منطقی آن است که کلام پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، در عرصة استشهاد های نحوی بر کلام سایر عرب چه نثر و چه شعر آن، مقدم شود. چرا که زبان عربی پس از قرآن کریم، هیچ سخنی شیوا تر از کلمات نبوی در بلاغت عبارات، صحت الفاظ، قوام معانی و تأثیر گذاری بر مخاطبان، به خود ندیده است. امّا نحویان متقدم از این منبع فیاض بلاغت و فصاحت در زمینة استشهاد در نحو، به هیچ وجه آن گونه که شایسته است استقبال نکر...

در این مقاله چگونگی مواجهه مفسّران با اختلافات نحوی دو مکتب بصره و کوفه را کاویده ایم. آنان در برابر برخی از قواعد اختلافی، مواجهه منفعلانه از خود نشان داده اند. بدین معنا که بدون توجّه به معنای آیه، به دیدگاه نحوی یکی از دو مکتب بصره و کوفه گرایش پیدا کرده اند و در قبال برخی دیگر از آنها، مواجهه فعّالانه داشته اند. تنها مفسّری که در تمامی قواعد مواجهه فعّالانه از خود بروز داده، علامه طباطبایی است.

در این مقاله چگونگی مواجهه مفسّران با اختلافات نحوی دو مکتب بصره و کوفه را کاویده‌ایم. آنان در برابر برخی از قواعد اختلافی، مواجهه منفعلانه از خود نشان داده‌اند. بدین معنا که بدون توجّه به معنای آیه، به دیدگاه نحوی یکی از دو مکتب بصره و کوفه گرایش پیدا کرده‌اند و در قبال برخی دیگر از آنها، مواجهه فعّالانه داشته‌اند. تنها مفسّری که در تمامی قواعد مواجهه فعّالانه از خود بروز داده، علامه طباطبایی است.

علم نحو یکی از علوم بسیار گسترده در زبان عربی است. بزرگانی هستند که به این علم پرداخته اند و کتابها در زمینه علم نحو نگاشته اند. در علم نحو از چگونگی تشکیل جمله های عربی از کلمات و احکام اواخر آن کلمات از حیث اعراب و بناء بحث می شود. اختلافاتی که در نحو وجود دارد، برخاسته از دو مکتب بصره و کوفه است. خاستگاه علم نحو بصره بوده؛ آن گاه مکتب نحوی کوفه شکل گرفته و بنای نزاع با مکتب بصره را پایه گذار...

ابوحیان در نحو بیشتر به مکتب بصره تمایل دارد و روش سیبویه را الگوی خویش قرار می دهد اما به شکل تعبدی از علمای بصره پیروی نمی کند . او در اصول نحوی برخلاف کوفیان عمل می کند و از هیچ قبیله ای شاهد نمی آورد مگر اینکه لهجه آنها خالص بوده و با عجمه و لکنت نیامیخته باشد. ابوحیان همیشه موضع مخالف در برابر کوفیان ندارد بلکه در مواردی که آنان را بر حق می بیند با آن ها موافقت می نماید . نظر نحوی ابوحیان ...

ابوحیان در نحو بیشتر به مکتب بصره تمایل دارد و روش سیبویه را الگوی خویش قرار می دهد اما به شکل تعبدی از علمای بصره پیروی نمی کند . او در اصول نحوی برخلاف کوفیان عمل می کند و از هیچ قبیله ای شاهد نمی آورد مگر اینکه لهجه آنها خالص بوده و با عجمه و لکنت نیامیخته باشد. ابوحیان همیشه موضع مخالف در برابر کوفیان ندارد بلکه در مواردی که آنان را بر حق می بیند با آن ها موافقت می نماید . نظر نحوی ابوحیان ...

چکیده ابوتمام، حبیب بن اوس طائی، شاعر و سراینده قرن سوّم هجری، یکی از مشهورترین و بزرگترین شاعران عصر عبّاسی اوّل به شمار می رود. او مردی زیرک و باهوش بود و حافظه ای قوی داشت و به شعر و ادب عشق می ورزید. او به مدح بسیاری از امرا و خلفا پرداخته است. ابوتمام شاعری است که در سرودن شعر، تنها بر ذوق و قریحه تکیه نکرد؛ بلکه شعر، از دریچه نگاه او، نتیجه و ثمره تلاش عقلی و ذهنی است. او شعر خود را در پو...

ظهور حکومت اسلامی_شیعی آل بویه در قرن چهارم و تغییر شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در ایران و سرزمین های تحت حاکمیت خلافت عباسی به ویژه بغداد سبب ظهور دانشمندان بسیاری در عرصه های مختلف علم و دانش گردید، به طوری که این عصر، عصر رنسانس اسلامی بود. قاضی ابوسعید سیرافی پس از ترک زادگاهش سیراف، به مرکز علمی آن زمان یعنی بغداد رفت. او علاوه بر انجام بحث های علمی با دانشمندان عصر خود، آثار بسیاری را ب...

مقالة حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی تأثیر قرائت های قرآنی در دیدگاه‌های نحوی زبان عربی پرداخته است و بدین منظور ابتدا به تعریفی مختصر از انواع قرائت های قرآنی در دو نوع مشهور آن؛ یعنی قرائت های مقبول و قرائت های شاذّ پرداخته و سپس با اشاره به دیدگاه های نحویان بزرگ زبان عربی، سعی کرده است که میزان استناد این دیدگاه ها را به قرائت های قرآنی و میزان ارتباط بین قرائت های مزبور و قواعد نحوی را...

مقالة حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی تأثیر قرائت های قرآنی در دیدگاه‌های نحوی زبان عربی پرداخته است و بدین منظور ابتدا به تعریفی مختصر از انواع قرائت های قرآنی در دو نوع مشهور آن؛ یعنی قرائت های مقبول و قرائت های شاذّ پرداخته و سپس با اشاره به دیدگاه های نحویان بزرگ زبان عربی، سعی کرده است که میزان استناد این دیدگاه ها را به قرائت های قرآنی و میزان ارتباط بین قرائت های مزبور و قواعد نحوی را...