گاهنگاری شمال غرب ایران عمدتا بر اساس نتایج کاوش های انجام گرفته در محوطه های دریاچه ارومیه تبیین شده است و نتایج این کاوش ها به کل شمال غرب ایران که دارای چهره های مختلف جغرافیایی است، تعمیم داده شده است که در بیشتر این مناطق مطالعات جامعی به عمل نیامده است. گورستان خانقاه در روستای خانقاه در شهرستان خلخال اردبیل نشان دهنده تداوم سفالی عصرمفرغ قدیم به مفرغ میانی و عصر آهن بدون هیچ گونه گسیختگی...

هدف از این مطالعه، شناخت ویژگی سفال های دوره مفرغ تپه پوکردوال و تطبیق شباهت های موجود در این سفال ها با محوطه های دشت گرگان، گوهر تپه و تپه حصار است. دوره مفرغ تپه پوکردوال بر اساس مطالعات گونه شناسی سفال، به دو فاز مفرغ میانی و اوایل مفرغ جدید تقسیم شده است. بیشتر سفال های دوره مفرغ در این محوطه از نوع ظریف و چرخ ساز بوده و در خمیره آنها ماده افزودنی معدنی و گیاهی کمتر مشاهده می-شود. سفال ها ...

محوطه کول تپه جلفا با مساحت 4-6 هکتار و ارتفاع 19 متر از سطح زمین های اطراف در ضلع غربی شهر هادیشهر (جلفا) در میان باغات حاصلخیز واقع شده است. اولین فصل کاوش های باستان شناختی در این محوطه برای پاسخ دادن به چندین سوال اساسی از جمله فرایند گذر از دوره مس و سنگی جدید به مفرغ قدیم، بررسی وضعیت محوطه در دوران شکل گیری و i فرهنگ کورا- ارس و نیز مشخص کردن وضعیت فرهنگی منطقه در دوران پیش از تاریخ و آغ...

کاوشهای صورت گرفته در گورستان خانقاه نشان دهنده ی تداوم سنتهای سفالی و تدفین عصر مفرغ قدیم در عصر مفرغ میانی و عصر آهن بدون هیچگونه گسیختگی فرهنگی می باشد. در کاوشهای فصل سوم نمونه گورهایی که می توان آنها را با عنوان کورگانهای کوچک نام گذاری نمود بدست آمد. این نمونه گورها در ایران برای اولین بار مورد کاوش قرار گرفته است و بنظر می رسد متعلق به عصر مفرغ میانی تا آهن بوده است. گورستان خانقاه در شه...

یکی از مناطق جنوبی تر لرستان که به طور گسترده ای مود توجه هیئت باستان شناسی هلمز قرار گرفت ، دشت رومشگان می باشد. در نتیجه مطالعات و کاوش های باستان شناسی در مکان های باستانی کمترلان i و ii ، چغاسبز و میرولی ، اطلاعاتی در مورد باستان شناسی دشت رومشگان در منطقه پیش کوه غربی حاصل شد. هیئت هلمز عصر مفرغ منطقه را به سه دوره کوچک تر عصر مفرغ قدیم (حدود 2000- 2900 ق. م) ، عصر مفرغ میانه (حدود 1600 – ...

محوطة کول‌تپه با ارتفاع 967 متر از سطح دریا تپه‌ای است به وسعت تقریبی 6 هکتار و به ارتفاع 19 متر از سطح زمین‌های اطراف که در میان باغ­ها و مزارع کشاورزی هادیشهر واقع شده است. دومین فصل کاوش در این محوطه نیز در راستای اهداف فصل نخست و به منظور روشن ساختن ابهامات جدول گاهنگاری شمال غرب ایران، مشخص ساختن نحوة سکونت در بخش‌های مختلف محوطه و البته پاسخ به برخی از پرسش­های اساسی؛ ازجمله فرآیند گذار ا...

چکیده دشت میان کوهی سنقر در منطقه زاگرس مرکزی با حدود 2320 کیلومتر مربع مساحت در شمال شرقی کرمانشاه واقع شده است. در محدوده این دشت میان کوهی، محوطه های پیش از تاریخی متعددی وجود دارند که شواهد و یافته های سطحی آنها اهمیت بسزائی در تبیین چشم اندازهای باستان شناسی غرب ایران پیدا می کند. رودخانه گاورود به مثابه یک شریان حیاتی زهکش طبیعی در دشت گاورود در قسمت شمال شهرستان سنقر و کلیایی جاری است، ...

وضعیت باستان‌شناختی زاگرس مرکزی از مناطق پراهمیت در پیش‌ازتاریخ ایران و بین‌النهرین نشان از نقش  آن در تاریخ تطور فرهنگی روستانشینی و توسعه شهرها است. پژوهش حاضر حاصل مطالعه الگوی استقراری محوطه­های عصر مفرغ میانی و جدید در دشت میانکوهی کنگاور بر اساس شاخصه‌های انتخاب بوم‌شناختی و همین‌طور فضایی میان فرهنگی (رتبه-اندازه و آنتروپی) است. تمرکز محوطه‌های شاخص مرکزی، در حوزه جنوب شرق این پهندشت و ت...

عصر مفرغ متاخر و آهن I از نظر فرهنگی نشانگر تحولاتی بسیار مهم در ساختار فرهنگ مادی و معنوی مردمان ساکن فلات ایران است. شناخت و استفاده از آهن در این دوره به مثابه کشف عظیمی بود که در تمام زوایای زندگی بشر آن روز سایه افکند. زمینه­های ایجاد امپراطوری­های گسترده در پی این دوره بر پایه­های جامعه­ای استوار گشت که با سپری­کردن عصر آهن، پتانسیل جهانی شدن یافته بود؛ لذا می­توان این برهه را دوره آغاز ت...

تپه گوراب در روستای جوراب و در فاصله 12 کیلومتری شهر ملایر در جنوب شرق استان همدان قرار دارد؛ این تپه در مجاورت جاده ارتباطی ملایر به اراک واقع است. پژوهش های باستان شناسی  در تپه گوراب به طور مجدد به سرپرستی علی خاکسار با هدف تعیین عرصه و پیشنهاد حریم و لایه نگاری انجام گرفت که در نهایت منجر به شناسایی مساحت واقعی تپه و هم چنین ادوار فرهنگی مختلف موجود در این تپه گردید. در مجموع در تپه گوراب ب...