امیر ابومحمّد عمادی غزنوی از شاعران سرشناس قرن ششم هجری قمری است که در زمان حیات از شهرت بسزایی برخوردار بوده است. با این حال از زندگی او آگاهی زیادی نداریم و دیوان اشعارش نیز تاکنون به دست ما نرسیده است. در این مقاله، نویسنده کوشیده است با شناسایی منابع متعدّد و گاه جدید و با اتّکا بر اشعار چاپ شده و چاپ نشدة عمادی، پرتو تازه ای بر زندگی این شاعر بزرگ عهد سلجوقی بیفکند. در پایان، از خلال کتاب های...

امیر ابومحمّد عمادی غزنوی از شاعران سرشناس قرن ششم هجری قمری است که در زمان حیات از شهرت بسزایی برخوردار بوده است. با این حال از زندگی او آگاهی زیادی نداریم و دیوان اشعارش نیز تاکنون به دست ما نرسیده است. در این مقاله، نویسنده کوشیده است با شناسایی منابع متعدّد و گاه جدید و با اتّکا بر اشعار چاپ‌شده و چاپ‌نشدة عمادی، پرتو تازه‌ای بر زندگی این شاعر بزرگ عهد سلجوقی بیفکند. در پایان، از خلال کتاب‌های...

پیدا شدن برخی نسخ خطّی، جنگ‌ها و سفینه‌ها در کتابخانه‌های نقاط مختلف دنیا، نیاز به گردآوری و تصحیح مجدد دیوان بسیاری از شاعران را به عنوان امری ضروری اثبات نموده است. عمادی شهریاری یا غزنوی از جمله شاعرانی است که از اشعار وی می‌توان دانست که در شعر پایگاهی برجسته داشته است و شاعری توانا بوده است. امّا متاسفانه سروده-های وی همانند بسیاری دیگر از شعرای بزرگ ادب پارسی از بد حادثه، به ‌گونه کامل به د...

دربارۀ جزئیّات سوانح عمر خاقانی و روابط او با دربارها و حاکمان روزگارش، تحقیقات کاملی صورت نگرفته و سیمای برخی از ممدوحان او در هاله ای از ابهام قرار دارد. بی شکّ بدون شناخت بایستۀ موقعیّت زمانی و اشارات تاریخی سروده های این شاعر بزرگ قرن ششم و شناخت هویّت ممدوحان وی، نمی توان درک دقیقی از بسیاری از ابیات و سروده های او داشت و حتّی به تصحیح علمی و دقیق سروده هایش نائل آمد. یکی از قصاید مشهور خاقانی،...

تصحیح میراث مکتوب در ادبیات کهن ضرورتی است که باید بر اساس روش­شناسی علمی، شناخت معیارهای تصحیح و نگاه انتقادی به متن صورت گیرد؛ تنها از این راه است که می­توان به تصحیح متن پرداخت یا آسیب­های موجود در تصحیح متنی را بازشناخت و به تصحیح مجدد آن اقدام کرد. در این نوشتار تلاش بر آن است با بررسی انتقادی دیوان عمادی شهریاری علاوه بر بیان اجمالی کاستی­های این تصحیح، به آسیب­­هایی اشاره شود که مصحح را ...

ابوالفرج شاعری مداح است که در مدح ممدوحان خود از هیچ اغراق و غلوی خودداری نکرده است.وی با قرآن و معارف دینی کاملاَ آشنایی دارد و کمتر به اساطیر و قهرمانان ایران باستان توجه دارد و اگر در جایی از آن ها نامی برده است مقام آن ها را از ممدوحان خود پست تر قرار داده است. بیشتر مضامین به کار رفته در اشعار ابوالفرج دور از دسترس هستند و برای باز سازی آن ها نیاز به تخیلی قوی است.

در دوره ای که سلجوقیان (431-590) بر ایران حکومت می کردند،تعداد قابل توجّهی از شعرا و نویسندگان در مناطق تحت نفوذ آنان زندگی می کردند.این مقاله با بررسی پادشاهان سلجوقی و وزیران آنان و نیز رجالی که در عصر ایشان می زیسته اند،سعی دارد نشان دهد هر یک از این افراد تا چه حدّ از ادبیّات فارسی حمایت کرده اند.در مرحلة بعد، تمام حامیان ادبیّات در این دوره در شش گروه شاهان، وزیران، حاکمانشهرها، کارکنان دیوانی...

دربارۀ جزئیّات سوانح عمر خاقانی و روابط او با دربارها و حاکمان روزگارش، تحقیقات کاملی صورت نگرفته و سیمای برخی از ممدوحان او در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. بی‌شکّ بدون شناخت بایستۀ موقعیّت زمانی و اشارات تاریخی سروده‌های این شاعر بزرگ قرن ششم و شناخت هویّت ممدوحان وی، نمی‌توان درک دقیقی از بسیاری از ابیات و سروده‌های او داشت و حتّی به تصحیح علمی و دقیق سروده‌هایش نائل آمد. یکی از قصاید مشهور خاقانی،...

مدح و ستایش، از نخستین و گسترده‌ترین موضوعات شعر فارسی در عرصه‌ی ادبیات غنایی است. با نگاهی به شکل‌گیری، سیر تطور و نوع مدیحه‌پردازی شاعران از آغاز شعر فارسی تاکنون، آن‌چه بیش از همه به چشم می‌آید، ستایش ممدوحان مرد است. درکنار حجم انبوه ستایش از مردان، تعدادی از شاعران به مدح زنان نیز پرداخته‌اند. درواقع، به دلیل مخدّره و مستوره بودن زنان، به‌ویژه زنان حرم، شاعران اندکی توانسته اند به این حریم ...

مدح و ستایشگری در تاریخ ادبی ایران زمین، قدمتی به بلندای شعر فارسی دارد و شکی نیست که بخش قابل توجهی از اشعار حافظ را، ستایش های غلوّ آمیز او از حاکمان عصر خویش تشکیل می دهد. علیرغم کارهای فراوانی که در حوزه ی حافظ شناسی و حافظ پژوهی صورت گرفته، هنوز جای خالی یک رساله ی مدوّن درباره ی مدایح و ممدوحان حافظ بعینه دیده می شود. از این رو، این کار در تبیین اندیشه و تفسیر شعر حافظ یک ضرورت است و تحلی...