طبیعت انسان داراى دو ساحت متمایز و مرتبط یعنى شناخت و رفتار است. انسان موجودى است که ابتدا مى شناسد و سپس اقدام مى کند و هر چه شناخت او بهتر باشد، کردار او از خطا در امان تر است. مفهوم کار در فرهنگ اسلام داراى نگرش متمایزى از دیگر فرهنگ هاست به گونه اى که پیروان این مکتب کار را یک وظیفه مى دانند که منافع دنیوى و اخروى آنان را تأمین مى کند. تعهد کارى نوعى تمایل عاطفى مثبت نسبت به رعایت حقوق دیگر...

 رویکردهاى گوناگون تأویلى به قصه آدم‌وحوا مورد بررسى و نقد قرار گرفته است.  تأویل قصه آدم به دو گونه صورت گرفته است: تأویل عارفانه با حفظ ظاهر داستان و تأویل زیست شناختى و روان شناختى بدون تحفظ ظاهر داستان که هر کدام مشکلى را همراه دارد. بر پایه این اصل که قرآن تأویل‌پذیر است داستان آدم نیز از مفهوم تأویل بهره‌مند بوده و مفسّران پیوسته براى دست‌یابى به حقایق آن تلاش کرده‌اند. عارفان با حفظ ظاهر...

مکاتب مختلف روان شناسى مثل روانکاوى، رفتارگرایى، انسان گرایى، مکتب شناختى و ... تلاش زیادى براى درک انسان و معضلات روان شناختى ـ رفتارى وى نموده و از جنبه هاى گوناگون به انسان و نیازهایش نگریسته اند. دیدگاه دینى نیز انسان و مسائل او را مورد توجه و امعان نظر قرار داده است. در این تحقیق سعى شده است دیدگاه هاى مکتب شناختى و اندیشه دینى در ارتباط با نقش باورها و عقاید انسان و تأثیر آن بر رفتار و عا...

 نقاط اشتراک و افتراق مبانى و مبادى اعلامیه حقوق بشر و قرآن مورد ارزیابى قرار گرفته است. منشور جهانى حقوق بشر که به انگیزه حاکمیت عدالت و صلح جهانى تدوین شده و در ایجاد صلح و امنیت نیز کارآیى داشته، برپایه مبانى و مبادى خاصى استوار است. در این میان مدافعان و موافقان آن، به جاى بررسى و ارزیابى این مبانى، تنها با تکیه بر انگیزه و کارآیى که داشته پذیرش آن را بایسته مى‌دانند. اما این همه دلیل بر حق...

 ساختار انسان‌شناسى با تأکید بر تعالى شناختى از نگاه آیات قرآن مورد بررسى قرار گرفته است.  نویسنده با طرح شش نوع ساختار معرفت‌شناسى، زیست‌شناسى، جامعه‌شناسى، روان‌شناسى، روان کاوى و تعالى شناختى، معتقد است انبوه نظریاتى که بشر در طول تاریخ درباره ساختار آدمى داده مربوط به یکى از انواع پنج گانه نخست بوده و به ندرت درباره تعالى شناختى اظهار نظر شده است.  سپس به اهمیت تعالى شناختى پرداخته و تنها...

یکى از تحریفات شناختى که نقشى اساسى در ایجاد افسردگى و اضطراب دارد، تفکر تساوى گونه است. این تحریف که همواره در فرآیند نتیجه گیرى ظاهر مى شود، ذهن فرد را در موقعیت انعطاف ناپذیرى قرار مى دهد، به گونه اى که شخص را از تفسیرهاى متنوع درباره ى حوادث و امور بازمى دارد. این تفکر تساوى گونه مادرِ تحریفات است، زیرا سایر تحریفات توسط آن شکل مى گیرند. در این مقاله نحوه ى پدیدآیى تفکر تساوى گونه و نقش آن د...

"قصه شهر سنگستان" از مجموعه "از این اوستا"، چهارمین مجموعه شعر مهدى اخوان ثالث است. در این مقاله، این شعر-قصّه با هدف ارزیابى کارآیى و قابلیت الگوى ولادیمیر پراپ در تحلیل ریخت‏شناسانه آن بررسى شده است. در آغاز این مقاله، به موضوع روایت‏گرى در شعر نو فارسى پرداخته شده است؛ البته با نگاهى به اشعار روایى اخوان ثالث که بزرگ‏ترین شاعر قصه‏پرداز در شعر نو فارسى است. در ادامه، به جنبه اسطوره‏اى "قصه شه...

مقاله حاضر مشتمل بر سه بخش است: در بخش نخست، تحولات شعر معاصر عربى از عصر نهضت به بعد بررسى و پس از ذکر عوامل تحول ادبى، دگرگونى هاى پدیدآمده در شعر عربى و تأثیرپذیرى آن از ادب غربى بیان شده است. بخش دوم مقاله، به بررسى عوامل جامعه شناختى تحوّل ادبى در کشور ما که به بیدارى اجتماعى فکرى مردم ایران منجر شد و درنهایت، زمینه ایجاد انقلاب مشروطه را فراهم ساخت، اختصاص دارد. در این مورد، دیدگاه هاى جام...

جامعه شناسى تاریخى سبب شناخت بستر، زمینه و ساختار اجتماعى یک جامعه در گذشته مى شود که اعمال و کنش هاى تاریخى در قالب آنها صورت گرفته اند; شناختى ارائه مى کند که شکاف ها و کاستى هاى موجود در مدارک و شواهد مورخان را برطرف مى سازد و موجب پالایش و پیشرفت نحوه تفکر و روش هاى مورخان درباره جوامع گذشته مى گردد. ارزیابى هایى درباره روند تاریخ بر حسب عناصر اساسى و نیروهاى غیرشخصى ارائه مى کند که برضد دی...