فرایند شناخت کاربر به عنوان جستجوگر اطلاعات در یک نظام ذخیره و بازیابی اطلاعات، می‌تواند تأثیر زیادی بر ارزیابی او از ربط داشته باشد. مقاله حاضر پس از بیان شرحی مختصر از روانشناسی شناختی و  ربط و ارزیابی آن، حوزه‌های شناختی کاربر را که بر ارزیابی ربط تأثیرگذار هستند، بررسی می‌نماید. این حوزه‌ها «ادراک»، «توجه» و «قضاوت» را در بر می‌گیرد. این مقاله علاوه بر اینکه می‌تواند مبنای تحقیقات ع...

ارائة مدل تعامل بین سه زبان کاربر، مؤلف و نظام ذخیره و بازیابی اطلاعات، شناخت بهتر فضای مفاهمه در نظام ذخیره و بازیابی اطلاعات را مقدور می‌سازد. با تنظیم عناصر این مدل، عملکرد بهینة نظام را در راستای هدفهای تعیین شده، می‌توان تأمین کرد و اصطلاحنامه به عنوان زبان نظام ذخیره و بازیابی اطلاعات، یکی از عناصر مدل یاد شده خواهد بود. در تدوین اصطلاحنامه، ایجاد یک ساختار سلسله مراتبی از مفاهیم،...

بازیابی اطلاعاتِ مدارک در نظامهای نمایه سازی همارا  و کامپیوتری, مستلزم آن است که مفاهیم حوزه های فعالیت به درستی شناخته شوند و ذخیره اطلاعات و نمایه سازی مدارک به شیوه کامپیوتری, به زبان ارتباطی واحد یعنی مجموعه اصطلاحات نظام یافته متکی باشد. در این مرحله, تثبیت اصطلاحات و مفاهیم علمی – فنی و یافتن معادلهای فارسی برای واژه های خارجی, تدوین واژه هاو اصطلاحنامه های گوناگون فارسی بمنظور آموزش و گس...

ارزیابی نظامهای بازیابی اطلاعات یکی از چالشهای بزرگ متخصصان علم اطلاعات است چون تعیین کارآیی یک نظام به قضاوت در مورد ربط مدارک ارائه شده با نیاز اطلاعاتی کاربر بستگی دارد و این موضوع دارای پیچیدگی های خاصی است. از طرفی نظامهای بازیابی وبی، بسیار متفاوت تر از نظامهای بازیابی سنتی هستند. در محیط وب نیز با نظامها با مجموعه های رتبه بندی شده و نظامها با مجمو عه های رتبه بندی نشده مواجه هستیم که هر...

ازخورد یا (فیدبک) که در بسیاری از علوم فیزیکی و اجتماعی مفهوم زیربنائی داشته و از جایگاه ویژه ای برخوردار است، در فرآیند بازیابی اطلاعات نیز عنصری بسیار اساسی در تسهیل ارتباط بین استفاده کنندگان و نظام های بازیابی اطلاعات محسوب می گردد. این مقاله ضمن ارائه تصویری کلی از دو مقوله بازخورد و بازیابی اطلاعات در وجوه مختلف، به منظور تبیین نقش بازخورد در بازیابی اطلاعات2 به بحث پیرامون الگوها و دیدگا...

ملزومات کارکردی داده‌های مستند (فراد)الگوی مفهومی رابطه، موجودیتی است که توسط ایفلا به وجود آمد تا بین داده‌های ذخیره شده در پیشینه‌های مستند کتابخانه با نیازهای کاربران این پیشینه‌ها پیوند ایجاد کند. این الگو، جزئی از الگوی دیگر ایفلا یعنی ملزومات کاربردی پیشینه‌های کتابشناختی (FRBR) است. فراد، موجودیتها و توزیعهای خاص مهار مستند در پی...

هدف: بررسی ضرورت های حوزه ذخیره و بازیابی اطلاعات موسیقایی، تفاوت های میان ذخیره و بازیابی اطلاعات موسیقایی با اطلاعات متنی، وظایف نظام ذخیره و بازیابی اطلاعات موسیقایی، و چالش های مطرح در این حوزه. روش شناسی: پژوهش با مراجعه به متون و منابع کتابخانه ای انجام شد. یافته ها: برای ذخیره و بازیابی اطلاعات موسیقایی، موتورهای جستجو و پایگاه های اطلاعاتی مختلفی مانند لست.اف.ام.، پاندورا، و موگل در خار...

این نوشتار با نگاهی گذرا به سیر تکاملی نظامهای بازیابی اطلاعات و ارزیابی آنها، انواع ارزیابی در این نظامها را از هم تفکیک و  به طور مفصل‎تر دربارة رویکردهای موجود در ارزیابی عملکرد نظامهای بازیابی، بحث کرده است. با نقد هرکدام، مدلی ترکیبی با رویکردی نظری - تصمیمی از «وانگ و فورگیونه» را معرفی می‌کند و در پایان نتایج و پیشنهادهای خود را ارائه ...