سبک و نحوۀ سخن گفتن قرآن مجید با انسان، همواره یکی از خدشه‌های ذهنی انسان به‌خصوص دین‌پژوهان معاصر است که ذهن آنها را می‌گزد. به باور نویسنده قالب تجلی این سبک را باید در حقیقتی به نام «نطق قرآن» جست‌وجو کرد. بر اساس قراین لغوی و روایی، معنای «انتقال و ارائۀ پیام و مراد» در واژۀ «نطق» نهفته است و این پیام و مراد شاید از طریق سازوکارهای حسی مانند الفاظ و اصوات (نطق محسوس) یا سازوکارهای عقلی (نطق...

خاموشی زبان و ضمیر در سلوک عرفانی جایگاهی بنیادی دارد و سرّ تأکید فراوان عارفان بر لب فرو بستن و نفی خواطر، در تأثیر عمیق این دو در پیمودن موفقیت آمیز مسیر سلوک عرفانی نهفته است. در این نوشتار، کوشش ما معطوف به یافتن پاسخی برای این پرسش بنیادی است که «چرا عارفان به رغم تأکید بر ضرورت خاموشی، غالباً پرسخن بوده اند؟» البته ناگفته پیداست که همه عارفان مشمول چنین حکمی نیستند اما چهره های شاخص عرفان ا...

 گزارشى مختصر درباره چگونگى گویایى و نطق قرآن است. نویسنده نخست از عمق قرآن و سطوح مختلف معارف آن سخن گفته و سپس به بررسى این مطلب پرداخته است که آیا مى‌توان به طور مستقل و بدون استمداد از اهل بیت(ع) سراغ قرآن رفت و به معارف آن احاطه پیدا کرد یا خیر؟ در ادامه به راه‌هاى به نطق درآوردن قرآن پرداخته و آنها را با دو عنوان زیر مطرح مى‌کند:  1. تفسیر قرآن به قرآن  2. رجوع به اهل بیت(ع).

ماهیت زبان و نحوۀ تکوین و تحقق آن از دیرباز دغدغۀ فیلسوفان و اندیشمندان بوده است. صرف نظر از تأملات فلسفی، مطالعات زبانی تا ابتدای قرن بیستم در قلمرو زبان­شناسی تطبیقی- تاریخی انجام می­گرفت. اما سوسور با نقد این نوع زبان­شناسی، حوزۀ تازه­ای را به نام زبان­شناسی هم­زمانی بنیاد نهاد. به این واسطه وی را پدر زبان­شناسی جدید نامیده­اند. سوسور به روش فلسفی- معرفت­شناختی در آغاز طرح خود هم­راستا با فل...

  یکی از علوم کاربردی در پژوهش­های قرآنی، بهره­گیری از علم معنا­شناسی در این پژوهش­هاست. در این پژوهش تلاش بر این است که یکی از مصادیق قوة نطق در انسان یعنی مشتقات واژة «نطق» در قرآن بررسی شود. نکته­ای که در زمینة کاربرد این واژه در زبان قرآن کریم مطرح می‌باشد، این است که مشتقات این واژه در زبان قرآن کریم برای اشاره به سخن‌گفتن غیرانسان نیز به کار رفته است و این در حالی است که زبان­شناسان...

عرفایی که سکوت را یگانه راه ­«گفتن» از خدا می­دانند، بیشترین سخن عرفانی را گفته­اند. مولانا از «پرگفتارترین خموشان» در پاسخ به چرایی این عملکرد، کثرت آفرینش را ثمرۀ «گفتن» از بحر معنا می­داند. بحری که شرط ورودش خموشی است و پس از وصل هم، مقایسۀ فهم بسیط و پیشامفهومی بحر در مقابل برونداد نارسای زبانی، باعث حیرت و ادامۀ سکوت است؛ اما «ماهیان» بحر­ به «ناطقِ ­اَخرس» موصوف اند. گادامر با متافیزیک­زدای...

نظریه امام خمینی (ره) دربارۀ نحوۀ زنده‎انگاری موجودات ظرفیتی دارد که می‎تواند سریان حیات، ادراک، حرکت، اراده و نطق را در جمیع ذرات کائنات حتی جمادات به اثبات رساند. مبانی امام (ره) در حوزۀ زبان قرآن بسان قاعده وضع الفاظ برای روح معنا، زمینه‎ساز برداشت‎های تأویلی تفسیری ویژه‎ای در زمینه تثبیت حیات و نطق موجودات می‎شود که می‎تواند به‎مثابه ادلۀ قرآنی برای نظریات ایشان محسوب گردد. از سوی دیگر، مبا...

نظریه امام خمینی (ره) دربارۀ نحوۀ زنده‎انگاری موجودات ظرفیتی دارد که می‎تواند سریان حیات، ادراک، حرکت، اراده و نطق را در جمیع ذرات کائنات حتی جمادات به اثبات رساند. مبانی امام (ره) در حوزۀ زبان قرآن بسان قاعده وضع الفاظ برای روح معنا، زمینه‎ساز برداشت‎های تأویلی تفسیری ویژه‎ای در زمینه تثبیت حیات و نطق موجودات می‎شود که می‎تواند به‎مثابه ادلۀ قرآنی برای نظریات ایشان محسوب گردد. از سوی دیگر، مبا...

گزارشی مختصر درباره چگونگی گویایی و نطق قرآن است. نویسنده نخست از عمق قرآن و سطوح مختلف معارف آن سخن گفته و سپس به بررسی این مطلب پرداخته است که آیا می توان به طور مستقل و بدون استمداد از اهل بیت(ع) سراغ قرآن رفت و به معارف آن احاطه پیدا کرد یا خیر؟ در ادامه به راه های به نطق درآوردن قرآن پرداخته و آنها را با دو عنوان زیر مطرح می کند:  1. تفسیر قرآن به قرآن  2. رجوع به اهل بیت(ع).