به طور بالقوه ثروت منابع طبیعی به ویژه نفت می­تواند در رونق اقتصادی کشورها بسیار سودمند باشد، اما تجربۀ اقتصادی گویای آن است که بیشتر کشورهای عمده صادرکننده منابع طبیعی با رشد اقتصادی بی­ثبات، بیماری هلندی، فساد، حکمرانی ضعیف و توسعۀ­نیافتگی روبه رو هستند. با توجه به نقش حیاتی منابع طبیعی در توسعۀ، پژوهش پیش­رو با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم­یافته (gmm) به بررسی رابطه آماری بین صادرات منابع ...

موضوع مقاله حاضر بررسی اثر کیفیت نهادی بر سازوکارهای تأثیر گذاری درآمدهای نفتی در تبدیل موهبت به نفرین منابع برای اقتصاد ایران در دوره زمانی 1390-1352 است. مسأله اصلی تحقیق این است که در شرایطی که با نهادهای ناکارا و کژکارکرد رو به رو هستیم، تزریق بی محابای درآمدهای نفتی به اقتصاد از چه کانال هایی و با چه سازوکارهایی باعث تبدیل موهبت حاصل از منابع طبیعی به نفرین منابع طبیعی خواهد شد. این مقاله ...

بعد از بررسی اجمالی قراردادهای نفتی ایران از امتیازنامه های رویتر و دارسی تا قراردادهای بیع متقابل، ویژگی های مطلوب قراردادهای نفتی را به شرح ذیل بررسی کرده ایم: حاکمیت و مالکیت بر منابع نفتی، حقوق و منافع ملی در زنجیره  عملیات نفتی، انتقال دانش و مهارت های فنی، و افزایش سهم دولت از عواید نفتی. ارزیابی قراردادهای نفتی در یک دوره 140ساله، از رویتر (1251) تاکنون، نشان می دهد که توجه اصلی دولت ها ...

تجربه ایران و اکثر کشورهای صادر کننده منابع طبیعی، نشان‏دهنده این مطلب است که در صورت عدم مدیریت صحیح و برنامه‏ریزی شده درآمدهای حاصل از صدور این منابع، مشکلاتی برای اقتصاد این کشورها به وجود خواهد آمد که در ادبیات موضوع، از آن به "پدیده‏ی نفرین منابع" یاد می‏گردد. هدف تحقیق حاضر این است که بعد از بررسی وجود پتانسیل بروز این پدیده در اقتصاد ایران در سال‏هایی که درآمدهای ارزیِ حاصل از صدور نفت خا...

با توجه به عواقب ناشی از تزریق داراییهای نفتی، برخی از کشورهای تولیدکننده به منظور جلوگیری از بروز عوارض منفی و حفظ منابع برای نسل های آتی، با تشکیل صندوق هایی اقدام به تفکیک درآمدهای حاصل از فروش نفت و سرمایه های طبیعی از سایر درآمدهای دولت نظیر مالیات و غیره نموده و آن را از منابع تأمین بودجه دولت خارج یا محدود نموده اند. دغدغه استفاده بهینه از نفت و عواید حاصل از فروش آن در فرایند توسعه و کا...

رشد اقتصادی یکی از مهمترین شاخص های عملکرد اقتصادی دولت ها محسوب می شود. در این میان، کشورهای عضو اوپک که از وفور منابع نفتی برخوردارند، سعی دارند از آن در جهت رشد اقتصادی خود استفاده نمایند. لذا بررسی چگونگی اثرگذاری درآمدهای نفتی بر رشد این کشورها، ضروری است. پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین درآمدهای نفتی و رشد اقتصادی در منتخبی از اعضای اوپک شامل اکوادر، الجزایر، امارات، ایران، عربستان، قطر، کو...

رفتار قراردادی شرکت های ملی نفتی کشور چین در رقابت بر سر به دست آوردن منابع نفت و گاز در سطح جهان از بعضی جهات از رفتار قراردادی شرکت های بین المللی نفتی متفاوت است شرکت های ملی نفتی کشور چین در قراردادهای سرمایه گذاری های خود حاضر به پذیرش شرایطی با مطلوبیت کمتر برای خود و مطلوبیت بیشتر برای طرف مقابل هستند آنها همچنین انعطاف پذیری بیشتری در برآورده ساختن نیازهای گوناگون کشورهای طرف مقابل (دار...

مالکیت منابع نفتی همواره یکی از موضوعات چالشی در بُعد ملی و بین­‌المللی  بوده است. در قانون اساسی ایران، پذیرش مالکیت عمومی بر ذخایر نفتی در مفهوم فقهی «اَنفال»، باعث پیدایش این تصور در برخی از مدیران و صاحب­نظران صنعت نفت شده است که جز الگوی قراردادی خدماتی، استفاده از دیگر الگوهای قراردادی نفتی، مغایر با اَنفال بودن مالکیت منابع نفتی است. بررسی دقیق جایگاه مفهوم مالکیت عمومی بر منابع نفتی در کشو...