در این نوشته تلاش بر آن است تا به برخى از مؤلفه هاى فلسفه ى تاریخ در اندیشه ى ابن خلدون و اساس کار وى، یعنى تغییر روش «نقّالى تاریخى» به «نقّادى تاریخى»، پرداخته شود. از آن جا که این تکاپو بدون خردورزى چندان معنا ندارد، سعى بر آن است تا زوایاى پیدا و پنهان کتاب مقدمه از نظرگاه خردگرایى مورد پژوهش قرار گیرد. پس از تبیین مفاهیم نوشته، با توجه به آن که کلیدواژه ى عقلانیت، در گذر زمان، دگرگونى هایى ا...

اندیشه سیاسى کلاسیک مبتنى بر این پیشفرض بنیانى است که اخلاقیات سیاسى تابعى از ترجیحات، احساسات و آمال فردى یا جمعى نیست و مى توان قضاوتهاى این حوزه را به نحو معقولى تبیین و توجیه کرد. نظریه معرفت شناختى پوزیتیویسم منطقى منکر این پیشفرض بنیانى بود و پیوند این معرفت شناسى با اندیشه سیاسى سنتى منجر به تعطیل و احتضار اندیشه سیاسى گردید. اما بعدها، اصل تحقیق پذیرى که به عنوان یک قاعده معرفت شناختىِ ص...

این مقاله به بررسى تطبیقى روایت‏هاى نظامى در خسرو و شیرین با چند اثر تاریخى مى‏پردازد. مسئله اصلى در این مقاله این است که روایت‏هاى نظامى در خسرو و شیرین تا چه میزان با واقعیت‏هاى تاریخى مطابقت دارد و مهم‏ترین هدف این مقاله تعیین بهره‏گیرى نظامى از متون تاریخى و تعیین تصرف‏هایى است که وى در بیان حوادث تاریخى داشته است. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتواى کیفى انجام شد و بررسى‏ها نشان داد...

این نوشته بر آن است تا مفهوم فرم و فرمالیسم و بازتاب آن در هنرهاى تجسمى را به مثابه­ى شاخه‌اى بنیادین از جنبش مدرنیستى بررسى کند. در این راستا روش نقادى فرمالیستى کلمنت گرینبرگ نظریه‌پرداز و منتقد معاصر تحلیل گردیده است. فرمالیسم به تعبیر گرینبرگ عبارت است از نظریه­اى که ویژگى­هاى فرمىِ اثر را مهم­ترین رکن مقوِّم آن قلمداد کرده و درون­مایه­ى اثر را پیامد تحقق فرم محسوب مى­دارد. بدین اعتبار در نظر ...

مقاله ى حاضر نگاه و رویکردى بیرونى (معرفت درجه ى دوّم) بر پدیده ى تاریخى عاشورا دارد. ابتدا مقدمه اى کوتاه در بیان مفهوم تبیین تاریخى و انواع آن (قانونمند، عقلانى و روایى) ذکر مى شود و در ادامه به پیشینه ى تبیین تاریخى پدیده عاشورا نظر دارد و با گزینش متونى تحلیلى در حوزه ى تاریخ نگارىِ پدیده ى عاشورا، آنها را از لحاظ تبیین هاى قانونمند، عقلانى و روایى مورد ارزیابى وبررسى قرار داده، به شواهد و مص...

 پرداختن به مرمت شهرهاى تاریخى در دوره هاى مختلف، با توجه به شرایط اقتصادى- اجتماعى و تاریخى و با اهداف گوناگونى صورت گرفته است. ارتقا و تشویق صنعت گردشگرى، حل معضلات و کمبودهاى مناطق تاریخى شهر، بازآفرینى شهرى و حتى کمک به قرارگیرى در زمره شهرهاى جهانى، از اهدافى است که مرمت هاى شهرى بر مبناى آنها انجام شده است. از طرف دیگر دو رویکرد حفاظت و توسعه همواره در انجام مداخلات شهرى حاکم بوده و به تع...

یکى از پدیده هاى علمى در نیمه ى دوم قرن بیستم، ظهور مطالعات میان رشته اى در محافل علمى است. مطالعات میان رشته اى على رغم کارآمدى بالا در راستاى پیشرفت علم، مسائل و مشکلاتى را براى دانشمندان به همراه داشته است. اختلاف در تصدّى این مطالعات از جمله ى این مسائل و مشکلات است. این مشکل در مورد مطالعات میان رشته اى تاریخ و جامعه شناسى نیز وجود دارد. در این مقاله پس از ارائه ى تعریفى از جامعه شناسى تاری...

در فایل اصل مقاله موجود است.

موضوع حقوق انسان در قرآن به شیوه هاى گوناگون در سال هاى اخیر موضوع مقالات قرآن پژوهان قرار گرفته است اما پژوهش حاضر با رویکردى تاریخى مى تواند دیدگاه هاى تازه اى را درباره این موضوع پیش روى خوانندگان خود قرار دهد. نخست آن که به روشن شدن ابعاد تاریخى اجتماعى سال هاى نخستین بعثت کمک کرده و قرآن را به عنوان منبعى تاریخى مورد توجه پژوهشگران قرار مى دهد. دوم آنکه مى تواند نشان دهد که مبناى دعوت نخست...