در نیمه دوم قرن 19م. در ایرانِ عصر قاجار در پی برخورد ایران با دنیای غرب و به دنبال آشنایی برخی اندیشه گران ایرانی با مکاتب و اندیشه های جدید غربی از جمله ناسیونالیسم، گونه‌ی جدیدی از تاریخ نویسی در ایران شکل گرفت که در تاریخ تاریخ نویسی ایرانی بی سابقه بود. این تاریخ نویسی جدید بربنیاد باسنانگرایی، سره نویسی و بزرگداشت ایرا ن وتاریخ و فرهنگ آن یایه گذاری شد. این نگاه تاریخی که گاه با رویکردهای ...

نخبگان سیاسی همواره نقش به سزایی در شکل گیری گفتمان ها در درون جامعه داشتند؛ به گونه ای که یکی از اساسی ترین نقش های نخبگان، پویش نهادینگی سیاسی و بسط حوزه سیاست، مشروعیت بخشیدن به ارزش ها و نهادهای جدیدی است که اصول و مبانی همکاری و همزیستی عمومی را تبیین می کنند و به پویش های سیاسی خصلتی ملی-اخلاقی می بخشند. نخبگان سیاسی ایرانی نیز در قرن نوزدهم، در پی انحطاط ایران و واگرایی گفتمان غالب آن زم...

درباره طرز تفکر و ایدئولوژی خاندان پهلوی بسیار گفته شده است اما با نگاهی عمیقتر درمی یابیم که خاندان پهلوی [پدر و پسر] سعی در جا انداختن تفکر باستانگرایی خویش بودند تا بدین وسیله هم ایران را به زعم خویش به پیشرفت و ترقی نائل آیند و همینکه بتوانند در مقابل ایدئولوژی اسلامی ـ که در فرهنگ مردم جامعه ریشه دوانده بودـ از هویت خود دفاع کنند و هم اینکه مشروعیت خود را در ذیل سایه شاهنشاهی باستانی ایران...

نخبگان سیاسی همواره نقش به‌سزایی در شکل‌گیری گفتمان‌ها در درون جامعه داشتند؛ به‌گونه‌ای که یکی از اساسی‌ترین نقش‌های نخبگان، پویش نهادینگی سیاسی و بسط حوزه سیاست، مشروعیت بخشیدن به ارزش‌ها و نهادهای جدیدی است که اصول و مبانی همکاری و همزیستی عمومی را تبیین می‌کنند و به پویش‌های سیاسی خصلتی ملی-اخلاقی می‌بخشند. نخبگان سیاسی ایرانی نیز در قرن نوزدهم، در پی انحطاط ایران و واگرایی گفتمان غالب آن زم...

ایدئولوژیک مؤثر در تعاملات فراملی ایران طی قرن اخیر چه بوده اند؟ در پاسخ، مقاله دربارة دو مفهوم ناسیونالیسم و اسلام گرایی تمرکز دارد. ناسیونالیسم باستان گرا در دوران پهلوی اول و دوم، ناسیونالیسم لیبرال در دوران نهضت ملی، و ناسیونالیسم مذهبی در دوران جمهوری اسلامی سه چهرة مهم ناسیونالیسم ایرانی اند که هر یک به نحوی در تنظیم مناسبات فراملی ایران نقش داشته اند. ناسیونالیسم، با وجود جهت گیری های مخ...

استدلال کلی این مقاله دو موضوع اساسی در باب ناسیونالیسم به عنوان داعیه ای هویتی را دربرمی گیرد، نخست آن که می کوشد با متمایز کردن دو نوع ناسیونالیسم کلاسیک و مدرن، پندار ناسیونالیسم به عنوان مولود مدرنیسم و روشنگری را رد کرده و حس ناسیونالیستی یا میهن دوستی را به طول تاریخ بشر تسری دهد و از طرفی دیگر ادعای ایدئولوژی بودن ناسیونالیسم را نپذیرفته و آن را به عنوان نظریه ی «اندیشه و عمل» تنها بخشی ...

ناسیونالیسم ایرانی، صرف نظر از بهره گیری اش از گذشته پیشامدرن ایران، پدیده مدرنی است و چنان که این نوشتار نشان می دهد همزاد گریزناپذیر مدرنیته ایرانی و آغازین مراحل آشنایی ایرانیان با دنیای مدرن است. از همین دوره است که زمینه گرایش های سه گانه (باستانی، مذهبی و مدنی) ناسیونالیسم ایرانی فراهم آمد. اولین منازعه میان گرایش های ناسیونالیستی را باید از جریان انقلاب مشروطه بررسی نمود. در گرماگرم انقل...

این پژوهش، به بررسی میزان گرایش به ناسیونالیسم قومی در میان دانشجویان ترکمن و بررسی عواملی که از نظر آن‏ها به تداوم گرایش ناسیونالیستی منجر شده، پرداخته است. همچنین برای بررسی پیچیدگی و ابعاد تناقض‏آمیز ناسیونالیسم، از آرای اندرو هیوود بهره گرفته شده و با ارائه سه گونه ناسیونالیسم، موضوع تحقیق مورد واکاوی قرار گرفته است. فرضیه تحقیق بر این بود که ناسیونالیسم قومی در استان گلستان ضعیف شده باشد ک...

از جمله مباحث مطرح در تفکر هردر، ناسیونالیسم است. ناسیونالیسم را در مقابل نگاه جهان‌وطنی روشنگری قرار می‌دهند که بر اساس آن، همه‌ی انسان‌ها تحت حاکمیت عقل، باید به شیوه‌ی معینی، جنبه‌های مختلف زیست خود را تنظیم کنند. در مقابل این نگاه روشنگری، ناسیونالیسم مورد حمایت متفکرانی قرار گرفت که عمدتاً در جریان رمانتیسیسم جای داشتند. ناسیونالیسم در پی احیا و به رسمیت شناختن واحدهای اجتماعی‌ای بود که تحت...

ایدئولوژیک مؤثر در تعاملات فراملی ایران طی قرن اخیر چه بوده‌اند؟ در پاسخ، مقاله دربارة دو مفهوم ناسیونالیسم و اسلام‌گرایی تمرکز دارد. ناسیونالیسم باستان‌گرا در دوران پهلوی اول و دوم، ناسیونالیسم لیبرال در دوران نهضت ملی، و ناسیونالیسم مذهبی در دوران جمهوری اسلامی سه چهرة مهم ناسیونالیسم ایرانی‌اند که هر یک به نحوی در تنظیم مناسبات فراملی ایران نقش داشته‌اند. ناسیونالیسم، با وجود جهت‌گیری‌های مخ...