این مقاله به بررسی راهبردهای حفظ نوبت، به عنوان بخشی از راهبردهای نوبت گیری آموزان دختر دبیرستانی در بیرجند و هم چنین تأثیر موقعیت ارتباطی بر این راهبردها، درارتباط با: (1) هم سالان، (2) خانواده (خواهر بزرگ تر) و (3) دبیران می پردازد. برمبنای روش تحلیل ین مقاله، نود دقیۀ طبیعیِ دونفره و رودررو در هرییت هاییل واقع شده است. نتایی از ای هایین و وقفه های پرنشده بیشترین فراوانی و درصد را در هرسه موقع...

نشانه- معنا شناسی گفتمانی، برآیند نشانه شناسی ساخت گرا و پساساخت گراست. این دیدگاه، جریان تولید معنا را تابع فرایند پیچیده ای می داند که عوامل نشانه- معنایی بسیاری در آن دخیل اند. کنشگر گفتمانی پیوسته مرزهای معنایی را بازنگری می کند و معنا از زاویۀ دید او آفریده می شود و در رابطۀ تطبیقی بین احساس، ادراک و شناخت، نشانه- معناها، به گونه های سیال، متکثر و تنشی تبدیل می شوند. در این مقاله نحوۀ شکل ...

پژوهش پیش‌رو بر آن است تا در بستر الگوی هایمز (1967)، به کنکاش و شناسایی کاربردهای گفتمانی «نمی­دانم» در زبان فارسی بپردازد. در این تحقیق از نوع کیفی بوده و جمع­آوری داده­های مورد نیاز بر مبنای مشاهده در محیط طبیعی و به شکل هدفمند صورت گرفته است؛ به این صورت که تعداد 450 بافت­ طبیعی که افراد در تعاملات روزمرۀ خود مورد استفاده قرار می­دادند و در آنها قطعۀ زبانی «نمی­دانم» بکار رفته بود ضبط گردید...

آزاداندیشی دینی و نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه، حاصل پیروزی گفتمان اسلام سیاسی پس از انقلاب و به حاشیه رفتن گفتمان غرب‌گراست. اما مسئله اینجاست که رقابت غرب‌گرایی با گفتمان اسلام سیاسی بعد از سه دهه که از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد، در عرصۀ فرهنگی ادامه یافته و محیط دانشگاه مرکز این فعالیت­هاست. از همین رو، مقام معظم رهبری در برهه‌های زمانی مختلف با درایت و آینده‌نگری در فرامین خو...

معانی و کاربردهای مختلف «را» در کتب و مقالات دستوری، محلّ بحث ها و مناقشات گوناگونی بوده است. گروهی از دستورنویسان آن را حرف نشانه و نقش نما شمرده اند و برخی آن را حرف اضافه دانسته اند. در کتب سنّتی دستور نیز معانی چندی برای «را» ذکر کرده اند؛ از جمله اختصاص، استعانت، تعلیل، توضیح، موافقت، مطابقت. در این مقاله، هفت نوع کاربرد مختلف «را» بازشناخته شده است: «را» به عنوان نشانۀ مفعول صریح و غیرصریح...

برای تبیین چگونگی شکل­گیری دروغ از دیدگاه نشانه- معناشناختی ابتدا به تعریف آیکون و کارکرد آن در حوزۀ گفتمان می­پردازیم. در این رابطه نشان خواهیم داد اگرچه آیکون به معنای بیشترین میزان شباهت بین یک چیز و بازنمون آن است؛ ولی همواره امکان ایجاد فاصله بین این دو وجود دارد که می­تواند از صفر تا بی­نهایت در نوسان باشد. این فاصله سبب می­شود تا چیزی با عنوان توهم و سپس دروغ در زبان شکل گیرد. بر این اسا...

معانی و کاربردهای مختلف «را» در کتب و مقالات دستوری، محلّ بحث‌ها و مناقشات گوناگونی بوده است. گروهی از دستورنویسان آن را حرف نشانه و نقش‌نما شمرده‌اند و برخی آن را حرف اضافه دانسته‌اند. در کتب سنّتی دستور نیز معانی چندی برای «را» ذکر کرده‌اند؛ از جمله اختصاص، استعانت، تعلیل، توضیح، موافقت، مطابقت. در این مقاله، هفت نوع کاربرد مختلف «را» بازشناخته شده است: «را» به عنوان نشانۀ مفعول صریح و غیرصریح؛...

این مقاله به بررسی تلقی ویتگنشتاین از مفهوم صدق می پردازد و می­کوشد نشان دهد که برخلاف تفسیر رایج، ویتگنشتاین متقدم و متأخر دارای برداشتی یکسان از مفهوم صدق است. بنا بر آنچه خواهد آمد ویتگنشتاین در سراسر کار فلسفی خویش، «صدق»  را مفهومی زائد می­دانست و به همین دلیل از به دست دادن نظریه­ای در بارۀ صدق  خودداری کرد. در پایان نشان خواهیم داد که لازمۀ منطقی امتناع از صورتبندی نظری در باره «صدق»  در...

ظهور اسلام و اهمیتی که مسلمانان و به ویژه ایرانیان برای زیباسازی قرآن قایل بودند سبب افزایش فعالیت هنرمندان در جهت زیباساختن نگارش آیات قرآنی شد. قاریان به منظور مکث و یا پایان تلاوت روزانه از علامت هایی بهره گرفتند و مذهبین به منظور زیباسازی آیات قرآنی این نشانه ها را تزیین نمودند. یکی از این نشانه ها نشان پنج آیه است. از آنجا که شیوه های گوناگون به کاررفته در تذهیب قرآن بخشی بزرگی از هنر این ...

نگاهی به درست­نویسی نشانۀ نفی не در صفات زبان روسی در مقایسه با پیشوندهای نفی معادل آن در زبان فارسی   حسین غلامی[1] رضوان حسن زاده2 ویگن حسن زاده3 تاریخ دریافت: 20/11/90 تاریخ تصویب:9/7/91 چکیده نفی از جمله مقوله­های زبانی است که در همۀ زبان­ها وجود دارد و از دیرباز مورد توجه علومی چون فلسفه، منطق، روان­شناسی و زبان­شناسی بوده­است. تاکنون پژوهش­های متعددی پیرامون مسایل مربوط به این مقوله از زب...