در میان آثار بازمانده از رودکی قصیده «بوی جوی مولیان آید همی/ یاد یار مهربان آید همی» شهرت خاصی دارد و در بسیاری از مآخذ تاریخی و ادبی دربارۀ این قصیده و علت انشای آن روایت های مختلفی آورده اند. شهرت این قصیده که در موطن شاعر، تاجیکستان، نیز بسیار محبوب است، مربوط به قرن ششم هجری و موقوف به کتاب چهار مقاله اثر نظامی عروضی است. حکایت نظامی عروضی دربارۀ این شعر را برخی تذکره نویسان بعدی (ازجمله ح...

ابوالحسن نظام الدین(نجم الدین)احمدبن عمربن علی سمرقندی مشهور به نظامی عروضی نویسنده و شاعر قرن ششم هجری است. وی به دربار ملوک غوری? بامیان مختص و معاصر خیام و امیرمعزّی است. از اشعار او جز چند قطعه شعرمتوسط، چیزی به جا نمانده است و اثر منثور او چهارمقاله به نام حسام الدین علی(شاهزاد? غوری) تألیف شده است. نام اصلی این کتاب مجمع النوادر بوده ولی چون شامل چهارمقاله است به نام چهارمقاله شهرت یافته...

درطول تاریخ همواره سخنورانی بوده اند که با جادوی کلام خود، دلهای ادب دوستان را ربوده، مقبولیت همگانی پیدا کرده اند. صاحب نظران علوم ادبی پیوسته درپی آن بوده اند که پرده از اسرار فصاحت و بلاغت این سخنوران بردارند. به همین منظور به مطالعه وتحقیق در شاهکارهای ادبی پرداخته، به جمع آوری و تحلیل ویژگیهای خاص این سخنان مبادرت ورزیده اند. علی رغم تألیفات فراوان در زمین? علوم ادبی، رموز زیبایی این آثار ...

انسان از آغاز آفرینش برای گذران زندگی مجبور به کار و کارآفرینی بوده و فرهنگ، مجموعه آداب و رسوم و باورهای حاکم بر جامعه است که از دیدگاه "شیوه زندگی" جدایی‌ناپذیر از کار و کارآفرینی است. در این مقاله با مطالعه برخی آثار بی‌نظیر و تمثیلی ادب فارسی، با بیان بیش از صدها تمثیل از شغل و حرفه و ارائه راهکارهای مفید و مثمر ثمری که در جهت بسط و گسترش این مشاغل در بطن جامعه ارائه شده، پی می‌بریم که کار ...

کتاب چهار مقاله نظامی عروضی سمرقندی از کتب بسیار مهم پارسی در قرن ششم است . که حاوی چهار مقاله در فن، دبیری، شعر، نجوم و طب است. در مقاله طب و هدایت طبیب نکات بدیعی از اخلاق پزشکی بطور بسیار فشرده بیان شده است و این مطالعه با هدف بررسی اخلاق پزشکی دراین مقاله انجام شده است. روش این یک مطالعه کیفی از نوع تحلیل محتوی است. که مطالب مربوط به اخلاق پزشکی درمقاله طب و هدایت طبیب استخراج و مورد تجزیه ...

historians should resort to records in order to extract historical facts. but, unfortu­nately they put more importance on records' age than their credibility. this can ques­tion the reliability of documents, on which a historian is working on. the article has reviewed some records on ferdowsi, and has showed the necessity of re-considering historical records.

دیوان رسالت از جمله دیوان های مهم قرون گذشته است که روسای آن از بین دبیران و دانشمندان برجسته انتخاب می شدند. نامه ها و منشأت دبیران و روسای دیوان رسالت شامل: نامه های دیوانی، منشور، ملطّفه و رقعه و سوگندنامه بوده است. به کارگیری دبیران خردمند و دانشمند در دیوان رسالت نشان دهنده اهمیّت آن نزد سلاطین و نقش آنان در پیشرفت سیاست، و استحکام بنیان دولت ها و نیز رونق و توسعه علم و دانش بوده است که ال...

این مقاله به بررسی شباهت‌های کتاب «چهار مقاله» نظامی عروضی و «رساله» لانگینوس می‌پردازد. لانگینوس یکی از بزرگ‌ترین منتقدان است که تالی ارسطو دانسته می‌شود. او در نظریه ادبی و انتقادی خود با طرح مقوله "نمطعالی"به طرح ویژگی­های یک اثر ادبی برجسته می­پردازد و در واقع خصیصه شاهکار ادبی را نشان می­دهد. لانگینوس بر این باور است که اثر ادبی با داشت...

در میان آثار بازمانده از رودکی قصیدة «بوی جوی مولیان آید همی/ یاد یار مهربان آید همی» شهرت خاصی دارد و در بسیاری از مآخذ تاریخی و ادبی دربارۀ این قصیده و علت انشای آن روایت‌های مختلفی آورده‌اند. شهرت این قصیده که در موطن شاعر، تاجیکستان، نیز بسیار محبوب است، مربوط به قرن ششم هجری و موقوف به کتاب چهار مقاله اثر نظامی عروضی است. حکایت نظامی عروضی دربارۀ این شعر را برخی تذکره‌نویسان بعدی ...

حرکت دوشادوش شعر و موسیقی در بستر هنر ایران امری غیر قابل انکار است اما ، گاه در طول تاریخ ، یکی از این دو عنصر هنری ، بار سنگین تری را بر دوش کشیده است. در این پژوهش که کندو کاوی است در هنر دوگانه رودکی ضمن تحقیق و تطبیق در موارد مشابه، و با استناد به حکایت دوم از مقالت دوم کتاب مجمع النوادر(چهارمقاله) به تحلیل  دیدگاه های نظامی عروضی در باب تاثیرات شاعرانه کلام رودکی پرداخته شده است و در این ...