برخی کیفیات محسوس را کیفیات اشیای بیرونی می دانند؛ برخی از طرفداران این دیدگاه معتقدند که ما در ادراک حسی به طور مستقیم و بی هیچ واسطه ای از این کیفیات مطلع می شویم و برخی دیگر از طرفداران این دیدگاه معتقدند که ما به واسطۀ امور دیگری به این کیفیات علم پیدا می کنیم. برخی دیگر هم کیفیات محسوس را کیفیات خود ذهن یا حس می دانند. در این مقاله نشان داده می شود که ابن سینا طرفدار تقریر خاصی از واقع گرا...

منظور از هستومند های نظری آن دسته از هستومند های مشاهده ناپذیری است که برای تبیین پدیده های مشاهدتیِ توضیح ناپذیر در یک نظریه، مفروض گرفته می شوند. یکی از مهم ترین نکاتی که در بررسی این گونه هستومند ها همواره بحث برانگیز بوده و این مقاله نیز بر آن تأکید می ورزد شأن هستی شناختی آنهاست: آیا می توانیم به همۀ این هستومند ها باور داشته باشیم و بی چون و چرا واقعیت وجودی آنها را بپذیریم؟ آیا باید همۀ ه...

در معرفت شناسی معاصر، در باب ماهیت ادراک حسی و واقع نمایی آن، نظریات متعددی مطرح شده که از آن میان «واقع گرایی معرفت شناختی» بر این عقیده است که معرفت نسبت به جهان خارج ممکن بوده، عالم خارج مستقل از معرفت بشری وجود دارد و معرفت ما توصیفی از آن می باشد. واقع گرایی معرفت شناختی به دو قسم «مستقیم» و «غیرمستقیم» تقسیم می شود. در بدو امر چنین به نظر می رسد که نظریه ملاصدرا در باب ادراک حسی، با هر یک...

بحث از واقع گرایی و پاد واقع گرایی از مباحث مهم فلسفی است که در طی تاریخ تفکر بشر، اهمیت خود را حفظ کرده است. بحث از این مسئله با پیدایش شاخه های جدید فلسفه، و به ویژه فلسفه های مضاف، اَشکال متفاوت و بدیعی به خود گرفته است. در حوزة فلسفة علم، بحث از واقع گرایی به سبک خاصی مطرح شده و مباحث گوناگونی را درپی داشته است. در این مقاله، نظریة ابتکاری پیتر کوزو با عنوان «واقع گرایی واقع بینانه» ابتدا با...

رهنورد زریاب نویسنده ای برخاسته از طبقه متوسط شهری افغانستان است که در دهه های 40 و 50 شمسی به داستان نویسی روی آورده است، او جزو اولین گروه داستان نویسان کشور افغانستان است که به لزوم پرداختن به واقعیت های زندگی مردم جامعه در ادبیات معتقد بود و آن را در داستان نویسی مدنظر قرار داد. داستان های رهنورد زریاب، اندیشه، نگرش و جهان بینی خاص او را درباره زندگی و جهان نشان می دهد.تغییر بینش و دیدگاه ا...

ادبیات واقع گرا، اساس ادبیات نرین عصر حاضراست که سعی در نمایاندن واقعیت دارد. تا پیش از جنگ جهانی دوم، مبارزه میان فاشیسم و ضد فاشیسم تعیین کنندهء زندگی اجتماعی و سیاسی بود. پس از شکست فاشیسم به نظر می رسید که مبارزه میان سوسیالیسم و سرمایه داری امپریالیستی بار دیگر بر عرصة سیاست جهانی حاکم شده باشد و طراحان جنگ سرد، بر آن بودند که بشریت را به دو اردوگاه متخاصم گروه بندی کنند. اینک پس از شک...

این مقاله در نظر دارد تقسیم بندی های گوناگون واقع گرایی و ضد واقع گرایی اخلاقی را بررسی کرده و با توجه به آموزه های ویتگنشتاین متاخر، نظر وی را در این باره بیان نماید. به این منظور، پس از شرح کوتاهی از آموزه های ویتگنشتاین در پژوهش های فلسفی، نظرات گوناگون شارحان وی درباره واقع گرا یا ضد واقع گرای اخلاقی بودن ویتگنشتاین بررسی می شود. مبحث واقع گرایی اخلاقی ارتباط وثیقی با مبحث شناخت گرایی و ناش...

بنابر کثرت گرایی، حقیقت غایی یگانه، به صورتهای متفاوت در تمامی سنتهای دینی بزرگ، تجربه و درکمی شود. در این مقاله از میان سه نوع کثرت گرایی، کثرت گرایی هیک نقد و بررسی می شود.کثرت گرایی او بطور کلی بر دو اصل استوار است 1- الگوی معرفت شناختی کانت 2- انسجام گرایی درصدق.براساس الگوی کانتی، ماهیت حق فی نفسه فراتر از حدود مفاهیم بشری است این حق به تعبیر ادیان غربیاست که به صورت « حق نومنی » و به تعبی...