این پژوهش پاره ای از آگاهی های نوشته های اسلامی دربار? کیش زرتشت، از آغاز تا سده پنجم ه.ق را در برمی گیرد، که در اینجا به نقد و بررسی آن ها پرداخته شده است. به دلیل اینکه تاکنون کسی در این باره پژوهش مستقلی انجام نداده است، می توان بر ارزشمندی و بایستگی انجام این کار پافشاری کرد. آگاهی های نوشته های اسلامی دربار? دین زرتشت، از خود وی، زمان زادنش و جایگاه زندگی او آغازشده است. نویسندگان اسلام...

در میان نوشته های فارسی میانه، آثار اندرزی اهمیت خاصی دارند. اندرزها مسائل اخلاقی جامعه را بازتاب می دهند و معرف اندیشه ، گفتار، و کردار مردم در گذشته های دورند و گویای این واقعیت آشکار نیز هستند که ایرانیان، به ویژه در دورۀ ساسانی، به سخنان و نوشته هایی با مضمون اخلاقی و اجتماعی دل بستگی فراوان داشته اند. انعکاس مطالب اندرزی محدود به دورۀ ساسانی و فرهنگ ایران پیش از اسلام نیست، بلکه در آثار اد...

 در ایران باستان دین مردان همواره یکی از عوامل سرنوشت ساز جامعه بوده و از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده اند و در طبقه بندی های اجتماعی در رأس جامعه قرار می گرفته اند. اجرای مراسم مذهبی و خواندن سرود های دینی بر عهدۀ آنان بود که بعدها با قدرت گرفتن آنان در تصمیم گیریهای پادشاهان و دادن مشاوره به آنان نقش مهمی را ایفا می‌کردند. از اهمیت آنان در متون اوستایی و پهلوی سخن گفته و دربارۀ وظایف آنان مطا...

کتیبه های سغدی سند علیا مجموعه ای است شامل بیش از 700 سنگ نوشته به زبان های پارتی (2 مورد)، فارسی میانه (2 مورد)، بلخی (2 مورد)، و بقیه به زبان سغدی و نیز نقش برجسته هایی، که بر روی سنگ هایی در کنارة این رودخانه کنده شده اند. بر روی بیش تر این سنگ نوشته ها، نام بازرگانان سغدی حک شده است که زمانی از این مکان دیدار کرده اند. این کتیبه ها متعلق به قرن سوم تا ششم میلادی است. وجود نام ها ی فارسی میا...

کتیبه های سغدی سند علیا مجموعه ای است شامل بیش از 700 سنگ نوشته به زبان های پارتی (2 مورد)، فارسی میانه (2 مورد)، بلخی (2 مورد)، و بقیه به زبان سغدی و نیز نقش برجسته هایی، که بر روی سنگ هایی در کناره این رودخانه کنده شده اند. بر روی بیش تر این سنگ نوشته ها، نام بازرگانان سغدی حک شده است که زمانی از این مکان دیدار کرده اند. این کتیبه ها متعلق به قرن سوم تا ششم میلادی است. وجود نام ها ی فارسی میا...

در نوشته های فارسی میانه زردشتی یا پهلوی، چند واژه دربارة خانواده محل بحث و جدل است. در مقالة زیر، طرحی برای بررسی آنها و ارتباط این واژه ها با یکدیگر و با ساحت خانوادة ساسانی می آید.

در نوشته های فارسی میانه زردشتی یا پهلوی، چند واژه درباره خانواده محل بحث و جدل است. در مقاله زیر، طرحی برای بررسی آنها و ارتباط این واژه ها با یکدیگر و با ساحت خانواده ساسانی می آید.

زبور مانوی یکی از زیباترین سروده های مانی است. بررسی درون مایة آن ما را با جهان بینی دین مانوی: دو جهان تاریکی و روشنی و پاره های نور رهایی یافته از دنیای مادی، آشنا می کند. تا پیش از بررسی دست نوشته های منحصر به فرد این اثر به سه زبان فارسی میانه، پهلوی اشکانی و سغدی به دست آمده از ناحیة تورفان، زبور قبطی تنها منبع موجود به شمار می رفت. از جملة این قطعه ها، قطعة m78 است که در بردارندۀ متنی به ...