در تاریخ مطالعات زبان و ادبیّات فارسی در غرب، یکی از برجسته ترین چهره های ادبی آمریکا رالف والدو امرسن (1882- 1803) است که علاقه اش به شعر و اندیشة شاعران ایرانی، موجب شد علاوه بر ارائة ترجمه از اشعار شاعران ایرانی به زبان انگلیسی، تحت تأثیر شعر فارسی و به خصوص غزلیّات حافظ، شعرهایی با گرایش های شرقی بسراید. افزون بر آن، امرسن مقاله ای با عنوان «دربارة شعر فارسی» نوشته است که اطلاع از محتوای آن...

مقالة حاضر به منظور بررسی دقیق فن جواب، که به معنای سرودن شعری با وزن، قافیه، و محتوای کلی مشترک با شعری از شاعری دیگر است و با انگیزة همسری یا برتری جویی سروده شده است، به روش توصیفی ـ تحلیلی نگاشته شد. با توجه به این که این دو انگیزه مبنای تعارض در معنی ناسازگاری و اختلاف نظر بین دو فرد (شاعر) است، با تمرکز بر اشعار چاپی فارسی از آغاز تا قرن ششم به ارائة تعریف این فن و بیان شرایط جواب گویی و ...

آشنایی حافظ با موسیقی و همچنین آوازخوانی او از موضوعاتی است که حافظ پژوهان بر آن اتفاق­نظر دارند. دربارة اصطلاحات موسیقیایی به­کاررفته در اشعار او نیز بسیار سخن گفته شده است؛ اما واژه هایی را نیز می توان یافت که در عین­حال که معنی لغوی آنها در شعر حافظ مورد نظر است، هاله ای از معنای موسیقیایی هم آنها را احاطه کرده است؛ به گونه ای که بدون توجه به این هاله ها ی موسیقیایی، ظرایف هنری شعر حافظ به ک...

در نوشته های فارسی میانه زردشتی یا پهلوی، چند واژه دربارة خانواده محل بحث و جدل است. در مقالة زیر، طرحی برای بررسی آنها و ارتباط این واژه ها با یکدیگر و با ساحت خانوادة ساسانی می آید.

مقالة حاضر به منظور بررسی دقیق‌‌ فن جواب، که به معنای سرودن شعری با وزن، قافیه، و محتوای کلی مشترک با شعری از شاعری دیگر است و با انگیزة همسری یا برتری‌‌جویی سروده شده است، به روش توصیفی ـ تحلیلی نگاشته شد. با توجه به این‌که این دو انگیزه مبنای تعارض در معنی ناسازگاری و اختلاف نظر بین دو فرد (شاعر) است، با تمرکز بر اشعار چاپی فارسی از آغاز تا قرن ششم به ارائة تعریف این فن و بیان شرایط جواب‌‌گوی...

ادیبان کُرد همواره شعر فارسی را، به دیدة اعجاب و تحسین می نگریستند و از آن متأثر بوده اند. نمودهای گوناگونِ این تأثیرپذیری را در قالب تضمین، ترجمه، صور خیالِ مشابه و مضامین مشترک می توان دید و از این میان، شاعران کُرد، بیش از دیگر اشعار، به شعرِ حافظ توجه کرده اند. در این مقاله، پس از مقدمه ای دربارة تأثیرپذیری ادیبان کُرد از شعر فارسی، به ناری (nâri)، شاعر عارف مسلکی پرداخته ایم که در سده های اخیر م...

نیما یوشیج در انواع مختلف ادبی طبع آزمایی کرده اما آنچه وی به آن نام بردار شده است شعرهای نو اوست که باعث شده او را به عنوان «پدر شعر نو فارسی» بشناسند. از همان زمان نیما، کتاب­ها و مقاله­هایی بسیار دربارة شعر او نوشته شد و پس از او نیز این روند با سرعت بیش­تری ادامه یافت. این آثار شامل مقاله­هایی دربارة شعر نیما و ویژگی­های آن، کتاب­هایی که اختصاصاً دربارة شعر او نوشته شده، کتاب­هایی که درباره ...

در نوشته‌های فارسی میانه زردشتی یا پهلوی، چند واژه دربارة خانواده محل بحث و جدل است. در مقالة زیر، طرحی برای بررسی آنها و ارتباط این واژه‌ها با یکدیگر و با ساحت خانوادة ساسانی می‌آید.

دو کتاب سبک­شناسی شعر شمیسا و غلامرضایی از شناخته­‌شده‌ترین منابعی هستند که با نگاه دوره­ای (تاریخی/ جغرافیایی) سبک­های شعر فارسی را دسته­بندی کرده­اند. این دو اثر سالیان متمادی است که باوجود برخی اشکالات عمده، منبع تدریس و مرجع پژوهش‌اند. عدم نگرش انتقادی و تخصصی به این دو اثر باعث شده که بارها با تغییرات کمی تجدیدچاپ شوند. این پژوهش بر آن است با تکیه بر روش کتاب‌خانه­ای و مراجعه به متون اصیل ...