نمایش رادیویی، بیان واقعه یا داستان با کمک عناصر صوتی (کلام، موسیقی و افکت) است؛ آن گونه که کلام عنصر (لایه معنایی) اصلی را تشکیل می دهد و پس از آن شکل گیری داستان روایت شده به کمک این عناصر به تخیل مخاطب سپرده می شود. از آن جا که در نهایت امر تجارب صوتی مخاطب و آشنایی او با معنا ومفهوم صداست که شکل دهنده داستان در مقابل چشم ذهن اوست؛ این رساله در پی پاسخ گویی به این پرسش است که حذف عنصر کلام ا...

یکی از روشهای نقد روانکاوانه بر اساس روانکاوی یونگ که به روان شناسی تحلیلی معروف است، صورت می پذیرد. نقد روانکاوانه بر اساس نظریات یونگ، نقد کهن الگویی نیز نامیده می شود. در این روش از نقد، نمادها و تصاویر کهن الگویی مورد بررسی قرار می گیرند. یونگ، معتقد بود که روان آدمی دارای سه بخش است: ضمیر خودآگاه، ضمیر ناخودآگاه شخصی، ضمیر ناخودآگاه جمعی. ضمیر ناخودآگاه جمعی بخشی از روان است که در تمام افر...

در این مقاله تأثیر عقل ایرانی بر فهم حزب توده از مارکسیسم را بررسی می کنیم. حزب توده به عنوان مهم ترین نماینده ی اشاعه ی مارکسیسم در ایران، نقش تاریخی مهمی داشته است. مخی‍‍له ی جمعی، میراث فکری و فرهنگی مشترک در میان یک ملت به شمار می آید. اینکه تا چه اندازه ای این میراث فکری بر فرایند تغییر در معانی، مفاهیم و تعابیر مارکسیستی مؤثر بوده است، بنا بر رویکردی تاریخی- تحلیلی قابل درک است. گفتنی است...

پیوند ناگسستنی میان ادبیات و روان شناسی باعث ایجاد نقد روانشناختی در حوزه ادب شده است. این نقد می کوشد تا پیوستگی میان ادب و ادیب و آنچه ورای اثر ادبی است را نشان دهد. روانشناسان بزرگی به پویایی این نقد کمک کرده اند، از جمله این ها کارل گوستاو یونگ است که با طرح نظریه ی ناخودآگاه جمعی در کنار ناخودآگاه فردی فروید، تحولی بزرگ در نقد روانشناختی اثر ادبی بوجود آورد. این روانشناس بر آن است که ناخود...

چکیده برخی صاحب نظران، نقد روانشناسانه را یکی از مهم ترین اقسام نقد به شمار آورده اند. در این نوع نقد، آثار ادبی براساس دیدگاه های مطرح شده در مکاتب روانشناسی، نقد و بررسی می شود. در سال های اخیر نیز، پژوهش های بسیاری در زمینه نقد و تحلیل آثار ادبی با توجه به دیدگاه های روانشناختی، به ویژه نظریه یونگ، صورت گرفته است. یکی از مفاهیمی که در روانشناسی تحلیلی کارل گوستاو یونگ مطرح شده، مفهوم کهن ا...

براساس نظریه‌های یونگ، «ناخودآگاه جمعی» ذخیره‌ای است ارزشمند و برجای‌مانده از نخستین نیاکان بشر که نزد همۀ اقوام ملل و مذاهب مشترک است و مضامینی هماهنگ دارد. ناخودآگاه جمعی مهم‌ترین و تأثیرگذارترین محتویاتی را شامل می‌شود که شخص در زندگی خود با آن‌ها مواجه می‌شود. یکی از محتویات برجسته و تأثیرگذار ناخودآگاه جمعی «کهن‌نمونة مادرمثالی» است که در صورت‌های واقعی مجازی و با ماهیتی مثبت و منفی نمایان...

شیوه پردازش نمادها و شخصیّت ها - دو عنصر داستانی برجسته- در مثنوی معنوی، از تأثیرپذیری مولانا از باورهایش در مورد انسان سرچشمه گرفته است. در این جستار کوشش بر آن است که برخی جنبه های رمزآمیز مثنوی معنوی، با بهره گیری از مفاهیم روان شناسی و اسطوره ای نمایان گردند. در این راستا مفاهیم روان شناسی داستان «رومیان و چینیان» در ارتباط با نظریه های ناخودآگاه فردی فروید، ناخودآگاه جمعی و کهن الگوی خویشتن...

در سبک شناسی نوین، بین روانشناسی و مختصات سبکی شاعر یا نویسنده رابطه وجود دارد. یونگ معتقد بود که یک ناخود آگاه جمعی میان همه انسان ها مشترک است. ضمیمه ناخودآگاه جمعی خود در بردارنده کهن نمونه هایی است که انسان از نیاکان به یادگار دارد. هنر و ادبیات از طریق آرکی تایپ به تاریخ قدیم همه افراد بشر می پیوندد و هر خواننده ای به نوعی خود را ناخودآگاه در آن باز می یابد. بین اندیشه هـای ناب حافـظ و مقو...

تجلّی و تأثیر اسطوره از جهات گوناگون در زندگی انسان پس از عصر اساطیری، امری است اجتناب ناپذیر. در این مقاله تلاش شده است تا علاوه بر شناخت مختصر عرفان و اسطوره و آیین های اساطیری، به یافتن تجلّی و تأثیر و ردّ پاهای محسوس و نامحسوس یکی از این آیین ها یعنی رقص، در سماع عرفانی مندرج در برگزیدهء نثر عرفانی فارسی تا قرن هفتم هجری قمری پرداخته شود. در این پژوهش، یکی از تجلّی های آیینی بررسی شده است که آگ...