موسی بن عقبه از سیره نگارانی است که در کنار ابن اسحاق نقش اساسی در تدوین سیره و مغازی پیامبر(ص) داشته; لکن کتاب مغازی او به مرور زمان (به دلایلی که چندان بر ما روشن نیست) از بین رفته است. قدمت کتاب او سبب شده تا سیره نگارانِ پس از او در کتاب های سیره و تاریخی از آن بهره ببرند. از مجموع گزارش های دیگران که از موسی بن عقبه در کتاب های مختلف آمده است، می توان تا حدودی شکل اصلی کتاب مغازی موسی بن عق...

گردآوری و تدوین اخبار و روایات مربوط به سیره پیامبر (ع) شامل حوادث قبل و بعد از بعثت در مکه و حوادث دوران مدینه از قرن اول هجری در مدینه آغاز شد کسانی تدوین سیره را آغاز کردند که دست نوشته های آنان از بین رفته و فقط گزارش هایی از مطالب آنان در کتب سیره نگاران بعدی به چشم می خورد. موسی بن عقبه از سیره نگارانی است که در کنار اسحاق در تدوین سیره نگاری نقش اساسی داشته است و مکتوبات وی از بین رفته ف...

موسى بن عقبه از سیره نگارانى است که در کنار ابن اسحاق نقش اساسى در تدوین سیره و مغازى پیامبر(ص) داشته; لکن کتاب مغازى او به مرور زمان (به دلایلى که چندان بر ما روشن نیست) از بین رفته است. قدمت کتاب او سبب شده تا سیره نگارانِ پس از او در کتاب هاى سیره و تاریخى از آن بهره ببرند. از مجموع گزارش هاى دیگران که از موسى بن عقبه در کتاب هاى مختلف آمده است، مى توان تا حدودى شکل اصلى کتاب مغازى موسى بن عق...

حکایت ملاقات موسی و ابلیس در عقبه طور یکی از حکایات متون صوفیانه است که حلاج برای نخستین بار آن را در کتاب شورانگیز طواسین آورده است و پس از او عارفان بنام ایرانی این حکایت را در آثار خویش آورده و از آن برای اثبات تعالیم و آموزه­های متعالی خویش بهره جسته­اند. این حکایت که دربردارنده بسیاری از آموزه­ها و تفکرات عارفان  مدافع ابلیس است، از جهات گوناگون می­تواند مورد نقد و تحلیل قرار بگیرد. این نو...

چکیده روایات سیره ومغازی پیامبر ? ، یکی از مهم ترین موضوعات تاریخ نگاری اسلامی است که بعد از رحلت ایشان ، مورد توجه راویان و سیره نویسان و تاریخ نگاران قرار گرفت ، و با آغاز تدوین احادیث ، سیره و مغازی پیامبر نیز به صورت مکتوب در آمد و کتاب های مستقلی به وسیله ی ابن شهاب زهری ، موسی بن عقبه ، محمد بن اسحاق ، محمد بن عمر واقدی ، ومحمد بن سعد تألیف گردید و یا همچون محمد بن جریر طبری در ضمن تأل...

مطالعه جغرافیای قصص قرآنی و بررسی تطبیقی دیدگاه‌های مفسران قرآن و عهد عتیق در این زمینه، از ابهامات تاریخی و تفسیری زیادی پرده برمی‌دارد و می‌تواند سنگ‌بنایی برای تفاسیری با صبغه جغرافیایی باشد. داستان حضرت موسی (ع) که مفصل‌ترین قصه مطرح شده در قرآن است، در عهد عتیق نیز با تفصیل تاریخی، و شرح و بسط اماکن جغرافیایی بیان شده است. یکی از فرازهای این داستان، عبور از دریا و غرق دشمنان به هنگام تعقیب...

عملکرد حکومت معاویه و یزید در پیدایش تحول و دگرگونی مردم اثر فراوانی داشت. اقدامات دستگاه حکومتی معاویه عبارت بود از: 1. تبدیل خلافت به سلطنت؛ 2. سپردن مسولیتهای حکومتی و کلیدی به خویشان و بستگان خویش؛ 3. حیف و میل بیت المال؛ 4. تحمیق، تهدید، کشتار و تحذیر افکار عمومی، تحت عنوان دین و نیز جعل حدیث، بویژه برای کوبیدن اندیشه علوی؛ 5. ترویج اندیشه جبری گرایی و احیای تمایلات قبیله‏ای و نژادی. د...

دوران امامت امام رضا (ع) (203-183 هـ ق) را می توان دورانی کم نظیر از لحاظ اعتقادی، فرهنگی، و سیاسی محسوب نمود. افزایش تحرکات علویان در واپسین سال های امامت آن حضرت از مشخصه های این دوره می باشد؛ ویژگی های جنبش های علویان در این زمان، از جهات متعددی مانند: تعداد ،گستره ی جغرافیایی، خاندان های علوی شرکت کننده در آن و به تسلط درآوردن مناطق حساس خلافت عباسی بر اهمیت آن نهضت ها افزوده است و همین ویژ...

سرگذشت قارون1به عنوان مظهرثروت آمیخته با کِبروغروروطغیان درسه سوره ازقرآن مطرح شده است که عبارت هستند از: سوره های قصص،عنکبوت وغافر. درهریک از سوره های عنکبوت وغافر فقط یک آیه،امّا درسوره قصص ضمن هفت آیه، غرور و سرمستی قارون ازثروتی بی حد، و در پی آن فراموشی خداوند و نیکی به دیگران و در نهایت، هلاکت وی را به تصویر می کشد. به فرموده قرآن، قارون از قوم موسی (ع) است و بر آنها ستم می کند. ثروت بسیاری...

فضایل شهرها از جمله موضوعاتی است که خاستگاه بسیاری از روایات ساختگی است. در این نوشتار ما در پی آنیم که روایات فضایل شهر مقدس قم را ارزیابی سندی و متنی داشته باشیم. این روایات اولین بار از طریق حسن بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (برادر میانی شیخ صدوق)، عابدی زاهد و عزلت نشین - که بهره ای از فقه نداشت - برای حسن بن محمد بن حسن سائب اشعری قمی نقل شد. بعد ها این روایات توسط مؤلفان جوامع حدیث...