غلو و مصادیق آن در طول تاریخ امامیه همواره محل بحث بوده، و دربارۀ حدود و ثغور آن اختلافاتی وجود داشته است. برخی اعتقادات گاهی غلوآمیز تلقی شده، و گاهی به همان‌ها طور دیگری نگریسته شده است. در این مطالعه بنا داریم سیر تطور تاریخی مسئلۀ غلو را بازکاویم و منشأ برخی اختلافات در سه مکتب کوفه، قم و بغداد را در تعریف آن بازشناسیم؛ همچنان‌که می‌خواهیم بدانیم کدام شخصیت‌ها در این مکاتب و هر یک به سبب چه...

رساله مشهور به تفسیر نعمانی، رساله ای در علوم قرآنی است که در آن افزون بر مباحث قرآن شناختی، برخی موضوعات کلامی بررسی و به نقد برخی از نظریات مورد انتقاد مؤلف پرداخته شده است. به سبب نبود سلسله اسناد در بخش های مختلف این رساله و عدم ارجاع به منابع پیشین، در نگاه نخست چنین به نظر می رسد که این رساله متنی مستقل و بدون ارتباط با منابع دیگر باشد. پرسش مطرح در این باره، این است که آیا این رساله متنی...

از مفضل بن عمر، متنی به نام «الوصیه» در دست است که شامل دو نوع سخن است: سخنان نویسنده و احادیث امام صادق. همۀ این متن یا تنها احادیث آن از قرن دوم تا پنجم هجری در میان محدثان دست به دست می‏شده است. این متن از آثار مفقود به شمار می‏رود که به صورت مستقل وجود نداشته، حتی‏ دست‏نویسی از آن نمانده است. نوشتار پیش رو به بازیابی اثر یاد شده در کتب فهرست و آثار روایی، به ویژه الکافی و نیز اعتبارسنجی آن...

از مفضل بن عمر، متنی به نام «الوصیه» در دست است که شامل دو نوع سخن است: سخنان نویسنده و احادیث امام صادق. همۀ این متن یا تنها احادیث آن از قرن دوم تا پنجم هجری در میان محدثان دست به دست می‏شده است. این متن از آثار مفقود به شمار می‏رود که به صورت مستقل وجود نداشته، حتی‏ دست‏نویسی از آن نمانده است. نوشتار پیش رو به بازیابی اثر یاد شده در کتب فهرست و آثار روایی، به ویژه الکافی و نیز اعتبارسنجی آن...

توحید مفضل رساله مختصر و سودمندی است دربارة خداشناسی که از طریق مفضل بن عمر شاگرد نامی امام ششم حضرت صادق (جعفربن محمد)(ع) – به ما رسیده و در این مقال معرفی می گردد تا راهنمایی باشد حقیقت جویان واهل فضیلت را و برهانی گردد بر پیروان هواها و هوسها و آنانکه براساس اغراض در اعتقاد به این امر فطری عناد و جدال داشته و دارند. این رساله بردوبخش آمده: بخشی پیرامون جهان برین است و دیگری دربارة جهان زیری...

توحید مفضل رساله مختصر و سودمندی است دربارة خداشناسی که از طریق مفضل بن عمر شاگرد نامی امام ششم حضرت صادق (جعفربن محمد)(ع) – به ما رسیده و در این مقال معرفی می گردد تا راهنمایی باشد حقیقت جویان واهل فضیلت را و برهانی گردد بر پیروان هواها و هوسها و آنانکه براساس اغراض در اعتقاد به این امر فطری عناد و جدال داشته و دارند. این رساله بردوبخش آمده: بخشی پیرامون جهان برین است و دیگری دربارة جهان زیری...

اثیرالدین مفضل بن عمر ابهری (؟656-؟597) دانشمند برجستۀ ایرانی است که در شاخه‌های مختلف علوم عقلی مقامی والا داشته است. مخطوط فاضل احمد پاشا 1618، که در کتابخانه‌ی کوپریلی استانبول نگهداری می‌شود مشتمل است بر چهار رساله از او، به نام‌های بیان الأسرار، تلخیص الحقائق، رسالة المطالع، و زبدة الحقائق، که هر یک سه‌گانه‌ای‌ست در منطق، طبیعیات، و مابعدالطبیعة. این رساله‌ها را کاتبی قزوینی از نسخه‌ی اصل ...