این پایان نامه کوشیده است تا به بررسی تطبیقی نقش نهاد دین در تحولات مشروطه خواهی ایران و عثمانی بپردازد و نوع واکنش بدنه علماء و روحانیون دینی را در مواجهه با مفاهیم جدیدی چون تجدد، مشروطه، مجلس نمایندگی، آزادی و... مورد بررسی قرار دهد.

با روی کار آمدن دولت صفوی برای اولین بار تشیع به عنوان مذهب رسمی در ایران شناخته شد. در نتیجه اداره کشور بر مبنای فقه شیعه سبب شد تا شاهان صفوی علما را شریک حکومت قرار دهند. ایجاد شغل هایی مانند شیخ الاسلامی، ملاباشی و امامت جماعت، روحانیت شیعه را به عنوان یک طبقه اجتماعی خاص با نقش های جدید مطرح کرد. از طرفی نیاز مبرم مردم تازه شیعه به فراگیری احکام بر مبنای فتوای مکتب اهل بیت (ع) نیز در رشد ک...

شیخ بهایی از متألهین و دانشمندان قرن دهم و اوایل قرن یازدهم هجری قمری است که علاوه بر اقداماتش در زمینه علم و فرهنگ و بجا گذاشتن آثار بسیار ارزشمندی در زمینه علوم مختلف و همچنین برخی از آثار معماری آن زمان ، توانسته بود از لحاظ سیاسی نقش بسزایی در مشروعیت بخشی به حکام صفوی ایفا کند و به همین دلیل بود که مورد توجه شاه عباس قرار گرفت و توانست به منصب شیخ الاسلامی آن زمان نائل گردد . شیخ بهایی چن...

مقاله پیش رو ترجمه ای است از کوششی که دکتر صائب عبدالحمید برای استخراج نظریه تفسیر قرآنی تاریخ از کتاب «التفسیر الاسلامی للتاریخ» دکتر عماد الدین خلیل چاپ 1412 قمری انجام داده و آن را در بخش پایانی (کتاب فلسفه التاریخ فی الفکر الاسلامی چاپ 1428 قمری ص 589-628) قرار داده است. در این مقاله اصول اندیشه دکتر عمادالدین خلیل تبیین گردیده و در پایان نیز دیدگاه او مورد نقد استخراج کننده مقاله قرار گرفت...

مقاله پیش رو ترجمه‌ای است از کوششی که دکتر صائب عبدالحمید برای استخراج نظریه تفسیر قرآنی تاریخ از کتاب «التفسیر الاسلامی للتاریخ» دکتر عماد الدین خلیل چاپ 1412 قمری انجام داده و آن را در بخش پایانی (کتاب فلسفه التاریخ فی الفکر الاسلامی چاپ 1428 قمری ص 589-628) قرار داده است. در این مقاله اصول اندیشه دکتر عمادالدین خلیل تبیین گردیده و در پایان نیز دیدگاه او مورد نقد استخراج کننده مقاله قرار گرفت...

مطالعات بینارشته ای و یاری جستن از نظریّه های مطالعات انتقادی، از رهیافت های کاربردی کردنِ پژوهش های نقّادانه متون ادبی است. «تاریخ گراییِ نوین» (new historicism) یکی از جدیدترین شیوه های تحلیل متن در عرصۀ مطالعات نقّادانه ادبی است که به «تاریخیّتِ متن و متنیّت تاریخ» باور دارد و به بازسازی ذهنیّت و جهان بینی مستتر در متن و دریافت رابطۀ این ذهنیّت با ساختار قدرتِ زمانۀ آن می پردازد. در نوشتۀ حاضر، پس از م...

برای شناخت صحیح تاریخ یک سلسله، آشنایی با تشکیلات اداری آن، از ضروریات اجتناب ناپذیر است. این ضرورت در مورد سلسله صفویه، به خصوص در دوره ی دوم برجسته تر می نماید. نهاد وزارت در سلسله صفویه به دلیل اهمیت خود سلسله صفویه، مهم می باشد. زیرا این سلسله با گذشت نه قرن از فروپاشی ساسانیان موفق به تشکیل کشور با مرزهای مشخص بدون تسلط دیگر اقوام تشکیل دهند. با بررسی نهاد وزارت در تاریخ ایران به اهمیت ...

در آستانه غیبت کبری، فقهای امامی در حوزة نیابت عام، سُکان‌دار هدایت جامعه شیعیان گردیدند. شیخ مفید در مقام رئیس مکتب بغداد و زعیم عام شیعه، در مواجهه با رخدادها و تنش‌های مذهبی ـ اجتماعی، با هدف طرح، تبیین و تبلیغ مذهب امامی، در عصری که هر مذهب فاقد توان علمی در دفاع از عقاید خویش، لاجرم به حاشیه تاریخ فرق رانده می‌شد و نیز حفظ حداکثری نیروی انسانی شیعه، هوش‌مندانه با سیره وفاق‌گرایانه، پای به ع...