محمدتقی مجلسی مشهور به «مجلسی اول» از علمای قرن یازدهم هجری، در شرح کتاب حدیثی آثار گران‌قدری به جای گذاشته است که از جمله آن‌ها روضه المتقین(شرح عربی من لایحضره الفقیه) و لوامع صاحبقرانی (شرح فارسی من لایحضره الفقیه) است.محمدتقی مجلسی در لوامع صاحبقرانی روایت‌ها را در سه محور کلی، بررسی صحت متن روایت، شرح ظاهر روایت‌ها و جمع و حل روایت‌های متعارض کاویده است. او برای احراز صحت متن از روش‌های تو...

محمدتقی مجلسی مشهور به «مجلسی اول» از علمای قرن یازدهم هجری، در شرح کتاب حدیثی آثار گران قدری به جای گذاشته است که از جمله آن ها روضه المتقین(شرح عربی من لایحضره الفقیه) و لوامع صاحبقرانی (شرح فارسی من لایحضره الفقیه) است.محمدتقی مجلسی در لوامع صاحبقرانی روایت ها را در سه محور کلی، بررسی صحت متن روایت، شرح ظاهر روایت ها و جمع و حل روایت های متعارض کاویده است. او برای احراز صحت متن از روش های ت...

در این نوشتار روایات رجعت _ که در کتاب بحار الانوار جمع‌آوری شده است _ برحسب دلالت به چند گروه تقسیم شده‌اند و از میان 160 روایتی که مرحوم مجلسی نقل کرده است، بیش از پنجاه روایت با حذف مضمون‌های تکراری انتخاب شده است و با توجه به این که بیشتر آنها از کتاب مختصر بصائر الدّرجات نقل شده‌اند _ که نگاشته قرن نهم هجری است و با اصل کتاب البصائر چند قرن فاصله دارد _ سند آنها بررسی شده است. نتیجه بررسی ن...

در یهود و اسلام، به دلیل منبع مشترک و تأکیدشان بر لزوم رعایت شریعت، مشابهت‌های فراوانی وجود دارد. همچنین این دو دین به مناسبت تأکید بسیارشان بر شریعت، به عنوان ادیان تکلیف‌مدار شهرت یافته‌اند؛ تکالیفی که در روابط میان افراد و همچنین رابطة انسان با خدا شکل می‌گیرد و مؤمنان مکلّف به اجرای آن هستند. یکی از این روابط، رابطة متقابل همسران است که قوانین جاری میان آن دو، برای شکل‌گیری خانواده‌ای سالم و...

إن الشوری آلیه تنفیذیه لإداره الدوله الإسلامیه ومنهج للتواصل بین الأمه والحاکم، وأسلوب من أسالیب المشارکه السیاسیه للأمه فی ظل الدوله الإسلامیه بقیاده المعصوم أو الفقیه. وأن هذا الدور للشوری له من الأهمیه والقیمه التی وضحتها الشریعه من خلال مصادرها فی القرآن الکریم والسنه الشریفه، ولا تتوقف أهمیه الشوری وقیمتها علی أن نقول: إنّ الشوری جعلت منهجاً لتعیین الحاکم. کما أن لا جدلیه قائمه بین الشوری...

وجود تقطیع و حذف در روایات معصومین(علیهم السلام) در برخی موارد مانع فهم و برداشت صحیح از کلام ایشان می شود. این تحقیق با عنوان «بررسی تطبیقی نهج البلاغه از جهت تقطیع و حذف با احادیث امام علی (علیه السلام) در سایر منابع حدیثی» به هدف شناسایی برخی از روایات حضرت علی(علیه السلام) که در نهج البلاغه به صورت تقطیع شده، نقل شده اند، نگاشته شده است. برای تطبیق روایات، از منابع دست اول روایی مانند کافی...

در تألیفات شیخ صدوق (م381 ق) به ویژه من لایحضره الفقیه، علل الشرایع و عیون اخبار الرضا (ع) به نقل های متعدد " فضل بن شاذان نیشابوری" (م260ق) از امام رضا (ع) بر میخوریم. در سده های گذشته، همه پژوهش گران علوم اسلامی به ویژه فقیهان، با اقبال گسترده و دل مشغولی وافر، به آن اخبار استدلال و در بسیاری مسائل فقهی دستمایه  خویش قرار داده اند . حدود 350 موضع از موسوعه وسائل الشیعه که از منابع پایه ای است...

اعتبار به عنوان یکی از ملاک‌های مهم گزینش و نقل روایات نزد شیخ صدوق مطرح است، اما این‌که این ملاک در کلیه روایات و آثار وی، مدنظر بوده، میان عالمان حدیث محل اختلاف است. مقاله حاضر که به روش توصیفی ـ تحلیلی به سامان رسیده، به بررسی میزان اعتبار انواع روایات در آثار شیخ صدوق از نگاه وی پرداخته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که وی ـ جدای از کتاب من لایحضره الفقیه که به اعتبار روایات آن تصریح کرده ـ در ...

شیوۀ محدثان فریقین، نقل روایات با ذکر سلسلۀ سند است. در این بین، شیخ صدوق از برجسته‌ترین محدثان شیعه، در «کتاب من لایحضره الفقیه»، روایات را بدون سند و به‌صورت مرسل گزارش کرده‌اند. وی اگرچه بعدها با نگاشتن «مشیخه»، در صدد رفع اشکال مقدر برآمد، مرسلاتی که بدون ذکر راوی گاه با واژۀ «قَالَ» و گاه با واژۀ «رُوِیَ» نقل کرده بود، محل مناقشۀ عالمان شد. قائلان به وثوق سند روایت (سندگراها) همۀ منقولات بدون ر...

منظورشناسی به مطالعه منظور پاره‏‏گفتار‏‏هایی می‏‏پردازد که میان پیام‏‏رسان و پیام‏‏گیر رد و بدل می‏‏شود. بر اساس این دانش هر پاره‏‏گفتار می‏‏تواند در بافت‌های مختلف حامل نقش‌های متفاوتی باشد. مایکل هلیدی (1973م) از نظریه‌پردازان این عرصه، نقش‌های معنایی - منظوری زبان را هفت نوع معرفی نمود و بر این باور است که این هفت نقش زبانی را می‏‏توان در تمامی گونه‌های کاربردی زبان ردیابی کرد. در احادیث نبو...