چکیده تحریر در دسته ی تزئینات موسیقایی جای می گیرد. گذشته از این که اندیشه ی تزئین کاری در پدیده های هنری یک امر جهان شمول است، فرهنگِ ویژه ی ایرانیان برای هر یک از هنرها، گونه های تزئیینی خاصی را پدید آورده است. از این دیدگاه، موسیقی دستگاهی ایران نیز، جایگاه تزئیناتی ویژه ای دارد. هدفِ اصلیِ این رساله شناسایی نقش تحریرها در صورت بندی سامانه ی دستگاه ها و نیز شناسایی برخی از قانونمندی های حاکم ب...

این مقاله در پی آن است تا بر پایة مطالعات عملی و بررسی نمونه های اجرایی متعدد نشان دهد که در موسیقی دستگاهی ایران آرایه ها، علی رغم معنای مستتر در نام شان، صرفاً برای آراستن نیستند. در این راستا، ابتدا توضیحاتی کوتاه دربارة مفهوم و جایگاه آرایه در موسیقی دستگاهی خواهد آمد، سپس آرایه ها، با دیدگاهی متفاوت، به دو دستة آرایه های نغمه محور و آرایه های مایه محور تقسیم بندی خواهد گردید. در ادامه پس از...

این مقاله در پی آن است تا بر پایة مطالعات عملی و بررسی نمونه‌های اجرایی متعدد نشان دهد که در موسیقی دستگاهی ایران آرایه‌ها، علی‌رغم معنای مستتر در نام‌شان، صرفاً برای آراستن نیستند. در این راستا، ابتدا توضیحاتی کوتاه دربارة مفهوم و جایگاه آرایه در موسیقی دستگاهی خواهد آمد، سپس آرایه‌ها، با دیدگاهی متفاوت، به دو دستة آرایه‌های نغمه‌محور و آرایه‌های مایه‌محور تقسیم‌بندی خواهد گردید. در ادامه پس از...

یکی از موضوعات موسیقی‌شناسی ایرانی، نسبت میان موسیقی قومی و موسیقی دستگاهی است. اعتقاد بر این است که میان این دو موسیقی، ارتباط‌ وجود دارد. یکی از نمودهای این ارتباط، نسبت میان آواز بیات‌کرد موسیقی دستگاهی ایران و موسیقی قوم کرد است. موسیقی‌شناسان حوزۀ موسیقی دستگاهی بر ارتباط این دو تأکید دارند، در حالی که درون فرهنگ موسیقی کردی زمزمه‌های نفی چنین ارتباطی وجود دارد. با این وجود، هیچکدام از این...

این مقاله با روش تحقیق کیفی نوشته شده و هدف اصلی، تبیین مفاهیم نشانداری سلسله مراتبی و فرایند دلالتگری در موسیقی دستگاهی ایران است. نتایج به دست آمده از تحلیل یافته‌ها نشان می‌دهد که نشانداری در موسیقی ایرانی به چند شکل اصلی روی می‌دهد: 1. روابط بین گوشه‌های مشترک دستگاه‌ها 2. روابط بین نت‌ها. همچنین دلالتگری نیز عمدتاً در قالب گسترۀ فرهنگی کلان و نیز به شکل تداعی معانی ایجاد می‌شود که البته از...

یکی از زمینه های گسترش خلق و عمل موسیقایی تلاش در جهت ایجاد تنوع و تعدد سلول های مُدال است که منجر به افزایش امکانات اجرایی در یک سیستم موسیقایی می شود. بنیادی ترین عنصر یک فضای صوتی- موسیقایی(مُد)، اشل صوتی یا به عبارت دیگر توالی اصوات با بسامدهای معین است، بنا بر این امکانات ترکیب سلول های مدال به ویژگی های آکوستیکی این سلول ها و قواعد همنشینی فواصل، بستگیِ تام دارد. این مقاله می کوشد با توجه به...

چکیده در این مقاله تلاش بر این است که بر پایه­ی 5 آوانگاری از اجراهای برخی اساتید آواز ایران با رهیافتی تطبیقی- تحلیلی و با استفاده از مفاهیمِ شنکِر در آنالیز موسیقی، قسمتی از نقش­های متنوع تحریرها در موسیقی دستگاهی بررسی شود. تحلیلِ این نمونه­ها، که همگی از درآمد دستگاه چهارگاه انتخاب شده­اند، صرفاً با تکیه بر تحریرهای بخش آغازینِ این اجراها انجام خواهد شد. در این بررسی، با تکیه بر مبحثِ سیرِ نغمگی،...

پروفسور برونتو نتل یکی از پیشکسوتان علم اتنوموزیکولوژی ، از دهه 1960 تحقیقات خود را در ارتباط با موسیقی دستگاهی ایران آغاز نمود. برونتو نتل از اساتید عالی رتبه دانشگاه ایلینویز آمریکا می باشد و ریاست بخش موزیکولوژی و انتوموزیکولوژی آن دانشگاه را عهده دار است. از رؤسای اسبق انجمن ملی انتوموزیکولوژی و سردبیر نشریه انتوموزیکولوژی و مؤلف کتابهای معروفی چون : تئوری و مبانی انتوموزیکولوژی، مسائل و م...

چکیده در این مقاله تلاش بر این است که بر پایه­ی 5 آوانگاری از اجراهای برخی اساتیدِ آوازِ ایران با رهیافتی تطبیقی- تحلیلی و با استفاده از مفاهیمِ شِنکِر در آنالیزِ موسیقی، قسمتی از نقش­های متنوع تحریرها در موسیقی دستگاهی بررسی شود. تحلیلِ این نمونه­ها، که همگی از درآمدِ دستگاه چهارگاه انتخاب شده­اند، صرفاً با تکیه بر تحریرهای بخشِ آغازینِ این اجراها انجام خواهد شد. در این بررسی، با تکیه بر مبحثِ سیرِ نغمگی،...