ها، که به افعال مرکب پی­بستی مشهورند، مانند خوابم می­آید، ماتش برد و نظایر آن،که حضور اجباری دارند، به نشانه مطابقه تبدیل شده­اند. آنها حاصل دستوری­شدگی واژه­بست­ها و تبدیل آنها به نشانه مط...

ماهیت واژه بست و جایگاه آن، به استناد منابع موجود، در زبان های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله جایگاه این عنصر در ساخت زبان فارسی مطالعه شده است. یه بر معیارهای پیشنهادی درمتونِ مورد اشاره، واژه بست ها به انواع وند گروهی و جایگاه دوم تقسیم شده بستِ جایگاه دوم، فارغ از مقولة پایة اتصال، مقید به حضور در این جایگاه است و وند گروهی همیشه در حاشیة گروه قرار می گیرد. توزیعِ متفاوتِ واژه بس...

ترادف یا هم معنایی در زبان امری طبیعی است و عوامل مختلفی باعث ایجاد و گسترش آن می شود که می توان به قرض گیری، تطور معنایی واژگان و تنوع گونه های جغرافیایی و سبکی اشاره کرد. در این جستار به بررسی یکی از عوامل جدید گسترش ترادف در فارسی معاصر یعنی واژه گزینی در برابر لغات بیگانه خواهیم پرداخت. این نوع ترادف زمانی پدید می آید که در برابر کلمات خارجی واژه های فارسی ساخته می شود. در بسیاری از موارد، ...

‫واژه ﮔﺰﯾﻨﯽ در ﻣﯿﮑﺮب ﺷﻨﺎﺳﯽ - ﻗﺴﻤﺖ 8 ‫اﺻﻮل ﻣﻮﺿﻮﻋﻪ‬ ‫ﻣﺮاد از اﺻﻮل ﻣﻮﺿﻮﻋﻪ اﺻﻮﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﺴﺘﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻇﺎﯾﻔﯽ ﮐﻪ در اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺑﺮ ﻋﻬﺪهاش ﻧﻬﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ، ﭘﺲ‬ ‫از ﺑﺤﺚ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﺮاوان آﻧﻬﺎ را ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و اﮔﺮ ﻧﻪ ﺑﺮای ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺮای ﻣﺪﺗﯽ ﻃﻮﻻﻧﯽ، درﺳﺘﯽ ﯾﺎ ﻧﺎدرﺳﺘﯽ آﻧﻬﺎ را در درون‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮕﺴﺘﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺤﺚ ﻧﻤﯽداﻧﺪ. اﯾﻦ اﺻﻮل ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: ‬ ‫1-2 ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻠﻤﯽ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ زﺑﺎن ﻋﻠﻤﯽ اﺳﺖ. ‬ ‫2-2 زﺑﺎن ﻋﻠﻢ در اﯾﺮان زﺑﺎن ﻓﺎر...

در فارسی محاوره ای، چنانچه پس از کلماتِ چندهجاییِ مختوم به واکة پیشین نیم افراشته [e]، برخی واژه بست ها شامل واژه بستِ [-ro] و «پی بست های ضمیری» به کار روند، این واکة پایانی به واکة پیشین افتاده [a] تبدیل می شود. در این مقاله سعی داریم به توصیف و تبیینِ صرفی و واجی این فرآیند بپردازیم.

‫واژه ﮔﺰﯾﻨﯽ در ﻣﯿﮑﺮب ﺷﻨﺎﺳﯽ - ﻗﺴﻤﺖ 5‬ ‫اﺻﻮل ﻣﻮﺿﻮﻋﻪ‬ ‫ﻣﺮاد از اﺻﻮل ﻣﻮﺿﻮﻋﻪ اﺻﻮﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﺴﺘﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻇﺎﯾﻔﯽ ﮐﻪ در اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺑﺮ ﻋﻬﺪهاش ﻧﻬﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ، ﭘﺲ‬ ‫از ﺑﺤﺚ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﺮاوان آﻧﻬﺎ را ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و اﮔﺮ ﻧﻪ ﺑﺮای ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺮای ﻣﺪﺗﯽ ﻃﻮﻻﻧﯽ، درﺳﺘﯽ ﯾﺎ ﻧﺎدرﺳﺘﯽ آﻧﻬﺎ را در درون‬ ﻓﺮﻫﻨﮕﺴﺘﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺤﺚ ﻧﻤﯽداﻧﺪ. اﯾﻦ اﺻﻮل ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:‬ ‫2.1 ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻠﻤﯽ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ زﺑﺎن ﻋﻠﻤﯽ اﺳﺖ‬ ‫2.2 زﺑﺎن ﻋﻠﻢ در اﯾﺮان زﺑ...