از مهمترین مشکلات شناخت معماری پیش از اسلام کمبود آثار سالم برجای ­مانده از آن زمان است. این مسئله به خصوص در مورد دورۀ اشکانی (247  ق. م تا 224 م) صدق می­ کند. دوره ای که در آن مدارک خاص، کمیاب و گنگ است و معمولاً بیشتر آثار معماری مربوط به این دوره در خارج از مرزهای ایران امروزی قرار دارند. به دلیل کمبود آثار معماری دورۀ اشکانی، شناخت ما در مورد معماری این دوره بیشتر بر اساس قلاع و دژهای برجای...

   از مهمترین مشکلات شناخت معماری پیش از اسلام کمبود آثار سالم برجای ­مانده از آن زمان است. این مسئله به‌خصوص در مورد دورۀ اشکانی (247  ق. م تا 224 م) صدق می­‌کند. دوره‌ای که در آن مدارک خاص، کمیاب و گنگ است و معمولاً بیشتر آثار معماری مربوط به این دوره در خارج از مرزهای ایران امروزی قرار دارند. به دلیل کمبود آثار معماری دورۀ اشکانی، شناخت ما در مورد معماری این دوره بیشتر بر اساس قلاع و دژهای بر...

مجموعه معماری دست کند زیرزمینی سامن در فاصله ی 15 کیلومتری شهر ملایر و 100 کیلومتری جنوب شهر همدان واقع است. این مجموعه که در زیر بافت مسکونی شهر سامن است، شامل بیش از 50 فضای معماری دست کند زیرزمینی است که با پوشش های قوسی شکل در بستر سنگ های گرانیتی (گرانیت گل پنبه ای) و در عمق 2 تا 8 متری از سطح زمین ایجاد شده است. مهمترین پرسش مطرح در این مجموعه همانند سایر آثار دست کند ایران، موضوع تاریخ گ...

حکومت پارت به عنوان یکی از بزرگ ترین و مهم ترین تمدن های ایران در دوران تاریخی مطرح است. با وجود وسعت و اهمیت زیاد این دوره تاریخی اطلاعاتی که از آن به خصوص در زمینه معماری مذهبی وجود دارد اندک است. هرچند کاوش های علمی باستان شناسی در دوران اخیر برخی از ناشناخته های فرهنگ و هنر دوره پارت را بازگو و روشن نموده، هنوز راهی طولانی باقی مانده است. در پژوهش حاضر سعی شده است تا حد امکان اطلاعات موجو...

شهرستان طارم در شمال شرقی استان زنجان واقع و با استان های گیلان و اردبیل همجوار است. این موقعیت سبب تأثیرپذیری از فرهنگ های این مناطق در ادوار پیش از تاریخ و تاریخی شده است. علی رغم اهمیت این منطقه کاوش های باستان شناسی برای روشن شدن این تبادلات و همچنین شناخت فرهنگ های این منطقه صورت نگرفته است. یکی از این محوطه ها که نشان دهندۀ این تبادلات است، محوطۀ تشویر است که بر اثر فعالیت های راه سازی در...

شهرستان طارم در شمال شرقی استان زنجان واقع و با استان های گیلان و اردبیل همجوار است. این موقعیت سبب تأثیرپذیری از فرهنگ های این مناطق در ادوار پیش از تاریخ و تاریخی شده است. علی رغم اهمیت این منطقه کاوش های باستان شناسی برای روشن شدن این تبادلات و همچنین شناخت فرهنگ های این منطقه صورت نگرفته است. یکی از این محوطه ها که نشان دهندۀ این تبادلات است، محوطۀ تشویر است که بر اثر فعالیت های راه سازی در...

دوران اشکانی یکی از شکوهمندترین ادوار ایران محسوب می شود. نقش این سلسله نه تنها از نظر تاریخ سیاسی در تجدید عظمت و استقلال ایران حائز اهمیت است بلکه از نظر شهر سازی، هنری و معماری نیز یک عصر متحول و پویا است، اشکانیان ضمن به کار گیری شهرسازی مدور، در هنر معماری نیز فنونی را به طور استادانه در سطح وسیع پایه ریزی کردند و آن به کارگیری ایوان طاقدار بود، هنر های مرتبط با معماری نیز در این دوران همچ...

بازمانده های باستان شناختی فرهنگ شکار و یا منسوب به دستگرد در ایران باستان که تاکنون کاوش و معرفی شده اند را می توان به دو گروه اشکانی و ساسانی طبقه بندی کرد؛ و در این نوشتار، ایده اصلی نویسنده این است که معماری شکارگاه ها و ساخت دستگرد در ایران باستان، اصالتاً ساسانی است؛ و از دوران اشکانیان و هخامنشیان، هنوز شواهد روشن و تردیدناپذیری ندارد. هرچند شواهد باستان شناختی از رواج سنت شکار در میان طب...

منطقه دماوند به عنوان پل ارتباطی و نقطه پیوند بین بخش شرقی و غربی امپراطورهای اشکانی و ساسانی که بدون شک بخش اعظم تاریخ ایران را در بر گرفته اند ،تاکنون مورد غفلت و کم توجهی باستان شناسان و محققین قرار گرفته است. این منطقه طی دورانهای مختلف مورد توجه اقوام و حکومتهای گوناگون بوده و قبل از اسلام و تا مدتی بعد از آن به نام "دمباوند" ، "دنباوند" ، نامیده می شده است . دماوند یکی از دو شهرستان شر...

بازمانده‌های باستان‌شناختی فرهنگ شکار و یا منسوب به دستگرد در ایران باستان که تاکنون کاوش و معرفی شده‌اند را می‌توان به دو گروه اشکانی و ساسانی طبقه‌بندی کرد؛ و در این نوشتار، ایدة اصلی نویسنده این است که معماری شکارگاه‌ها و ساخت دستگرد در ایران باستان، اصالتاً ساسانی است؛ و از دوران اشکانیان و هخامنشیان، هنوز شواهد روشن و تردیدناپذیری ندارد. هرچند شواهد باستان‌شناختی از رواج سنت شکار در میان طب...