این پژوهش کوششی است برای بررسی انواع روشهای مجهولسازی فعلهای مرکب زبان فارسی و معرفی نظریة معنایی جکندوف، یعنی آنچه «نظریة معنیشناسی مفهومی» نامیده میشود. معرفی این نظریة معنیشناختی، به این دلیل است که مبانی آن به محک دادههای زبان فارسی سپرده شود تا معلوم شود آیا این نظریه، چنانکه پیشنهاددهندة آن ادعا میکند، جهانی است و از عهدة تبیین دادههای زبان فارسی برمیآید یا خیر. به این منظور، رفتار معنایی...

در این تحقیق سعی شده است تا در چارچوب معنی شناسی شناختی به تبیین استعاره های مفهومی در شماری از غزلیات حافظ و مولوی پرداخته شود. تفاوتی که در عرفان حافظی و عرفان مولوی وجود دارد موجب شده است که بسیاری گمان برند که حافظ عارف نبوده است و از دیگر سو اعتقاد برخی دیگر بر آن است که او یک عارف کامل است. از سوی دیگر در عرفان مولوی چنین شک و شبهه ای وجود ندارد. در این پژوهش سعی شده است تا بر پایه ی استع...

در مقاله ی حاضر، پس از مرور انواع کانونی سازی روایی و ابزارهای کلامیِ آن از نظر روایت پژوهان سنتی، با رده-شناسی تازه ای از اقسام کانونی سازی تحت عنوان «کانونی سازی فرضی» نیز آشنا خواهیم شد. منظور از کانونی سازی فرضی، امکان دریافت تجربه ای ادراکی مفهومی است از موضعی که کانونی ساز هرگز در آن حضور نداشته است. توصیف (و سپس تبیین) این نوع کانونی سازی نیازمند بهره گیری از دیدگاه های زبان شناختی و فلسف...

پایان نامه حاضر به هدف تحلیل روابط مفهومی موجود در مدخل های اسامی فرهنگ سخن (1381) نگارش یافته است. فرضیه بنیادی در پژوهش حاضر آن است که در توصیف معنی مدخل های واژگانی روابط مفهومی به کار گرفته می شوند، بر این اساس نگارنده در پی پاسخگویی به دو پرسش برآمد. نخست اینکه بسامد وقوع روابط مفهومی که برای توصیف معنی مدخل های واژگانی به کار می روند نسبت به همدیگر چگونه است و دیگر اینکه تفاوت معنی دار بس...

الف. موضوع و طرح مسئله: زبان همچون تمامی نظامها، دارای لایه های مختلف ساختاری است که کارکردی مخصوص به خود دارند و افزون بر این، در تعامل با یکدیگرند. دستیابی به الگوهای عملکرد این نظامهای درون زبانی برای درک کارکرد زبان و ایجاد امکان مدلسازی آن حائز اهمیّت است، به ویژه الگوهایی که بتوانند عملکرد سطوح مختلف را فارغ از نظام یک زبان خاص توضیح دهند. ریاضیات به عنوان علمی که روابط و مفاهیم پیچیده را...

مفهوم دل در ادبیات عرفانی کهن ایران زمین دارای اعتباری خاص است و ادبیات تطبیقی بستری است که برای مقایسه مفاهیمی ازین دست با الگوهای موجود در دیگر کشورها حائز اهیمت است. مقاله حاضر به بررسی خصوصیات انعکاس مفهوم «دل» براساس نظریة استعاره مفهومی در زبان های فارسی و اوکراینی می پردازد .دراین مقاله، مجموعه شواهد زبانی با استفاده از این نظریه، که برای نخستین بار در سال 1980 توسط جورج لاکوف و مارک جان...

در این پژوهش دو فرض نظریة استعارة مفهومی با استفاده از روش پیکره بنیاد مورد ارزیابی قرار گرفت. طبق فرض اول، زبان استعاری جایگاهی فرعی نسبت به استعاره های مفهومی ذهنی دارد و طبق فرض دوم، استعاره های زبانی متعارف نظام مند هستند. پیکره ای پنجاه میلیون کلمه ای از پیکرة همشهری به طور تصادفی نمونه گیری و به وسیلة نرم افزار antconc تحلیل شد. یافته های حاصل از تحلیل پیکره ای حاکی از تأیید نشدن فرض نخست...

پژوهش حاضر به بررسی استعاره های مفهومی در پیکره ای نمونه از زبان فارسی می پردازد. در این پژوهش تلاش شده است تا با بهره گیری از پایگاه داده های زبان فارسی، پیکره ای از متون نوشتاری زبان فارسی معاصر که شباهت بیشتری به زبان روزمره سخنوران دارد، نمونه گیری و استعاره های مفهومی نهفته در آن استخراج گردد. سپس این استعاره ها براساس طبقه بندی لیکاف و جانسون johnson, 1980) & (lakoff ، در قالب استعاره های...

پژوهش حاضر، با هدف بررسی روابط مفهومی در واژگان قرآن کریم، در چارچوب معنی شناسی ساختگرا صورت می پذیرد. انگیزه ی نگارنده در پرداختن به چنین موضوعی از علاقه ی وافر به قرآن کریم و زبان شناسی سرچشمه گرفته است. روش تحقیق تحلیل محتوا و جامعه ی آماری مجموعه ی آیات قرآن کریم است. در این تحقیق چهار سوال مطرح شد و براساس آنها چهار فرضیه شکل گرفت. این فرضیه ها عبارتند از : 1) همه انواع روابط مفهومی در قرآ...

استعاره موضوعی مورد توجه حوزه های گوناگون از جمله فلسفه، علوم بلاغی و اخیرا زبان شناسی بوده است . تحقیق حاضر سعی دارد به مطالعه استعاره و بسامد وقوع آن درعبارات خطاب در دو رده سنی، زنان و مردان جوان (15-35 سال) و میانسال (35-60 سال) در دوناحیه شرق و شمال منطقه2 و منطقه4 کرج بپر دازد که در سه طبقه اجتماعی زیرقرارگرفته اند: طبقه اول را افراد بی سواد وکم درآمد، طبقه دوم را افرادکم سواد با درآمد مت...