تحول آوایی پسوند «هر» از هند‏و‏اروپایی تا فارسی نو     بهزاد معینی سام [1]   مسعود بیانی [2]     تاریخ دریافت: 25/3/1390   تاریخ تصویب: 7/12/1390     چکیده   بسیاری از پسوندهای زبان فارسی در سیر تحول آوایی­شان از هند‏و‏اروپایی تا فارسی نو، شکل هایی مختلف یافته­اند و «هر» از جمله این پسوندهاست؛ از این روی، در این مقاله کوشیده ایم دگرگونی این پسوند را همراه با شکل کامل تحول یافته واژه­ها در هر سه...

با مقایسه معنی واژه ها در زمان های مختلف، این نکته آشکار می گردد که واژه ها معنای ثابتی ندارند و تغییر معنی می دهند. گاه این تغییر معنی در زمانی کوتاه و گاه در طول زمان اتفاق می افتد. دگرگونی معنایی در طول تاریخ در واژگان زبان فارسی نیز رخ داده است. برخی از واژگان زبان فارسی در گذر از فارسی میانه به فارسی نو تغییر معنی داده اند. دو متن مینوی خرد و بندهشن از متون با اهمیت فارسی میانه هستند. در ا...

متون فارسی- عبری متونی هستند که زبان آن ها فارسی است، ولی به خط عبری به نگارش درآمده اند. این متون در جوامع عبرانی ساکن ایران قدیم تألیف شده اند. سابقه تألیف این متون به قرن سوم هجری و پیش از آغاز تألیف متون فارسی به خط عربی بازمی گردد. به این دلیل و دلایل دیگر مانند دوری جوامع عبرانی از جوامع مسلمان، زبان متون فارسی- عبری کهن تر از متون فارسی دیگر است و بسیاری از ویژگی های آوایی، صرفی و نحوی د...

رواقیـون که کمی بعـد از ارسـطو در آتـن، به تـرویج نظـریات فلسـفی خـود پرداختند، نظریه علیت را پذیرفتند و آن را اصلی اساسی در فلسفه طبیعی و اخلاقی خود به شمارآوردند، اما نه به همان صورت که ارسطو آن را تبیین کرده بود. نه تنها تعریف و تصور آنها از علیت متفاوت بود، بلکه نظریه علل اربعه را نیز نپذیرفتند و همچون حکمای پیشا سقراطی، فقط به علت مادی رسیدند و خدا را نیز مادی انگاشتند. در میان نحله های فع...

متون فارسی- عبری متونی هستند که زبان آن‌ها فارسی است، ولی به خط عبری به نگارش درآمده‌اند. این متون در جوامع عبرانی ساکن ایران قدیم تألیف شده‌اند. سابقه تألیف این متون به قرن سوم هجری و پیش از آغاز تألیف متون فارسی به خط عربی بازمی‌گردد. به این دلیل و دلایل دیگر مانند دوری جوامع عبرانی از جوامع مسلمان، زبان متون فارسی- عبری کهن‌تر از متون فارسی دیگر است و بسیاری از ویژگی‌های آوایی، صرفی و نحوی د...

تپة ده نو در مطالعات سطح­الارضی محققین آمریکایی در خوزستان شناسایی و در سال هایی ١٩٦٨ و ١٩٧٠ میلادی توسط استو (steve) مورد بررسی قرار گرفت که طی آن چند آجر کتیبه­دار یافت شدند. گنجوی و کارتر (carter) نیز در آنجا چند نمونه آجر کتیبه­دار پیدا کردند. قدیمی­ترین آجرنوشته یافت شده مربوط به دوران حکومت پادشاه ایلامی، ایگی هلکی در حدود قرن چهاردهم پیش از میلاد می­باشد. پس از او از دیگر شاهان ایلامی، ش...

در این مقاله، خوشه های صامت پایانی در فارسی میانه و فارسی نو از حیث میزان تبعیت از محدودیت توالی رسایی با یکدیگر مقایسه شده اند. این قیاس در سطوح مختلف بسامدی، اعم از «گونه» ها، «نمونه»ها ، «تکرار در پایان هجا» و «تکرار در پایان واژه»، صورت گرفته، و برای استخراجِ بخشی از این آمارها، ناگزیر بر اساس برخی جهانی­های واج­شناختی، انگاره ای مفروض برای هجابندی کلمات در فارسی میانه نیز به دست داده شده اس...

شرایط سیاسی- امنیتی افغانستان که با ویژگی بحران یاد می شود هر چند ریشه هایی دیرینه و عمیق در دل تاریخ این کشور دارد اما تهاجم ارتش سرخ در 1979 را می توان آغاز بحران فعلی این کشور دانست. دربررسی بحران افغانستان که چندین دهه است این کشور و منطقه را دستخوش بی ثباتی نموده است و امکان حضور نیروهای فرامنطقه ای را فراهم نموده است به نظر می رسد عوامل مختلف یا مستقیماً عواملی ژئوپلتیکی هستند یا اینکه ربط...

مبانی زبان شناسی ایرانی: زبان های دوره میانه و نو. شورای ویراستاران: م. ن. باگالوبف، و. ن. افیموف، د.ای. ادلمان، سرویراستار: و. ن. افیموف،  مؤسسة زبان شناسی فرهنگستان علوم روسیه، مسکو، مؤسسة ادبیات شرقی، 2008، 446 صفحه