واقعه محرم یکی از نقاط بارز و تأثیر گزار فرهنگ شیعی است، این واقعه تقریبا تمام ابعاد زندگی شیعیان را متأثر ساخته و از جمله در هنراسلامی بدان توجه ویژه ای شده است. وجود منابع تصویری در مکاتب مختلف هنری خود گواه بر اهمیت این موضوع می باشد که هنرمندان در دوره های مختلف هنری با استفاده از نظام های بیانی متفاوت به خلق آثار گوناگون در رابطه با آن دست زده اند. از این میان و در جستجوی ردپای این حادثه ع...

مکاتب حدیثی قم وبغداد از حوزه های مهم شیعی در قرن سوم به شمار می رفت وقم در سایه اشعریان در این قرن و به دلیل وجود نخبگان علمی در جامعه شهری مذکور شاهد تمرکز امامیه و برنامه ریزی توسعه حدیثی - علمی و اعتقادی بوده است. وبغداد محل جذب بسیاری از شیعیان بود که مهمترین عامل آن حضور برخی از ائمه (ع) و سپس نواب اربعه بود و محلی برای حضور دانشمندان و تاسیس مراکز علمی گشت. ماثر احمد بن محمد بن خالد بر...

تاریخ دو قرن پایانی امپراتوری عثمانی به واسطه وسعت قلمرو، مواجهه بی واسطه با حضور غربیان و تنوع شرایط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی حوزه تحت تسلط، بیش از دوره های دیگر مورد توجه پژوهشگران و محققان قرار گرفته است. در این راستا، الگوی مفهو می «سیاست نخبگان» برآمده از مطالعات آلبرت حورانی(۱۹۱۵-۱۹۹۳) به عنوان یکی از راهگشاترین ابزارهای شناخت این دوره ی تاریخی مورد توجه قرار گرفته است. این الگو در فضایی ق...

دولت عثمانی در نیمه دوم قرن نهم هجری با هدف اعتبار بخشیدن به موقعیت سیاسی و فرهنگی خود، اولین کارگاه های هنر استانبول را با اقتباس از ایران که در زمینه فرهنگ و هنر آن روزگار پیشگام بود، تاسیس کرد. تحولات سیاسی و ناآرامی های مختلفی که در طی این سال ها در ایران رخ داد، شرایط را برای خروج بسیاری از گنجینه آثار و دست نوشته های نفیس و همچنین مهاجرت گروهی از هنرمندان و اساتید فن ایران که در جهت یافتن...

مکتب نگارگری بغداد در دوره آل جلایر تمامی تجاربی را که پیشتر مکتب تبریز ایلخانان و مکتب بغداد سده ششم هجری بدست آورده بودند به ارث برد و با بهره گیری از این تجارب نگارگری به نوآوری ها و دستاوردهای درخوری دست یافت. در این مکتب نگارگری بود که خط نستعلیق از برای بهره گیری هرچه زیباتر از خوشنویسی برای کتب ادبی غنایی یا تغزلی بوسیه میرعلی تبریزی اختراع شد. در این مکتب نگارگری بود که تحولی چشمگیر در ...

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی اختلاف ها و کشمکش های میان والیان پشتکوه و حکومت عثمانی، بر سر معادن نمک واقع در مرز ایران با عثمانی، در فاصلۀ سال های 1255 تا 1347ق. (1838-1928) می باشد. روش/ رویکرد پژوهش: این مقاله، با روش توصیفی و تحلیلی، بر پایۀ اسناد موجود و منابع کتابخانه ای انجام شده و پس از ارزیابی داده های تاریخی و تجزیه و تحلیل آن ها، به سازماندهی و استنتاج پرداخته شده است. یافته ها و نتایج...

سقوط تبریز، پس از شکست چالدران (920ق/ 1514) زمینه‏ی به تاراج رفتن بخش اعظمی از ثروت‎های مادی و معنوی تختگاه صفویان را فراهم نمود. در این بین، بخش قابل توجهی از نخبگان هنری تبریز به اراضی عثمانی مهاجرت داده شدند. این مهاجرت اجباری امکان انتقال دستاوردهای مکتب نگارگری تبریز صفوی، میراث دار مکاتب هنری هرات، جلایری، ترکمن، به مکتب استانبول را ایجاد کرد. برخی از این نگارگران، همچون شاه قلی نقاش و شا...

از اوایل قرن نوزدهم، انگلیسیها هماره درصدد پیدا کردن راهی کوتاه برای وصول به مستعمره اصلی خود، هندوستان، بودند و طرحهای مختلفی هم در این زمینه ارائه شد ولی هنگامی که کانال سوئز حفر شد و دولت انگلستان صاحب اصلی سهام ان شناخته شد، این حکومت آلمان نوبنیاد بود که با به قدرت رسیدن ویلهیم دوم در سال 1889 و به دنبال "سیاست نوین جهانی" خودخواهان نفوذ در منطقه و رسیدن به خلیج فارس بود. همزمان با عبدالحم...

هدف: بررسی ماجرای بست‌نشینی تجار ایرانی ساکن کربلا در مجاورت کنسول‌گری انگلیس در سال1324ق. موضوع این مقاله است. این ماجرا در پیِ مطالبه مالیاتی دولت عثمانی با عنوان "شهریه" از تجار و کسبة ایرانی صورت گرفت و به کشتار و مجروح کردنِ بست‌نشینان منجر شد. روش: این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد وزارت امور خارجه ایران تنظیم شده است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: تجار و کسبة ایرانی، از طریق مق...

در پی عدم حمایت دربار صفوی از هنرمندان، شاهد مهاجرت تعدادی از آنان به دربار عثمانی هستیم. این شرایط، بستر مناسبی را جهت رشد و توسعه نگارگری عثمانی بر پایه دستاوردهای هنری مکاتب ایران در کارگاه‌های تازه تأسیس استانبول به وجود آورد. از این‌رو، در این پژوهش تلاش گردیده است بر مبنای روش تطبیقی ـ تحلیلی، میزان تأثیرپذیری مکتب عثمانی از مکتب تبریز و بررسی وجوه تشابه و افتراق آن دو براساس ابعاد گرافیک...