معیار تفکیک کاربردهاى اخلاقى مفاهیم خوب و بد و باید و نباید از کاربردهاى غیر اخلاقى آن مورد بررسى قرار گرفته است. معیار تمایز و تشخیص مفاهیم اخلاقى نسبت به اقسام آن متفاوت است. نویسنده در آغاز، تقسیم رایج مفاهیم اخلاقى به دو قسم ارزشى و الزامى را مطرح نموده و سپس در رابطه با معیار تمایز آنها از مفاهیم غیر اخلاقى سه احتمال را نام برده است 1- تفاوت به لحاظ نهادگزاره‌ها، 2- تفاوت به لحاظ طبیعت مف...

 طرح مهم‌ترین پرسشهاى حوزه‌هاى گوناگون فلسفه اخلاق در راستاى دست‌یابى به ادراک و رهیافت خاص قرآنى در زمینه مباحثات نوین فلسفه اخلاق و داورى ارزشى رفتار است.  پانزده محور این بخش عبارتند از: تعریف اخلاق، ارتباط دین و اخلاق، بنیادها و خاستگاه اخلاق، قلمرو اخلاق، منشأ احکام و قواعد اخلاقى، مفاهیم و قواعد اخلاقى، نقش و تأثیر ثواب و عقاب در انگیزشهاى اخلاقى، معیار و ملاک فضیلت اخلاقى، نسبیت و اطلاق...

 نقد نظریه "خاستگاه دینى اخلاق" است. این نظریه معتقد است که تمام قواعد و دستورهاى اخلاقى، سراپا متکى به دین هستند و اگر ادیان را از زندگى بشر حذف کنیم، انسان به هیچ یک از قواعد اخلاقى ره نمى‌برد و پایبند نمى‌شود. اسمیت معتقد است که "دین و اخلاق، براى نحوه زندگى فردى و جمعى اهمیت بنیادى دارد." وى رابطه تنگاتنگ دین و اخلاق را به اجمال مى‌پذیرد و مى‌گوید، ممکن است بگوییم توجه به اخلاق و پایبندى به...

 دیدگاه‌هاى گوناگون درباره معیار بازشناسى خوب و بد افعال انسان و یا انسانهاى اخلاقى و غیراخلاقى و همنوایى یا ناهمسازى آنها با آیات قرآن مورد بررسى قرار گرفته است. رفتار و عملکرد انسان‌ها بر دو گونه خوب و بد تقسیم مى‌گردد. رهیافت به معیار و ملاک این تقسیم‌بندى یکى از مهم‌ترین مسائل فلسفه اخلاق به شمار مى‌رود. در ابتدا، نویسنده، به طرح نظریه‌هایى پرداخته که فاقد ملاک قانونمند درباره مفاهیم اخلاقى...

 دیدگاه‌هاى گوناگون و دیدگاه‌قرآن درباره‌الزامهاى اخلاقى‌تحلیل‌وداورى شده است.  نویسنده، پس از طرح چند سؤال در مورد الزام اخلاقى، تأکید بر وجود الزام در اخلاق، اشاره به نماد الزام در قرآن و تعریفهاى مختلف این عنوان، تفاوت الزام اخلاقى و سایر الزامها را از منظر قرآن در تفاوت هدف - هدف الزام اخلاقى کمال انسان است ولى هدف در الزامهاى دیگر از نسخ مطلوب‌هاى مادى است - و نقش اراده و اختیار - نبود گز...

 گزارشى از اصول و مبانى اخلاق قرآنى امام خمینى است. روش اخلاقى امام بیش از هر چیز روش قرآنى است. نویسنده پس از بیان اهمیت اخلاق در نگاه امام خمینى، آثار اخلاقى امام را به دو بخش نظرى و عملى تقسیم نموده، سپس بخش نظرى را مورد بحث قرار داده است. در این راستا نخست مسلکهاى اخلاقى سه‌گانه 1- اخلاق زیستى و همسازى اجتماعى 2- اخلاق عقلى و فلسفى 3- اخلاق عرفانى، را مطرح و در ادامه، شیوه اخلاقى امام را بر...

بررسى بیرونى و فلسفى علم فقه و شیوه اجتهاد را از زوایاى گوناگونى میتوان به انجام رساند. یکى از آنها بررسى تأثیرى است که علم اخلاق و خصلت هاى اخلاقى میتواند بر فقه و اجتهاد داشته باشد. در این مقاله تلاش شده است تا صورت هاى مختلف نقش علم اخلاق, آموزه هاى اخلاقى, خصلت هاى اخلاقى در فقه, اجتهاد و افتا, در نگاهى اجمالى بررسى, و پیامدها و تأثیرهاى احتمالى آن به صورت مستند نشان داده شود. این مقاله در ...

چگونگى رشد اخلاقى، ارزشى و دینى در نوجوانان و جوانان از موضوعات مهم روان شناسى رشد است که روان شناسان بزرگ درباره آن به تحقیق و نظریه پردازى پرداخته اند. این تحقیق تلاشى دیگر در این راستا است که مى کوشد تا چگونگى رشد و پرورش اخلاقى و دینى نوجوانان و جوانان را هم بر پایه دانش روان شناسى رشد و هم با تکیه بر یافته هاى دانش روان شناسى تربیتى، تبیین نماید. سعى بر این است که با نگرشى نو چگونگى رشد اخ...

چگونگى رشد اخلاقى، ارزشى و دینى در نوجوانان و جوانان از موضوعات مهم روان شناسى رشد است که روان شناسان بزرگ درباره آن به تحقیق و نظریه پردازى پرداخته اند. این تحقیق تلاشى دیگر در این راستا است که مى کوشد تا چگونگى رشد و پرورش اخلاقى و دینى نوجوانان و جوانان را هم بر پایه دانش روان شناسى رشد و هم با تکیه بر یافته هاى دانش روان شناسى تربیتى، تبیین نماید. سعى بر این است که با نگرشى نو چگونگى رشد اخ...

تمثیل نوعی روایت منثور یا منظوم است که نویسنده در آن عوامل، وقایع و گاهی نیز محیط آن را ابداع می کند تا در سطح ظاهری یا اولیه روایت، معنایی منسجم ایجاد کنند و در همان حال، دالِ بر نظام معنایی ثانویه مرتبط باشند. تمثیل شگردی روایی است که در هر فرم یا گونه ادبی می‌توان از آن استفاده کرد. یکى از روش‌هاى انتقال مفاهیم در قرآن نیز قصّه‌گویى است. داستان‌هاى قرآن در عین واقعى بودن، از نوع قصّه‌هاى تمثیلى...