نفسدر عرفان اسلامییکی از مهم ترین و پیچیده ترین مباحث به شمار می رود. در کتاب های عرفانی، یکی از وظایف مهمّ سالک، در اختیار گرفتن زمام نفس دانسته شده است و سالک تا زمانی که گرفتار نفس است، نمی تواند به پایه های عالی کمال نائل آید. این نفس، خصلت های بسیار گوناگونی دارد و در وجود هر کس با توجّه به استعداد او، به گونه ای جدید خودنمایی می کند. نفس در ادبیّات عرفانی گاهی تجسّم و تجسّد یافته است و بر اساس...

نفسدر عرفان اسلامییکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین مباحث به شمار می‌رود. در کتاب‌های عرفانی، یکی از وظایف مهمّ سالک، در اختیار گرفتن زمام نفس دانسته شده است و سالک تا زمانی که گرفتار نفس است، نمی‌تواند به پایه‌های عالی کمال نائل آید. این نفس، خصلت‌های بسیار گوناگونی دارد و در وجود هر کس با توجّه به استعداد او، به گونه‌ای جدید خودنمایی می‌کند. نفس در ادبیّات عرفانی گاهی تجسّم و تجسّد یافته است و بر اساس...

کاربرد نمادهای زیست محیطی در حوزهٔ ادبیات فارسی قدمتی دیرینه دارد. در شعر معاصر فارسی نیز نمادهای جانوری و گیاهی به وفور دیده می‌شود. بسیاری از این نمادها جهت تبیین واقعیات یا تخیلات فردی شاعران قرار گرفته‌اند. نمادهای حیوانی و گیاهی در اشعار رضا براهنی از منظر زیست محیطی و نگاه بوم گرایانه قابل تأمل هستند و کاربردی منحصر دارند. در مقاله حاضر تلاش شده است با استفاده از شیوه توصیفی- تحلیلی، به مع...

سرزمین ایران تجلی‌گاه تفکراتی عمیق است که گاه نمود ‌بصری یافته است. فرّه، به عنوان یکی از این‌تفکرات، نیرویی مافوق بشری با مفهوم دینی بوده که در دور‌ه‌ ساسانیان نمود تصویری یافته‌است. این پژوهش با هدف تحلیل‌ منشأ و شـاخصه‌های‌ بصری نمادهای جانوری فرّه به سوالات این مطالعه پاسخ داده‌است: فرّه چه جایگاهی در نظام‌هنری ساسانی دارد؟ این تفکر در قالب چه جانورانی جلوه‌گر شده‌است؟ چه سنت‌ خاصی در ترسیم ای...

شعر معاصر، همواره کوشیده است تا با بهره­گیری از تکنیک­های جدید ادبی، رسالت خویش را در راستای انعکاس واقعیات اجتماعی و سیاسی و آگاه سازی مردم و تشویق آنها به تغییر در جهت پیشرفت، محقق سازد. در این میان، کاربرد فراوان نماد به عنوان یکی از وسائل و تعبیرات ادبی، از بارزترین نمونه­های شعر معاصر عرب و از جسورانه­ترین رویکردهای شاعران معاصر عربی است. ادونیس از جمله شاعران برجستة معاصر عرب است که ویژگی...

نیل به کمال معنوی انسان، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بشر در عرفان اسلامی است. انسان برای رسیدن به کمال معنوی خود، با موانع و مشکلات زیادی روبه‌روست که مهم‌ترین آن‌ها نفس اماره است. در عرفان اسلامی، نفس مراتب گوناگونی دارد، بنابراین شناخت آن بسیار دشوار است. مولوی به‌عنوان عارفی برجسته، بر این امر وقوف کامل داشته، ازاین‌روی برای شناساندن دقیق این جوهر مجرد و به تصویر کشیدن رذیلت‌های آن برای مخاطبا...

به رغم گسست های تاریخی و نفوذ فرهنگ های بیگانه، تحولات نگارگری ایران از پیوستگی و تداوم نسبی برخوردار بوده است و وجوه اشتراکات صوری و مضمونی فراوانی در آثار دوره های مختلف مشاهده می شود. نمادگرایی به عنوان یکی از ابزارهای بیان تصویری و انتقال مفاهیم، آثار زیادی از نگارگری ایرانی را در صورت و معنا به هم نزدیک کرده است. بنابراین، بررسی عناصر نمادین و نمادشناسی در نگارگری ایران، با توجه به جایگاه ...

رسالۀ الطیر ابن‏سینا حکایت نمادین هبوط نفس یا همان عقل از عالم علوی، اسارت او در عالم مادی و تلاش برای رهایی و اتصال دائمی با عقل فعال است. در این داستان، نمادهای مختلفی همچون پرنده، صیاد، دام، غم غربت، سفر، اسارت، کوه و نمادهای پیرامونی هریک وجود دارد. ابن‏سینا در این رساله، نظریه‏ای فراطبیعت گرایانه درباره معنای زندگی ارائه می‏کند. بر اساس این نظریه، زندگی هنگامی معنادار خواهد بود که انسان هد...

نوشته‏ی حاضر مطالعه و پژوهشی پیرامون نمادهای بکار رفته در معماری تخت جمشید و ارتباط آن ها با اعتقادات مذهبی هخامنشیان می باشد. در این پایان نامه نگاهی اجمالی به نمادها و نشانه های موجود در معماری و تزیینات وابسته به معماری تخت جمشید و هم‏چنین باورهای زرتشتی و مهری هخامنشیان شده است. پس ازآن این نمادها و نشانه ها و ارتباط آن‏ها با دین های مزدیسنا و میتراییسم به تفضیل مورد مطالعه قرار گرفته است. ...