پس از مرگ هانس یواخیم مورگنتا در جولای 1980، مکتب جدیدی در سیاست بین‏المللی ظهور کرد که نئورئالیسم نام گرفت. مهمترین اندیشمند این مکتب، کنت والتز است که با انتشار کتاب «نظریه سیاست بین‏الملل»، اصلاحاتی در رئالیسم مورگنتا اعمال کرده و در تحلیل نظم و ناامنی بین‏المللی کوشیده است. در مقاله حاضر، مهمترین تمایزهای رئالیسم و نئورئالیسم را با استناد به کتاب والتز بررسی ‏کرده و به این پرسش، پاسخ می‏دهی...

پس از مرگ هانس یواخیم مورگنتا در جولای 1980، مکتب جدیدی در سیاست بین‏المللی ظهور کرد که نئورئالیسم نام گرفت. مهمترین اندیشمند این مکتب، کنت والتز است که با انتشار کتاب «نظریه سیاست بین‏الملل»، اصلاحاتی در رئالیسم مورگنتا اعمال کرده و در تحلیل نظم و ناامنی بین‏المللی کوشیده است. در مقاله حاضر، مهمترین تمایزهای رئالیسم و نئورئالیسم را با استناد به کتاب والتز بررسی ‏کرده و به این پرسش، پاسخ می‏دهی...

در مقالة حاضر ابتدا به اجمال، به ویژگی های مکتب ادبی رئالیسم انتقادی پرداخته شده است؛ از جمله اینکه رئالیسم انتقادی، پدیده ای مختصّ ادبیّات عصر طلایی روسیّه است و نویسندگان ایرانی ـ مانند محمّدعلی جمالزاده، بزرگ علوی، جلال آل احمد، میرزا فتحعلی آخوندزاده ـ تحت تأثیر این مکتب ادبی، آثار جاودانی به مقتضای زمان خود خلق کردند. سپس به بررسی نمودهای مکتب رئالیسم انتقادی در آثار آخوندزاده و به طور اخصّ در ...

در قرن بیستم میلادی با آغاز نگارش رمان نویسی و داستان های کوتاه در زبان های فارسی و اردو، نهضت ها و مکتب هایی همچون رئالیسم، رئالیسم اجتماعی و سوررئالیسم بر ادبیات داستانی معاصر دو کشور ایران و پاکستان سایه افکنده است. نثر جدید فارسی و اردو در برگیرندة سرمایة بزرگی از رمان ها و داستان های کوتاه و گنجینه ای سرشار از آن است. طی دوره های متفاوت رشد و شکوفایی ادبیات داستانی، داستان کوتاه پیشگام مقو...

مکتب رئالیسم یکی از بنیادی‏ترین مکاتب هنری است که در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه ظهور کرد و به سرعت گسترش یافت. پرهیز از تخیل و الهام‏های درونی رمانتیک‏ها و پرداختن به واقعیت‏های عالم بیرون از اساسی‏ترین اصول این مکتب بود که شاعران، نویسندگان و هنرمندان را به سوی خویش کشاند. در ایران نیز همگام با حرکت‏های مشروطه‏خواهان، شاعران و نویسندگان به مسائل اجتماعی و انحطاط و عقب‏ماندگی کشور، توجه نشان دا...

«رئالیسم جادویی» یا «واقع‌گرایی جادویی» شیوه‌ای نو در داستان‌نویسی معاصر است که در آن، عنصر واقعیت و خیال درهم می‌آمیزد و اثری فوق انسانی را رقم می‌زند. در این گونه داستان‌ها عنصر واقعیت و خیال به گونه‌ای با هم ادغام می‌شود که به صورت طبیعی و باورپذیر برای مخاطب خود می‌شود. رئالیسم جادویی زیرمجموعۀ مکتب رئالیسم است و نمی‌توان آن را یک مکتب مستقل دانست؛ چراکه چارچوب مستقل و تازه‌ای ندارد و بسیار...

یکی از مؤلّفه­های ادبیّات تطبیقی در جهان، شکل­گیری مکتب رئالیسم و سمبلیسم و تأثیر این مکاتب در آثار نویسندگان معاصر است. دو ملّت ایران و عرب، در طیّ روابط تاریخی با کشورهای اروپایی، از این مهم بی­بهره نمانده و آثار ارزشمندی را مطابق اندیشه­ها و نظریه­های این مکاتب ادبی عرضه کرده اند. مکتب رئالیسم (واقع­گرایی) از جمله مکاتبی است که با توجّه به اوضاع و احوال جامعه وارد عرصۀ ادبی و داستان­نویسی شد و مک...

در مقالة حاضر ابتدا به اجمال، به ویژگی‌‌های مکتب ادبی رئالیسم انتقادی پرداخته شده است؛ از جمله اینکه رئالیسم انتقادی، پدیده‌‌ای مختصّ ادبیّات عصر طلایی روسیّه است و نویسندگان ایرانی ـ مانند محمّدعلی جمالزاده، بزرگ علوی، جلال آل‌احمد، میرزا فتحعلی آخوندزاده ـ تحت تأثیر این مکتب ادبی، آثار جاودانی به مقتضای زمان خود خلق کردند. سپس به بررسی نمودهای مکتب رئالیسم انتقادی در آثار آخوندزاده و به طور اخصّ د...

تأثیر آثار و سبک های ادبی کشورهای مختلف جهان بر ادبیات کشورهای دیگر، از دیدگاه ادبیات تطبیقی، مسأله ای اثبات شده است. بررسی تطبیقی نمونه هایی از ادبیات داستانی کشورمان با ادبیات جوامع غربی گویای این واقعیت است. یکی از شاهکارهای داستان نویسی ما که آن را با ویژگی های مکتب رئالیسم و رئالیسم سوسیالیستی تطبیق می دهند، رمان کلیدر محمود دولت آبادی است. در اینکه رمان کلیدر تحت تأثیر اصول این دو مکتب...

بحث از تربیت و شخصیت آدمی، از مباحث اساسی همه¬ی مکاتب و شاخه¬های علوم¬انسانی بوده و همانند هر فعالیت ارادی دیگر انسان، هدفی را دنبال می¬کند و هدفداری تعلیم و تربیت، از هدفداری نظام آفرینش و نوع جهان¬بینی، انسان¬شناسی و مبانی پذیرفته شده یک مکتب تربیتی جدا نیست؛ یعنی هر مکتبی با توجه به مبانی اعتقادی خود، از تربیت انسان، هدف خاصی را دنبال خواهد کرد. از این رو مکاتب دنیوی در امر تربیت و روش¬های ت...