بررسی آثار حماسی- پهلوانی منثور فارسی که تحت تأثیر شاهنامه و پیرو سنّت روایی پدید آمده اند، یکی از حوزه هایی است که در جریان پژوهشی عصر حاضر مورد توجّه قرار نمی گیرند. امیرارسلان واپسین نمونه برجسته و اثرگذار جریان زوال یافته داستان های روایی فارسی است که در عصر قاجار به صورت نقّالی توسّط نقیب الممالک شیرازی روایت شده و به وسیله توران دخت، فرزند ناصرالدّین شاه به کتابت درآمده است. تأثیر و نفوذ این د...

چکیده بررسی رسم ازدواج در ادب فارسی تاکنون زمینۀ تحقیقات و پژوهش¬هایی زیادی بوده است، که البتّه در بیشتر آن¬ها یا به شکل و گونه¬های در خورِ توجّه ازدواج پرداخته نشده و یا بستر تحقیق در حوزۀ نظم و عموماً محدود به نوع حماسی و ویژۀ – شاهنامۀحکیم ابوالقاسم¬فردوسی- است. در این مقاله با مطالعه و واکاوی سمک¬عیّار به بررسی تحلیلی- محتوایی 9 بن¬مایه، گونه و سبک مهّم ازدواج پرداخته شده است، که در آن پهلوان یا ...

در گسترۀ ادبیات جهان و ایران، آثار ادبی بر اساس اندیشه و محتوا به چهار قسم ادب حماسی، تعلیمی، غنایی و نمایشی تقسیم می‌شوند. برخی از متون ادبی، اعم از نظم و نثر، تک‌ژانری هستند؛ اما گاهی متونی ظهور یافته‌اند که ترکیبی از دو یا چند ژانر ادبی متفاوت بوده‌ و با یکدیگر همنشین شده‌اند و از این رهگذر توانسته‌اند دستاوردهایی در تحقیقات متون ادبی فراهم سازند. از جمله همنشینی ژانرها، آمیختگی ادب حماسی و ...

شعر فارسی در جریان انقلاب اسلامی پای در عرصه های نوینی نهاده؛ یا در کشاکش این رویداد بزرگ تاریخی شاهد بروز تحولات چشمگیر در آثار نظم و نثر فارسی هستیم. شاعران سه دهه پس از انقلاب اسلامی با الهام از تعالیم آسمانی قرآن کریم و رهنمودهای حیات بخش حضرت امام خمینی (ره) تغییرات شگرفی را در مضامین شعر ایجاد کردند؛ هدایت مفاهیم شعری به سمت ارزش های انسانی و اسلامی از جمله این تغییرات است. ساختارشکنی در ...

شعر فارسی در جریان انقلاب اسلامی پای در عرصه‌های نوینی نهاده؛ یا در کشاکش این رویداد بزرگ تاریخی شاهد بروز تحولات چشمگیر در آثار نظم و نثر فارسی هستیم. شاعران سه دهه پس از انقلاب اسلامی با الهام از تعالیم آسمانی قرآن کریم و رهنمودهای حیات‌بخش حضرت امام خمینی (ره) تغییرات شگرفی را در مضامین شعر ایجاد کردند؛ هدایت مفاهیم شعری به سمت ارزش‌های انسانی و اسلامی از جملة این تغییرات است. ساختارشکنی در ...

ادبیات پایداری در ایران از دیرباز با تجلی در انواع شعر و نثر فارسی، نقش مؤثری را در بیان و القای مفاهیم مقاومتی ایفا کرده است و در پیوند با ادبیات عاشورایی و تجلّی روح حماسی آن، گزارشگر مبارزه، پایداری و مقاومت در برابر انواع نیروهای متجاوز و ظلم و ستم آنها است. در این میان حماسه به‌عنوان یکی از انواع شاخص ادبی شرح مفصل‌تری از رشادت‌ها و قهرمانی‌های امام حسین (ع) و یارانش در جریان واقعۀ عاشورا ر...

تلمیح از آرایه های برجست? شعری است که شاعران و نویسندگان ادبی همواره به کاربرد آن در زیبایی و خیال انگیزی آثار ادبی توجّه داشته اند. در این بین نویسندگان آثار منثور فنّی فارسی به کاربرد تلمیح در آثار خود پرداخته اند. ازجمله مهم ترین آثار منثور فنّی فارسی می توان به کلیله ودمنه، مرزبان نامه و نفثه المصدور اشاره کرد. در این پژوهش که باهدف شناخت هرچه بهتر ویژگی های آثار نثر فنّی فارسی صورت پذیرفته، تل...

گزاره قالبی یکی از عناصر ساختاری قصّه¬های عامیانه است. این مقاله درباره تحلیل جایگاه این عنصر در قصّه امیرارسلان است. نخست مفهوم این اصطلاح در حوزه شعر و ادبیّات شفاهی روشن می شود، آن¬گاه دسته¬بندی نقشگرا از گزاره¬ها (گزاره¬های سازنده روند خطّی داستان، شکل دهنده به فضای داستان و گفت وگویی) ارائه می¬گردد، سپس با تحلیل زیرمجموعه¬های این سه گروه کلّی، تأثیر کمّی و کیفی عواملی چون سنّت ادبی، سنّت نقّالی، نقّ...

کتابی که اکنون معرفی می شود به یقین برای بسیاری از اهل دانش و قلم ناشناخته است. «سفینه» اثری است منظوم آمیخته با نثر آهنگین از  شاعری گمنام به نام قهرمان قهری از شهر ملایر که در نعت و مدح پیامبر ( ص ) و ائمه ی اطهار، بخصوص سالار شهیدان، امام حسین ( ع ) سروده شده است. در لابه لای اشعار این اثر گران بها علاوه بر نکات اخلاقی، مذهبی، حماسی و قرآنی می توان جلوه هایی از عرفان عملی را مشاهده نمود. که ...

ادبیات بومی و محلی میراث ماندگار از گذشته و حال است که به صورت منظوم و منثور به زبان محلی در یک جغرافیای زبانی تدوین می گردد. این ادبیات بایدها، اعتقادات، سلایق و علایق مردمان یک جغرافیای زبانی را در خود پژواک می دهد که مجموعه ی آن ها در گسترش وتقویت زبان و ادب ملی از ارزش چشمگیری برخوردار است. الماس خان کندوله ای کرمانشاهی از سرهنگان سپاه نادرشاه افشار ویکی از شاعران حماسه سرای بومی و محلی در ...