توجه در وجه نظری امور یا به بیانی فنی تر نظریه پردازی ، یکی از ضروری ترین ، حساس ترین و در عین حال پیچیده ترین موضوعات بشری محسوب می شود از این جهت که هر دانش و حتی هر بینشی برای اینکه استحکام و صلابت خویش را بیابد یا بشناساند نیاز به نظریه دارد . و از اینجاست که پدیده ی هنر در فرهنگ غرب ، در وجه نظری خود از صبغه و سابقه ای بهره می برد که در وجه عملی اش ، در حالی که این وجه از هنر در فرهنگ اسلا...

در این نوشتار تلاش بر آن بوده است تا با مرور دلایل تغییر پارادایم علم از "علم مدرن" به "علم جدید" به بررسی تاثیر این تغییرات در" هنر معاصر" پرداخته شود. در حقیقت تمرکز اصلی این تحقیق بر تاثیری است که "تئوری پیچیدگی"، پارادایم جدید علم، بر زاویه دید و انتخاب رسانه های برخی از هنرمندان معاصر داشته است. فرض این نوشتار نیز بر آن بوده که ارتباط معناداری میان "هنر معاصر" و "تئوری پیچیدگی" وجود دارد. ...

در این مقاله نظریه های موجود در حوزه جامعه شناسی هنر و ادبیات با دیدگاهی انتقادی مورد بررسی قرار گرفته است. موضوع اصلی مقاله حول محور جبریت اجتماعی هنر و ادبیات دور می زند. نظریه جبریت اجتماعی هنر با توجه به مسئله شاهکارهای هنری و موضوع هنر ناب مورد نقد قرار گرفته است. در نهایت نتیجه گیری مقاله در جهت تأیید این مطلب که هنر اگرچه تحت تأثیر شرایط وجودی جامعه معاصر خودش قرار دارد و نشان آن شرایط ر...

رویکرد فلسفی دانتو روش مطالعه و نظریه پردازی در فلسفۀ هنر و زیبایی شناسی او را تعیین می کند. برای آشنایی با نظریه ها و تأملات فلسفی دانتو، به شکل کلی، می توان از این مطلب آغاز کرد که اساساً تلقی دانتو از فلسفه چیست و سپس بپرسیم او چه شیوه ای برای تحقیق فلسفی ارائه می کند؟ با توجه به این امر که خود دانتو در این زمینه آثار مستقلی نیز عرضه کرده است، ضروری به نظر می رسد که برای پرداختن به مسائل مورد...

مکتب فرانکفورت یکی از جریان های فکری است که وظیفه اندیشیدن به زمان حال و درک زمان خود به کمک اندیشه را مؤلّفه ای برای هر گونه فعالیت عقلانی می داند. تجزیه و تحلیل فرانکفورتی ها از جامعه تا حدود زیادی به اندیشه های کارل مارکس باز می گردد؛ امّا محور اصلی اندیشه مکتب فرانکفورت را باید در نظریه انتقادی جست که مبیّن بررسی و تجزیه و تحلیل جنبه هایی از واقعیت اجتماعی است که مارکس و پیروان او اهمیت چندانی...

مکتب فرانکفورت یکی از جریان‌های فکری است که وظیفه اندیشیدن به زمان حال و درک زمان خود به کمک اندیشه را مؤلّفه‌ای برای هر گونه فعالیت عقلانی می‌داند. تجزیه و تحلیل فرانکفورتی‌ها از جامعه تا حدود زیادی به اندیشه‌های کارل مارکس باز می‌گردد؛ امّا محور اصلی اندیشه مکتب فرانکفورت را باید در نظریه انتقادی جست که مبیّن بررسی و تجزیه و تحلیل جنبه‌هایی از واقعیت اجتماعی است که مارکس و پیروان او اهمیت چندانی...

از دیرباز، فیلسوفان و نظریه پردازان، به تبعِ بحثِ زیبایی و ارتباط هنر و زیبایی، به بحث چیستی هنر پرداخته اند. بررسی تاریخ زیبایی شناسی نشان می دهد که در بسیاری از موارد، فیلسوفان و نظریه پردازان، راجع به ذات هنر و چند وچون آن سخن گفته اند. در قرن بیستم شاهد اوج نظریه پردازی در مورد هنر هستیم، به گونه ای که بسیاری از مباحث نظری قرن حاضر در آثار هنری بازتاب می یابد، و تعداد کثیری از این آثار بر پای...

نسبت میان هنر و اخلاق ازجمله مهم ترین و بنیادی ترین مباحث نظری هنر از زمان های دور تا به امروز است. تأثیر شگرف هنر و آثار هنری در احساسات و عواطف انسانی و نیز قدرت بی نظیر آن در تبدیل ایده به کنش و مهم تر تثبیت و تحکیم آموزه های اخلاقی و حتی تعمیق ادراکات اخلاقی، از عوامل اصلی این اهمیت و جایگاه بنیادی است.در این باره تاکنون نظریه های مختلفی در تبیین نسبت میان این دو مطرح شده است. برخی از این ن...

جرج دیکی، نظریه نهادی هنر را بر اساس دو شرط لازم ضابطه بندی می کند که بر روی هم برای شکل گیری اثر هنری لازمند. شرط اول تعریف در روایات گوناگون نظریه، بدون تغییر بیان می دارد که اثر هنری در درجه اول و قبل از هر چیز باید شیئ مصنوع باشد. دیکی این ویژگی نانموده و غیر قراردادی در تعریف خود را به عنوان نقطه آغاز استدلال در برابر ضدذات گرایانی از جمله وایتس به کار می برد، و اینگونه مصنوعیت را به عنوان...

به دلیل اهمیت مباحث نظری هنر اسلامی، باید هرچه بیشتر، نظریه پردازی دقیق و منسجمی در باب هنر اسلامی و مبانی فکری و فلسفی آن صورت پذیرد. آنچه را مورخان و سنت گرایان و ناقدان در آثار خود آورده اند از تبیین همه مسائل هنر اسلامی برنیامده اند. چندی پیش کتابچه ای با عنوان «قدر، نظریه بنیادی هنر، معماری و زیبایی در تمدن اسلامی»به قلم دکتر حسن بلخاری قهی از سوی دبیرخانه هیئت حمایت از کرسی های نظریه پردا...