چکیده فنّ انشاء نویسی؛ یا به عبارتی دیگر، منشآت نویسی، از قدیم الایّام در زبان فارسی رایج بوده است و از قرن ششم در ردیف نثر فنّی و مصنوع قرار گرفت. آثار فراوانی در هزار سال نثر فارسی، توسط نویسندگان این فن نوشته شده است. از آن جا که قرن شش تا ده دوره ی اوج این نوع از نوشتن است، بررسی تحوّلات سبکی و شناخت آیین ترسّل، در فاصله ی زمانی مذکور، در ادب فارسی بسیار کارگشا خواهد بود. هدف ما در این پایان...

هر شاعر یا نویسنده ای که با خلق یک اثر ادبی دوران ساز می- شود از سوی معاصران و آیندگان از لحاظ سبکی و محتوایی و... مورد تقلید قرار می گیرد.سعدی از نویسندگانی است که با نگارش گلستان نقطه عطفی را در نثر فارسی به وجود آورد تا آیندگان برای نوشتن اثر خود حتی از نام کتاب او نیز بهره و تقلید کنند. یکی از کسانی که به رای و نظر سبک شناسان بیش از همه در تقلید از سعدی موفق بوده قائم مقام فراهانی است.در ...

آغاز نثر فنّی اگرچه مربوط به قرن ششم هجری است. اما بخش عمده ای ‏از پیشینه ی آن به زمینه های موجود در سده های پیش تر بازمی گردد. حشر و نشر ‏ایرانیان با زبان و فرهنگ عربی و اسلامی از طریق مدارس و مطالعات و اعمال و ‏شعائر روزانه، و نیز ترجمه ی متون عربی به فارسی از همان نخستین سال های ورود ‏اسلام به ایران، به طور تدریجی هم بر تغییر سبک خراسانی به عراقی در شعر، و هم ‏بر فرایند شکل گیری نثر فنّی از در...

چکیده: منشات نویسی یا نامه نگاری که در قدیم به آن ترسّل نیز می گفته اند از لوازم مهم در امور دیوانی(دولتی) حاکمان و فرمان روایان بزرگ و محلّی به شمار می رفته و به عنوان یکی از فنون نویسندگی در گستره ی فرهنگ و ادب فارسی، جایگاه ویژه ای داشته و سابقه ی دیرینه ای دارد. با نفوذ زبان و ادبیّات فارسی در شبه قاره ی هند و حمایت بی دریغ پادشاهان هند از نویسندگان وشاعران فارسی زبان، آثار فراوانی به زبان ف...

منشآت ومکاتیب، از جمله منابع مهم و موثق هر دورة تاریخی محسوب می­شوند و در لابه‌لای فرمان‌ها و نامه‌های مندرج در آنها می­توان به نکات مهم سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، اقشار و طبقات، مناصب و مشاغل و به‌طورکلی، ساختار اداری یک حکومت یا دورة مشخص تاریخی پی برد. مجموعة منشآت نصرالله‌بن‌عبدالمؤمن منشی‌سمرقندی نیز یکی از منشآت دورة تیموری است که بین سال­های 814 تا 845 هجری قمری تألیف و تدوین شده است.  هد...

منشآت ومکاتیب، از جمله منابع مهم و موثق هر دوره تاریخی محسوب می­شوند و در لابه لای فرمان ها و نامه های مندرج در آنها می­توان به نکات مهم سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، اقشار و طبقات، مناصب و مشاغل و به طورکلی، ساختار اداری یک حکومت یا دوره مشخص تاریخی پی برد. مجموعه منشآت نصرالله بن عبدالمؤمن منشی سمرقندی نیز یکی از منشآت دوره تیموری است که بین سال­های 814 تا 845 هجری قمری تألیف و تدوین شده است.  هد...

منشآت قائم‌مقام فراهانی، تابعی از نثر گلستان سعدی شمرده شده است. منشآت، مجموعه‌ای از نامه‌ها، دیباچه‌ها، رساله‌ها و... است که قائم‌مقام در موافقت یا مخالفت به رجال عصر قاجار نوشته و به‌خاطر نثر شیوا و صحیحی که دارد، به‌عنوان نمونه یک نثر عالی در عصر قاجار، موردتوجه کارشناسان و منتقدان قرار گرفته است. صاحب‌نظران، بیشتر، جنبه‌های بلاغی منشآت را در زمینه سجع‌های دلپذیر و جملات کوتاه موردتوجه قرار ...

نسخه­های خطّی، گنجینه­های گران­بهای هر ملّتی است.کشور ما به دلیل داشتن پشتوانۀ فرهنگی قوی ، در این زمینه بسیار غنی است.نسخ خطّی بسیاری به زبان فارسی کتابخانه­های ایران و جهان نگهداری می­شود.این نسخه­ها در زمینۀ علوم گوناگونی نگاشته شده است. منشآت و ترسّل یکی از گونه­های رایج در تاریخ ادب فارسی و عنوان عمومی آثار و  کتاب­هایی است که در­برگیرندۀ منشور یا فرمان، اخوانیات، جوابیات، سلطانیات، سوگندنامه­...

قائم مقام فراهانی نویسندۀ بزرگ ادبیات کلاسیک و یکی از نقاط عطف تاریخِ نثر فارسی است که نثرش سبب تحول در ادبیات مشروطه شده است. کار عمدۀ وی رهاساختن نثر از پیچ و خم عبارت پردازی های رایج در عهد صفوی و تیموری، و پیرایش نهال انحراف از شیو ۀ متداول نثر مصنوع و کم محتوای آن زمان بوده است. نثر این اثر از نظر شاخصه ها و شگردهای ساده نویسی عناصر زبان عامیانه بسیار ارزشمند است. نوشتار حاضر سبک منشآت قائم...

مقاله ی پیش رو، جُستار و درنگی در آرا و احوال ابوالبرکات منیر لاهوری، نظم پرداز و نثر نویس توانای قرن یازدهم، در سرزمین هند است، وی بانگاهی نقادانه به سبک هندی و با بهره­گیری از پیشینیان سخن، آگاهانه از سبک هندی رویگردان شد و برای نخستین بار، از فارسی زبانان ایرانی الاصل که با پیروی از طرز تازه ، موجد و مروج سبک هندی بودند، به سختی انتقاد نمود و برای نشان­ دادن توانمندی زبان اربابان سخن، دو قرن ...