مطالعات شعرشناسی در ایران در دو حوزۀ شعر رسمی و شفاهی ممکن است. در حوزۀ شعر شفاهی مطالعات ممکن نمی‌شود مگر در تلازم و ارتباط آن با موسیقی؛ زیرا در ایران همواره شعر و موسیقی همراه و همسایه بوده‌اند. شکل‌های اجرایی اشعار عامه و محلی در ایران همواره گونه‌های متنوع داشته است. این تنوع انواع با تنوع اجرا نیز همراه است. هدف از این مقاله نشان دادن سنت‌های اجرایی متنوع اشعار عامه ایران و سؤال اصلی آن ا...

این مقاله با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی ضمن برشمردن برخی از ویژگی های عمده هنر عامه به بررسی نقش و جایگاه سبک در آن می پردازد. هنر عامه به مثابه آیینه ای رو به فرهنگ عمومی، پیشینه تاریخی، آرمان ها و آرزوهای یک جامعه است. ویژگی هایی مانند جمعی بودن، ساختار ساده، احساسات گرایی، روایت گری، و توانایی برقراری ارتباط با لایه های مختلف اجتماعی، باعث می شود تا هنر عامه ضمن برقراری یک زمینه ارتباطی ...

مطالعه فلسفی در باب هنرهای عامه، در دهه‌های اخیر موردتوجه قرارگرفته است. هنرهای عامه‌ای چون عکاسی و سینما، تجربه هنری برای نخستین بار برای توده‌های وسیع ممکن ساخت و هنر را از تعلق به طبقه اجتماعی خاص رها کرد. والتربنیامین به‌عنوان عضو حاشیه‌ای مکتب فرانکفورت به امکان گسترده و رهایی بخشی که در این تجربه جدید هنری نهفته است توجه می‌کند. او معتقد است در هنر عامه که مهم‌ترین خصوصیت آن در عصر حاضر ب...

در این مقاله تلاش شده است با رویکرد جامعه شناسی هنر نگاهی به عناصر شیعی در هنرهای متفاوت ایرانی اسلامی افکنده شود و تاریخ و نحوه ی ظهور آنها و نیز عوامل اجتماعی موثر بر این ظهور مطالعه شود. یافته های مقاله نشان می دهد به تناسب نوع حکومت های اسلامی، اعم از شیعی و غیر شیعی در دوره های گوناگون، شیوه نمایش عناصر شیعی در هنر تغییر کرده است. هنگامی که شیعیان دچار محدودیت بودند این عناصر کمتر بوده و ه...

بر اساس موضوع این پژوهش که بررسی آیین¬های نمایشی و نمایش¬های آیینی آذربایجان از منظری نمادین و آیینی می¬باشد، تاکنون تحقیقی در این زمینه و به این شکل در ایران انجام نشده است. در این راه و برای رسیدن به مقصد، سعی و تلاش نگارنده بر آن بوده است تا از گردآوری¬های علمی، مشاهدات شخصی و تجربیات عملی شخصی خود و اساتید زبان شناس فولکلوریک آذربایجان بهره جوید. در این راستا پس از بررسی و تجزیه و تحلیل آیی...

سیمین دانشور و احمد محمود دو تن از نویسندگان نامی معاصرند که در آثارشان به عناصر فرهنگ مردم ایران و ادبیات شفاهی بسیار توجه کرده اند؛ به گونه ای که حتی نام برخی از آثار دانشور مثل سووشون و بخت گشایی برگرفته از مضامین فرهنگ مردم است. البته در آثار هر دو نویسنده مضامین مشترک فرهنگی فراوانی وجود دارد که با روشی متفاوت بیان شده­اند. دقت در شیوۀ زندگی، جنسیت، تحصیلات و آگاهی و به طورکلی، شخصیت های م...

چکیده: در بداهه پردازی می توان فارغ از هرگونه محدودیتی، به خلق اثر پرداخت؛ و بداهه پردازی ویژگی ماهیتی هنر عامه به-شمار می رود. آثار هنری بداهه پردازانه ی عوام، دارای قابلیت هایی هستند که بر اساس آن ها می توان به آثاری ناب و برآمده از جوهره ی وجودی موضوع دست یافت. درگبه بافی به عنوان مصداقی از هنر عامه، بافنده بیشتر به تصویر کردن ذهنیات خود می پردازد و خصلت بداهه پردازی در آن قابل ملاحظه اس...

این پژوهش در نظر دارد که به بررسی ریشه های باور و فرهنگ عامه در زمینه ی عجایب المخلوقات، موجوداتی نظیر جنیان که قرآن به ماهیت وجودی آنها استناد کرده است و در روایات نیز از آن یاد شده است، بپردازد. دراین پژوهش چگونگی به تصویر کشیده شدن موجودات فوق، توسط هنرمندان هنرهای کاربردی و تجسمی، به خصوص در زمان قاجار مورد بررسی قرار گرفته شده است. تصاویری که تصوّر مردم از این موجودات بوده و باور عامه ا...

باورهای عامه سرشار از رموز ، استعارات و اشاراتی است که هر کدام در فرهنگ و آئینی به ارث مانده از گذشته ریشه دارند. باورها و اعتقادات در اجتماع عامیانه ، از بدو تولد تا مرگ در درون افراد ریشه می دواند و این اعتقادات از نسلی به نسل دیگر انتقال می یابد. شناخت این باورها، آئین ها، سنت ها و اعتقادات می تواند دستمایه مفیدی برای برقراری ارتباط بین انسان ها و تمدن ها باشد. باورها و هنرهای عوامانه هموا...

بخش عمده­ مصادیق نمودهای فرهنگ عامه یا فولکلور را ادبیات و ترانه­ها، طرح­ها و نقش­ها، موسیقی و غیره دربرمی‌گیرد؛ از این‌رو، چندان شگفت­آور نیست اگر در استفاده از قابلیت­های نظام مالکیت فکری، حقوق ادبی- هنری را به عنوان نخستین قالب برگزینیم؛ چرا که موضوعات مورد حمایت آن، قرابتی بسیار با آثار فولکلوریک دارد. این آثار را می­توان در دسته­های گوناگون مورد حمایت حقوق ادبی و هنری از قبیل: آثار ادبی، م...