معراج پیامبر(ص) یکی از مباحث مهم اعتقادی اسلام است که در متون ادبی و آثار هنری بازتاب یافته است. نگاره معراج اثر سلطان محمد، نگارگر قرن 9 ه.ق. و معراجیه‌های نظامی گنجوی شاعر قرن 6 ه.ق.، ازجمله بهترین این آثار هستند. این پژوهش سعی دارد تا نقش قابلیت‌های رسانه‌ای دو حوزه نگارگری و ادبیات در بازتاب عظمت شخصیت پیامبر(ص) را مورد ارزیابی قرار داده و از منظر بینامتنیت، به مطالعه تطبیقی نگاره معراج سلط...

شاهنامه ی فردوسی اثری گران مایه است که فردوسی بسیار هنرمندانه با استفاده از اسطوره، توانسته خردورزی و نقش اراده ی انسانی را به نظم بیان کند. پیوند خرد و اسطوره در تمام داستان ها و شخصیت های شاهنامه آشکارا و صریح و نیز در ژرفای اثر مشاهده می شود. قصه ها در شاهنامه؛ علاوه بر پیگیری هدف های عام داستان نویسی، اهداف متعالی دیگری را نیز دنبال می کنند. داستان نگاره ی«رستم خفته و نبرد رخش و شیر» که در ...

شاهنامه ی فردوسی اثری گران مایه است که فردوسی بسیار هنرمندانه با استفاده از اسطوره، توانسته خردورزی و نقش اراده ی انسانی را به نظم بیان کند. پیوند خرد و اسطوره در تمام داستان ها و شخصیت های شاهنامه آشکارا و صریح و نیز در ژرفای اثر مشاهده می شود. قصه ها در شاهنامه؛ علاوه بر پیگیری هدف های عام داستان نویسی، اهداف متعالی دیگری را نیز دنبال می کنند. داستان نگاره ی«رستم خفته و نبرد رخش و شیر» که در ...

تفاسیر جزمی، متن ادبی را با رویکردی قاطع بررسی می کنند، خواه این تفسیر برگرفته از آرای سنتی باشد یا در خلال رویکردهای مدرن که به هر نحوی سعی در کشاندن متون به عرصه های سیاسی و اجتماعی دارند. اما در رویکرد پساساختارگرایانه، متن ادبی معنای قطعی و نهایی خود را از دست می دهد؛ به عبارتی دیگر، از اهمیت مرکزیت معنایی در آن کاسته می شود. از این رو، خوانش های متفاوت از متن امکان پذیر می گردد که هرکدام م...

چکیده: نگاره ی معراج، شاهکار سلطان محمد نقاش، هنرمند قرن دهم هجری، یکی از نمونه های هنری فاخر از نگارگری ایرانی است که روایت معراج رسول اکرم(ص) را با زبانی رمزی و نمادین به تصویر کشیده است. هدف از این رساله خوانش حکمی - عرفانی نور، در نگاره ی معراج است. از آنجا که مطالعات نظری در حوزه ی هنر رسالت عمده ی رمزگشایی و خوانش آثار هنری فاخر را در راستای فهم آنها به عهده گرفته تا راهگشای ادامه ی این...

چکیده: نگارگران ایرانی با توجه به نوع نقاشی و عملی که انجام می دادند ترکیب بندی اثر خویش را انتخاب می نمودند. سلطان محمد و رضا عباسی دو نقاش معتبر زمان? خویش با استفاده از تمامی ظرفیت های خویش اثار خود را می آفریدند. سلطان محمد با وامداری از سنتهای پیش از خود نگاره ایی با ترکیب بندی و رنگ های دقیق آفریده است. در دیگر سوی رضا عباسی با توجه به شرایط زمان خویش رنگ را در کارهایش به کمترین حد ممک...

واکاوی همکنشی ادبیات با هنرهای مختلف از جمله هنر نگارگری عرصه‌ای پویا در ادبیات تطبیقی قلمداد می‌شود. پژوهش حاضر با رویکردی میان‌رشته‌ای در این حوزۀ مطالعاتی، انتقال معنا از ادبیات به نقاشی و پیوندهای روایت - متن پیرزن و سلطان سنجر در مخزن‌الاسرار نظامی با روایت - نگارۀ پیرزن و سلطان سنجر رقم سلطان محمد تبریزی را کاویده‌است. کشف گسست‌ و پیوست‌های روساختی و ژرف‌ساختی میان دو متن ادبی و نگارگرانه...

نسخه شاهنامه شاه تهماسبی پیشتر در مجموعه بارون ادموند دو رو چیلد در پاریس بود و بعدها از کتابخانه آرتور هوتون پسر سردرآورد، هوتون 78 تابلو از 258 تابلوی آن را به موزه هنری متروپولتین نیویورک اهدا کرد. (کاتب این شاهنامه معلوم نبوده و به احتمال زیاد کار آن در سال 928 هـ.ق به فرمان شاه اسماعیل شروع شده تا به فرزندش تهماسب میرزا اهدا شود، از جمله کسانی که در این شاهنامه در تصویر نگاری ها همکاری داش...

در مکتب نگارگری هرات (قرن نهم هـ. ق.) سه شاهنامه معتبر با حمایت امیران و شاهزادگان تیموری کتابت و نگارگری شد. این سه شاهنامه عبارت بودند از: شاهنامه بایسنقری (833 هـ. ق.) شاهنامه محمد جوکی (848 هـ. ق.) و شاهنامه ابراهیم سلطان (833 هـ. ق.). شاهنامه محمد جوکی که هم‌زمان با دیگر شاهنامه‌های دوره تیموری تصویر شد، به حمایت و سفارش محمد جوکی (تولد 806 هـ. ق. وفات 848 هـ. ق.) از شاهزادگان تیموری و پنج...

در قرن نهم هجری در دوره تیموری، که یکی از پربارترین دوره های هنری در تاریخ فرهنگ ایران زمین به شمار می آید، با حمایت سه فرزند شاهرخ، دو شاهنامه بایسنقری (833 هـ.ق) با 22 نگاره و شاهنامه محمد جوکی (848 تا 843 هـ.ق) با 31 نگاره در مکتب هرات و شاهنامه ابراهیم سلطان (833 هـ.ق) با 43 نگاره در مکتب شیراز کتابت و نگارگری شد. در میان این سه شاهنامه، در برخی از نگاره ها تصویر موجودات غریبی به ...