در مقالة حاضر نسخه‌ای نفیس از تاریخ نگارستان، اثر قاضی احمد بن محمد غفاری، از نویسندگان معروف قرن دهم هجری، بررسی شده است. این نسخه به شمارة 583 در کتابخانة کاخ گلستان نگه‌داری می‌شود. در این پژوهش، برای توضیح ویژگی‌های نسخة مذکور‌، آن را با پنج نسخة خطی و یک چاپ سنگی این اثر مقایسه کرده‌ایم. این نسخه‌ها عبارت‌اند از: نسخ مورخ 993 ق، 1003 ق، و 1015 ق محفوظ در کتابخانة ملی ایران، نسخة مورخ 1010 ...

در مقالة حاضر نسخه ای نفیس از تاریخ نگارستان، اثر قاضی احمد بن محمد غفاری، از نویسندگان معروف قرن دهم هجری، بررسی شده است. این نسخه به شمارة 583 در کتابخانة کاخ گلستان نگه داری می شود. در این پژوهش، برای توضیح ویژگی های نسخة مذکور ، آن را با پنج نسخة خطی و یک چاپ سنگی این اثر مقایسه کرده ایم. این نسخه ها عبارت اند از: نسخ مورخ 993 ق، 1003 ق، و 1015 ق محفوظ در کتابخانة ملی ایران، نسخة مورخ 1010 ...

چکیده: قرن چهارم هجری قمری، برای اسلام و مسلمانان، قرنی شگفت انگیز بود. رشد و نمو علم و دانش و نگارش کتب علمی در اکثر زمینه ها از جمله، پزشکی، شیمی، ریاضیات، فلسفه، نجوم ، کلام، تاریخ، ادبیات، فقه و حدیث از بالندگی مخصوص برخودار شد. در این بین مورخان مسلمان نیز در نگارش تاریخ به ابداعاتی دست زدند. آنها به علل و عوامل وقایع تاریخی توجه نمودند. جریانی که بر مورخین اسلامی و تاریخ نگاری آنان تأثیر...

راوندی مورخ و شاعر نیمه ی دوم قرن ششم و اوایل قرن هفتم با وجود شهرتش از باب راحه الصدور اما زندگی و شخصیتش چنان که باید شناخته شده نیست. انتشار بدون مقدمه ی فارسی راحه الصدور گواه این مدعاست. نگارنده در این مقاله می کوشد زوایای مختلف زندگی و شخصیت علمی این مورخ بزرگ را بر پایه ی راحه الصدور از دیدگاه های مختلف بررسی نماید. و در باب ادوار زندگی، تحصیلات، اعتقاد، اندیشه و ارزش و جایگاه علمی و ادب...

  امروزه یکی از رویکردهای نوین در نقد ادبی، رویکرد تاریخ ادبی هرمنوتیکی است که  به جای سرگذشت مؤلف و متن، «تـاریخ خواننـدگان مـتن» یـا «تاریخ ادبیات مخاطبان» را پیشنهاد می دهد. براساس این رویکرد، مورخ ادبـی، کار خود را بیشتر بر شرایط درک و دریافت متن ادبی متمرکز می کنـد تا بر شرایط آفرینش آن و با این مبنا، به نگارش سرگذشت یک متن پس از تولد و سپس به بررسی حرکت آن در طول تا...

جنگ­های ایران و روم در روزگار ساسانیان از حوادث مهم ایران باستـان به شمار می­رود که مورد توجه مورخان در آسیا و اروپا قرار داشته است. گزارش جنـگ­ها و درگیری­ها و توصیف شخصیت­ها و رخدادها در شرایط گوناگون مدنظر مورخان اروپایی (رومی) و ایـرانی (اسلامی) بوده است زیرا فعالیت و خلاقیت ذهنی مورخان در رابطه با جنگ­ها و اغتشاشات عمیق اجتماعی غالباً چشمگیرتر است. علاوه بر تحلیل رویدادها، آنها به چرائی، چگ...

راوندی مورخ و شاعر نیمه‌ی دوم قرن ششم و اوایل قرن هفتم با وجود شهرتش از باب راحه‌الصدور اما زندگی و شخصیتش چنان که باید شناخته شده نیست. انتشار بدون مقدمه‌ی فارسی راحه‌الصدور گواه این مدعاست. نگارنده در این مقاله می کوشد زوایای مختلف زندگی و شخصیت علمی این مورخ بزرگ را بر پایه‌ی راحه‌الصدور از دیدگاه‌های مختلف بررسی نماید. و در باب ادوار زندگی، تحصیلات، اعتقاد، اندیشه و ارزش و جایگاه علمی و ادب...

بررسی آثار ادبی جهان گویای این مطلب­است که بخشی از این آثار، افزون بر ثبت وقایع گذشته، توصیه­ها و اعتراضات به حاکمان­وقت را در قالب شعر، حکایت و طنز بیان کرده­اند، بگونه­ای که از آن­ها می‌توان به عنوان معیار و محکی برای مکتوبات تاریخی که در همان زمان توسط مورخان حرفه­ای برای ما باقی­مانده است، بهره­برد. بدین­سان، شاید بتوان ادبیات را زبان دوم تاریخ نامید که با بلاغت و شیوایی هنری خویش، جذابیت خ...

تاریخ نویسی عصر صفویه ، از جمله موضوعاتی است که به دلیل نظام تمرکز یافته صفویه در ابعاد صفویه در ابعاد سیاسی، مذهبی ، اجتماعی و دیوانی ، به ویژه در عصر شاه عباس اول ، دستخوش تحولات مهمی شده است . از آنجا که شرح این نظام متمرکز ، در تاریخ عالم آرای عباسی ، به خوبی انعکاس یافته و تاکنون مورد توجه ویژه بسیاری از مورخان پس از خود بوده است ، در این رساله سعی بر این بوده است که با نقد و بررسی این تار...