نظریة «اعتباریات»، یک ابداع نظری و ابتکاری معرفت شناسانه است که با رویکرد روانشناسی - معرفت شناختی تدوین شده است. علامه طباطبائی اعتباریات را افکار عملی و اجتماعی انسان بر می شمارد که آدمی به کمک عوامل احساسی می کوشد تا میان دو جهان حقیقی، وساطت بر قرار سازد. علامه طباطبائی به مثابه طرحی بدیع، نظریة اعتبارات را تدوین کرد. ادراکات اعتباری در افتراقی از ادراکات حقیقی، بخشی از نظام معرفتی است که ت...

علامه طباطبایی در اوایل دهه بیست، نظریة ادراکات اعتباری خود را در «رسالة اعتباریات» به رشتة تحریر درآورد. ادراکات اعتباری به ادراکاتی گفته می‌شود که بر خلاف ادراکات حقیقی، در ظرف خارج مطابق ندارند؛ ولی بر حقیقتی استوارند. ایشان این ادراکات را مرتبط با افکار اجتماعی انسان می‌داند و معتقد است افکار اجتماعی انسان بدون اعتباریات تحقق نمی‌یابد. انسان میان نیاز طبیعی و زیستی خود و رفع این نیاز، ادراک...

نظریة «اعتباریات»، یک ابداع نظری و ابتکاری معرفت‌شناسانه است که با رویکرد روانشناسی - معرفت‌شناختی تدوین شده‌است. علامه‌طباطبائی اعتباریات را افکار عملی و اجتماعی انسان بر می‌شمارد که آدمی به کمک عوامل احساسی می‌کوشد تا میان دو جهان حقیقی، وساطت بر قرار سازد. علامه‌طباطبائی به‌مثابه طرحی بدیع، نظریة اعتبارات را تدوین کرد. ادراکات اعتباری در افتراقی از ادراکات حقیقی، بخشی از نظام معرفتی است که ...

اعتباریات از مسائل مهم فلسفه جدید اسلامی و نیز علم اصول است. در فلسفه اسلامی سنتی «اعتباریات» به صورت مستقل مورد بحث قرار نگرفته است؛ تا این که علامه طباطبایی در کتاب «اصول فلسفه و روش رئالیسم» آن را مطرح می کند. در علم اصول هم، صرفاً مجموعه مباحثی پراکنده در این زمینه وجود داشته و تحت عنوان واحدی مطرح نشده است و آن مباحث هم عمق کافی ندارد. در سلسله بحث های «فلسفه علم اصول» بحث اعتباریات را به ص...

علامه طباطبایی از جمله متفکران بزرگ اسلامی است. او، با ارائة نظریة اعتباریات، تحول بزرگی در عرصة معرفت شناسی فلسفة اسلامی ایجاد کرد، که نتایج آن بر حوزه های گوناگون علوم انسانی، به ویژه حقوق عمومی، تأثیرگذار است. علامه طباطبایی، با بحث پیرامون اعتباریات اجتماعی، به بررسی مفاهیم و مقولاتی می پردازد که از عناصر مطرح در حوزة حقوق عمومی و به نوعی بیانگر نگاه ایشان به نظام سیاسی و ساختار حکومتی است....

علامه طباطبایی از متفکران بزرگ اسلامی است که با بیان نظریه اعتباریات، تحول بزرگی در حوزه معرفت شناسی ایجاد کرد که بر حوزه های مختلف علوم انسانی، به ویژه فلسفه اجتماعی تأثیر بسزایی گذاشت. ایشان با بحث درباره اعتباریات اجتماعی، به بررسی مفاهیم و مقوله هایی پرداخته است که از جمله عناصر مطرح در حوزه فلسفه اجتماعی و بیانگر دیدگاه شان درباره مباحث اجتماعی است. از این رو، پرسش بنیادین پژوهش حاضر این ا...

برخی بر این عقیده اند که علم اقتصاد، اسلامی و غیر اسلامی ندارد؛ زیرا در مقام گردآوری ممکن است صبغه اسلامی داشته باشد و لکن تولید علم مربوط به ساحت جواب و داوری است. در این ساحت، یک واقعیت بیشتر وجود ندارد. بنابراین واقعیت یگانه ای که جواب سؤال قرار می گیرد، غیر از عنوان واقعیت، وصف دیگری را به عنوان اسلامی و غیر اسلامی نمی پذیرد. این مقاله پاسخی به این اشکال و در واقع تلاشی است برای تصویر علم ا...

مسأله ساخت و عامل به مثابه یکی از مسائل بسیار تأثیرگذار در علوم اجتماعی، نقش تعیین کننده ای به ویژه در مباحث روش شناختی، قدرت، نظم و مسئولیت اجتماعی دارد. در فضای فکری متفکران اسلامی، نظریه اعتباریات علامه طباطبایی از جمله دیدگاه هایی است که می تواند نقش تعیین کننده ای در مباحث ساخت و عامل داشته باشد. آن بخش از نظریه اعتباریات علامه طباطبایی که در مقاله ششم کتاب اصول فلسفه رئالیسم و رساله اعتبا...

نظریه ادراکات اعتباری از تولیدات فلسفه اسلامی در روزگار ما به شمار می آید. که چگونگی پیدایش، انقسامات و تأثیر اعتباریات در جهان خارج را تحلیل می کند. اعتباریات، گذشته از ماهیت فلسفی، دارای ماهیت منطقی نیز می باشند و می توان احتمال داد این مفهوم از منطق به فلسفه راه یافته باشد. مقاله حاضر به تحلیل ماهیت منطقی اعتباریات در رساله های منطقی علامه طباطبایی می پردازد و علاوه بر ارائه چگونگی تحلیل منط...

بررسی سرشت ادراکات اعتباری و تفاوت های آن با ادراکات حقیقی، بحث جدیدی در معرفت شناسی اسلامی است که اول بار توسط مرحوم علامه طباطبایی(ره) مطرح شد. علامه طباطبایی با ابداع تفکیک مفاهیم حقیقی از مفاهیم اعتباری، گام بزرگی در جهت شناخت امور اعتباری و به تبع آن علوم قراردادی برداشت و حوزه اعتباریات را به مباحث انسان شناسی، علم اخلاق، فلسفه اخلاق، جامعه شناسی و غیره گسترش داد و نتایج توجه برانگیزی را ...