گرچه نقد و بررسی آثار ادبی با توجه با رابطه ی آن با محیط و روحیات شاعر، امروزه نقد اجتماعی و نقد روانشناسی نام گرفته و اصول و معیارهای آن در قرون اخیر تنظیم شده است، اما منتقدان ادب عرب در قرون ابتدایی پس از ظهور اسلام به ارتباط ادبیات و مخصوصاً شعر با این امور پی برده و در نقدهای خویش، این ملاک ها را مدّنظر گرفته بودند.
با بررسی آثار ناقدان بزرگ عصر عباسی و استخراج و تحلیل اندیشه های نقدی آنان...