فتوحات مسلمانان در دورۀ اموی، زمینه‌ساز ورود اسلام به اسپانیا و دگرگونی فرهنگ و هنر آندلس، به‌ویژه منسوجات این دوران، از منظر طراحی نقوش بود. برخی محققان، منسوجات اسپانیای اسلامی را تداوم سنت طراحی منسوجات ایران ساسانی می‌دانند؛ اما پژوهش حاضر بر بنیاد این فرضیه شکل گرفته است که در منسوجات اندلس، به‌ویژه در دوران حکمرانی مرابطون و موحدون، شواهدی از نوآوری‌های منسوجات دوران هم‌عصر آنها، حکومت‌ها...

مغرب اسلامی در اثر فروپاشی دولت ادریسیان، دچار عدم تمرکز سیاسی و منازعه قبایل بربر بر سر قدرت بود. در چنین شرایطی شکل­گیری جنبش اجتماعی مرابطون، موجب تداوم قدرت مسلمانان در شمال آفریقا و اندلس شد. با نظر به اهمیتِ جنبش اجتماعی مرابطون، بررسی منطق حاکم بر این جنبش پرسش اصلی این مقاله است. چارچوب نظری مقاله در بازشناسی منطق این جنبش «نظریه بسیج منابع» است. بر اساس این نظریه رهبران جنبش مرابطی از ن...

منسوجات بافته شده در دوران ساسانیان (225-630م.)-که آخرین مرحلة هنر کهن شرقی است- به لحاظ زیبایی بصری، نقوش نمادین و تزیینی، کاربرد رنگ و فن بافت، از شاخصه های هنر ایران زمین به شمار می روند. آوازة این منسوجات در جهان کهن، بسیاری از تمدن ها از جمله تمدن های مجاور مانند بیزانس را به سمت وام گرفتن از نقوش این پارچه ها سوق داده بود. در این مقاله سعی شده تا پس از ترسیم پیش زمینه های تاریخی، سیاسی و ...

ایران ایلخانی (۶۵۴ تا۷۵۰ ه‍.­ق./ ۱۲۵۶ تا ۱۳۳۵م.)، پس از یک دوره کوتاه رکود، به دلیل حمایت­ مغولان از تولید و تجارت منسوجات گرانبها، با رشد چشمگیری در زمینه طراحی و  تولید منسوجات روبرو می­شود. در حکومت ممالیک مصر(۶48 تا 923 ه‍.­ق./ ۱۲۵0 تا 1517م.) نیز، به دلیل مقاصد سیاسی، تجاری و اقتصادی و اهمیت قاهره به عنوان مرکز جهان اسلام، توجه به تولید منسوجات فزونی یافت و در این دوران، پارچه و لباس نقش ا...

چکیده بررسی اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی المریه در دوره ی بنی صمادح، موضوع این پژوهش است. المریه از شهرهای جنوبی اندلس است که در سال 344 ق به فرمان عبدالرحمن ناصر اموی(حک: 300-350 ق) بنا گردید. هم جواری این شهر با دریای مدیترانه موجب شد تا حاکمان اموی و عامری از آن به عنوان پایگاهی برای ناوهای جنگی و مرکزی برای کشتی-های تجاری بهره گیرند. با سقوط دولت عامری در 399 ق قلمرو وسیع آنان میان دولت ه...

چکیده در سال212 هجری قمری/837 میلادی، سیسیل توسط اغلبیون مسلمان فتح گردید و به امارتی نیمه مستقل تبدیل شد. تاریخ سیسیل از زمان فتح مسلمانان تا فروپاشی آنان و آغاز تسلط نورمان‎ها به سه دوره تقسیم می‌شود: دوره اغلبیدی، فاطمی و کلبی. با ورود مسلمانان به سیسیل، صنایع آن رو به توسعه نهاد و از جمله پارچه‎بافی رونق گرفت. کارگاه‌های پارچه‌بافی با الگوبرداری از منسوجات اسلامی احداث گردید و در نتیجه اعرا...

در حال حاضر، تکنیک‌های متعددی جهت ایجاد پوشش‌های با کیفیت و دارای خواص ویژه، بر سطح منسوجات مورد استفاده قرار می‌گیرند. در سال‌های اخیر علاوه بر روش‌های معمول، تکنولوژی‌های جدیدی معرفی شده‌اند که می‌توانند سطوح هوشمندی را بر سطح منسوجات به وجود آورند که در حال حاضر برای صنعت نساجی شناخته شده نیستند. در طی چند دهه ی گذشته، کاهش سایز به محدوده‌ی نانومتر، یکی از مهمترین جهت گیری‌های پیشرفت علم و ت...

اختراع دستگاه‌های تشخیص امواج زیر قرمز در محدوده‌ وسیعی از طیف امواج الکترومغناطیس (به ویژه در ناحیه غیرمرئی زیر قرمز نزدیک) انجام عملیات نظامی در شب را بسیار مشکل ساخته است. به این منظور منسوجات استتاری باید با مواد رنگزا و رنگدانه‌هایی که دارای مقادیر انعکاسی در ناحیه زیر قرمز نزدیک، مشابه محیط اطراف می‌باشند، چاپ، رنگرزی یا رنگرزی جرمی شوند. رنگ‌هایی که در اغلب الگو‌های استتاری وجود دارد سبز...

مطالعه ی نقوش و نمادهای هنری در ادوار مختلف منجر به آشنایی با فرهنگ ها، باورها و سنت های ملل و اقوام مختلف در طول تاریخ خواهد شد. منسوجات بافته شده در دوره ی ساسانی به لحاظ زیبایی بصری، نقوش نمادین و تزئینی، کاربرد رنگ و فن بافت از شاخصه های هنر ایران زمین به شمار می روند. زیبایی این بافته ها بدان حد بود که بیشتر تمدن های بزرگ آن روزگار خواهان پارچه های ساسانی بودند و یا از نقوش آنها در بافته ...

کشور هند تاریخی طولانی در تولید منسوجات خانگی دارد. به‌علت گستردگی کشور، جمعیت زیاد، وجود اقوام مختلف، دست‌رسی به آب‌های آزاد، دست‌رسی به منابع طبیعی الیاف و مواد رنگ‌زا، و باورهای قومی از تنوع منسوجات و روش‌های تولید برخوردار بوده است. تنوع در انواع البسۀ زنان و مردان، روش‌های نقش‌اندازی با چاپ، رنگ‌رزی یا سوزن‌دوزی سبب شده است تا گنجینۀ بزرگی از انواع منسوجات سنتی را دارا باشد. آشنایی با منسو...