یکی از موضوعات مورد علاقه در کیهانشناسی بررسی کیهان در مقیاس های بزرگ و یا بررسی ساختارهای بزرگ مقیاس و فرایندهای حاکم بر تشکیل و تحول آنهاست. کیهانشناسان ساختارهای متفاوتی را در مقیاس های بزرگ تعریف کرده اند که شامل رشته ها و دیواره ها، خوشه ها و ابرخوشه های کهکشانی و تهی جاها هستند. موضوعی که این پژوهش بدان می پردازد بررسی تهی جاها در انتقال به سرخ های متفاوت تا انتقال به سرخ z=3.00 می باشد. ...

با نگاهی به آثار نجومی انتشار یافته در سال های اخیر به این نتیجه می رسیم که بسیاری از کتاب هایی با عنوان های دانش نامۀ نجوم و فضا، انباشته از دانستنی های گوناگون دربارۀ هر ریز و درشت کیهان و فضا هستند. با این همه، مجموعۀ اخترشناسی و فضا از این قاعده به دور است و انبوه اطلاعات در آن دیده نمی شود و به مفاهیم پایه و اطلاعات ضروری پرداخته است. نگاه ویژه به معرفی اخترشناسان بزرگ در کنار معرفی مفاهیم...

سرگذشت یک ستاره تا حد زیادی بسته به جرم آن است. عمر ستارگان از چندین میلیون سال (در مورد ستارگان پر جرم) تا چندین بیلیون سال (برای ستارگان کم جرم) متغیر می باشد. برخی از ستاره هایی که در آسمان مشاهده می کنیم هرچند ممکن است جرمشان یکی باشد، ولی در مراحل متفاوت تحول قرار دارند. برخی، به تازگی زاده شده اند، بعضی دیگر در عنفوان جوانی اند و عده ای دیگر نیز ایام کهولت را سپری می کنند. در آغاز، یعنی و...

بررسی انتقادی نجوم ابن سینا در حوزه نظری و نیز کوشش های عملی و رصدی و لو اندک وی در حیطه اخترشناسی  بر عهده این مقاله است؛ در جنبه نخست، الگوی حرکات اولیّه و ثانوی افلاک قرار دارد که در دانشنامه علایی و النّجاة مطرح شده است. وی در این الگو نحوه ارتباط بین محرّک اوّل با فلک الأعلی و افلاک کوچکتر سیّارات را به صورت هندسی و با تأکید بر آموزه ارسطویی پیکربندی حرکات افلاک سیّارات (یعنی فقط کاربرد حرکات مس...

این مقاله به بررسی نخستین گزارش علمی از یک کسوف حلقوی توسط شم سالدین محمد وابکنوی، ازاخترشناسان دوره دوم رصدخانه مراغه، می پردازد. وی گزارش کسوف حلقوی 29 شوال 681 ق./ 30ژانویه 1283 م. را در زیج محقّق سلطانی، مقاله 3، باب 14 آورده است. در اینجا، داده های اولیه و فرآیندمحاسباتی وی با توجه به مقادیر جداول زیج ارایه و تحلیل می شود. بخش مربوط به گزارش کسوفحلقوی در زیج محقّق سلطانی تصحیح شده و در ضمیمه...

این مقاله به بررسی نخستین گزارش علمی از یک کسوف حلقوی توسط شم سالدین محمد وابکنوی، ازاخترشناسان دوره دوم رصدخانه مراغه، می پردازد. وی گزارش کسوف حلقوی 29 شوال 681 ق./ 30ژانویه 1283 م. را در زیج محقّق سلطانی، مقاله 3، باب 14 آورده است. در اینجا، داده های اولیه و فرآیندمحاسباتی وی با توجه به مقادیر جداول زیج ارایه و تحلیل می شود. بخش مربوط به گزارش کسوفحلقوی در زیج محقّق سلطانی تصحیح شده و در ضمیمه...

چکیده ندارد.