براستی این چه رازی است که در آ ثار خیام، بابا طاهر، فردوسی، حافظ، شکسپیر، دیکنز، شاو، ولتر، مالارمه،لامارتین و هزاران هزار پرچمدار دنیای ادبیات در جهان نهفته است که این چنین مایه ابدیت آنها و جاودانگیپدیدآورندة آنها گشته است؟این چه نیروی قدرتمندی است که پیونددهنده قرون بوده و باعث می شود که یک اثر منقوش در سدة هفتمبا همان تازگی و طراوت مورد استقبال خوانندگان سدة بیستم نیز قرار بگیرد . نیرویی که...

پسوندهای شخص و شمار در گویش لکی دلفان توزیع گسترده ای دارند و می توانند به گروه­های اسمی فاعلی و مفعولی، حروف اضافه و فعل اضافه شوند. رفتار نحوی یکسان فاعل بندهای لازم و متعدی و تقابل آنها با رفتار نحوی مفعول بند متعدی نشان می دهد که پسوندهای مذکور را نمی توان نشانة ساخت ارگتیو در این گویش تلقی کرد. به علاوه، شواهدی مانند حضور این پسوندها بر روی حروف اضافه، علاوه بر افعال، اولویت میزبانی ستاک ف...

صحنة آسمان و مناظر افلاک و طلوع آفتاب و شکل هلال و جلوه‏های شب و صبح و شفق و نوروز و مهرگان، با شکوه‏تر و خیال انگیزتر و زیباتر از آنچه استاد شروان مصور و مجسم ساخته، در هیچ اثر دیگری منعکس نشده و شاید دیوان خاقانی، از این لحاظ، نه تنها در میان آثار ادبی ایران، بلکه در ادبیات جهان، بی‏نظیر باشد. تصویری که خاقانی از جلوه‏گری خورشید، در عرصه‏های گوناگون شعر خود به دست داده، در میان تصویرهای دیگر ...

در پژوهش پیش‌رو، توزیع نشانة نفی در سطح جمله در گویش دشتستانی در چارچوب برنامة کمینه‌گرای چامسکی (1995؛ 2001) مورد بررسی قرار گرفته است. در این گویش، نشانة نفی جمله‌ علاوه بر انضمام به فعل خودایستا و فعل کمکی زماندار، در جایگاه قبل از متمم‌های فعل نیز به کار می‌رود. بدین منظور، در این مقاله با الگوگیری از زانوتینی (1997؛ 2001)، هگمن (1995)، هگمن و زانوتینی (1991)، پاین (1985)، اوهالا (1990)، ها...

هنجارگریزی یکی از وجوه رستاخیز واژگان بر مبنای زبان شناسی است که با شکستن ساختار سطحی واژه ها و نه ساختار عمیق، باعث لذت ادبی مخاطب می شود. در این جستار نگارندگان به روش تحلیلی کنایات هنجارگریخته را در دیوان ابن فارض و کلیات مولوی نقد و بررسی می کنند. پژوهش حاضر نشان می­دهد که کنایه در سروده های این دو شاعر، علاوه بر جنبة زیباشناختی و هنری، ابزار انتقال معانی مبهمی است که به آسانی تن به بیان صر...

نوشتة حاضر به بررسی برخی صنایع ادبی در ادبیات منظوم از دیدگاه زبان‏شناختی و در چارچوب نگرش نشانه‏شناختی سوسور (1916) می‏پردازد و قصد پاسخ‏گویی به دو پرسش زیر دارد: ۱. چه جنبه‏هایی از آراء نشانه‏شناختی سوسور در تبیین فنون ادبی جناس، ایهام، مراعات‏النظیر و واج‏آرایی کارآمد است؟ ۲. چرا ترجمة متون ادبی حظ نشانه‏شناختی اثر را زایل می‏کند؟ بررسی شواهد ادبی نشان می‏ده...

در این مقاله ضمن معرفی آراء دستورنویسان و زبان شناسان در مورد تکواژ جمع «– ها»، زمان واژه های جمع زبان فارسی را به دو گروه تقسیم می کنیم. در ادامه، ضمن تمرکز بر زمان واژه های دارای نشانة جمع «– ها»، ابتدا با استفاده از تعامل میان این گروه از زمان واژه ها، از یک سو با سورها، و از سوی دیگر با عبارات استفهامی، نشان خواهیم داد که نشانة جمع «– ها» به زمان واژة میزبان خود ویژگی گروه های سور را می بخش...

پژوهش توصیفی - تحلیلی حاضر حاضر به بررسی توزیع نحوی نشانة نفی جمله در جملات پرسشی بلی ـ خیر در گویش دشتستانی می پردازد. در این گویش، نشانة نفیِ جمله علاوه بر جایگاه منضم به فعل، در جایگاه ماقبل متمم های گروهی جمله و همچنین ابتدای جملات پرسشی بلی ـ خیر قرار می گیرد. بر این اساس، با ارائة شواهدی چند، رفتار انتخابی این نشانه و نیز سازوکارهای حاکم بر توزیع آن در سلسله مراتب جمله در دو جایگاه منضم به...

 منظومة جمشید و خورشید سلمان ساوجی اثری رمزی و تمثیلی است که تمام اجزای آن از ساختاری واحد و منسجم برخوردار است. این اثر علاوه بر نشان دادن قدرت سلمان ساوجی در     داستان­سرایی و پیوستن مطالب متعدد، نشانة آشنایی سلمان ساوجی با میراث غنی ادبی، فرهنگی و عرفانی بازمانده از ادوار پیشین است. بخشی از این میراث متعلق به اندیشه­های گنوسی و مانوی و نیز حکمت هرمسی است. هدف از انجام این مقاله نشان دادن رد...