این مقاله با محوریت موضوع موانع معرفت حقیقی از دیدگاه فیلسوف مسلمان علامه طباطبایی(ره) تدوین شده است و به بررسی و تبیین نظر ایشان در باره معرفت حقیقی و عوامل بازدارنده آن می­پردازد. در نظر علامه، معرفت نسبت به اسماء و صفات الهی، معرفت حقیقی، و مایه سعادت و کمالِ آدمی است. در نظام معرفت شناختی علامه، حقیقت علم، امری وجودی  است که ­ از عالم بالا بر قلب (نفس) انسان افاضه شده است و انسان به میزان اس...

از نظرِ ابن­سینا سعادت و شقاوتِ حقیقی در آخرت پدید می­آید؛ اما در این دنیا، معرفت و عبادت، داروی آن سعادت؛ و جهل و معصیت، زهر آن است. به تعبیرِ دیگر، سعادتِ مطلق با کمال و تزکیه دست­یافتنی است. کمال به وسیلۀ علم؛ و تزکیه به وسیلۀ عمل و عبادت حاصل می­شود. عبادت، راه شناخت خداوند تعالی است؛ زیرا عبادت است که نفس ناطقۀ انسانی را شبیه عقول مجرد می­گرداند و مادام که نفس انسانی شبیه ملائکه نگردد، راهی به...

این مقاله با محوریت موضوع موانع معرفت حقیقی از دیدگاه فیلسوف مسلمان علامه طباطبایی(ره) تدوین شده است و به بررسی و تبیین نظر ایشان در باره معرفت حقیقی و عوامل بازدارنده آن می­پردازد. در نظر علامه، معرفت نسبت به اسماء و صفات الهی، معرفت حقیقی، و مایه سعادت و کمالِ آدمی است. در نظام معرفت شناختی علامه، حقیقت علم، امری وجودی  است که ­ از عالم بالا بر قلب (نفس) انسان افاضه شده است و انسان به میزان اس...

0

از نظرِ ابن­سینا سعادت و شقاوتِ حقیقی در آخرت پدید می­آید؛ اما در این دنیا، معرفت و عبادت، داروى آن سعادت؛ و جهل و معصیت، زهر آن است. به تعبیرِ دیگر، سعادتِ مطلق با کمال و تزکیه دست­یافتنی است. کمال به وسیلۀ علم؛ و تزکیه به وسیلۀ عمل و عبادت حاصل می­شود. عبادت، راه شناخت خداوند تعالی است؛ زیرا عبادت است که نفس ناطقۀ انسانی را شبیه عقول مجرد می­گرداند و مادام که نفس انسانی شبیه ملائکه نگردد، راهی به...

ابن ­سینا معرفت را غایت حکمت می­ داند و بر این باور است که معرفت حقیقی، بدون تزکیه نفس و پاک کردن قلب از آلودگی ها میسر نیست. تزکیه­ نفس، آدمی را مستعد می­ کند تا ضمن اتصال با عقل فعال، معرفت را از او دریافت کند. از نظر وی تعلم، تحصیل استعداد برای اتصال به عقل فعال است؛ یعنی نفس آدمی پیش از تعلم دارای استعدادی ناقص است و بعد از تعلم، این استعداد، تام می شود؛ به گونه ای که با عطف توجه به موضوع ع...

رویکرد نصر به مسالۀ رابطۀ علم و دین، از زاویۀ کلامی سنت‎گرایانه، نوین است. وی با استفاده از یک رویکرد درون‎دینی، با روش تاویل آموزه‎های ادیان و گزاره‎های فلسفی و عرفانی سنت‎های مختلف، در پی آشکارسازی دیدگاه حقیقی دین و سنت، و گرایش‎های معرفتی درون آن در باب خدا، انسان، و جهان بر می‎آید و از این رهگذر، نه تنها درصدد نشان دادن سازگاری دین با نظریات علمی نیست، بلکه تقابل دیدگاه علمی رایج را با دید...

نفس در نگاه سهروردی نوری از انوار اسفهبدیه است که در شرق هستی ریشه داشته، لیکن به بدن مادی تعلق گرفته و به تدبیر و تصرف در او مشغول شده است، از عالم قدسی به ظلمت‌کدۀ ناسوت هبوط کرده و در آن اسیر گشته است. پس از معرفت خویشتن، جایگاه حقیقی خویش را می‌یابد و در پی رسیدن به آن به جستجو می‌پردازد. راه بازگشت به سرای حقیقی، موانع پیش­ رو و مراحلی را که نفس می‌بایست طی نماید با راهنمایی پیرِ راه، موضوع...

شناخت عرفانی آن‌سان که عین‌القضات زیست می‌کند، با زیستجهان دیگر عارفان چندان متمایز به نظر نمی‌رسد، اما شاید نخستین بار از رهگذر وی به شکل مدون آورده شده است. از این‌رو، پرسش بنیادین پژوهش این است که شناخت عرفانی از نگرگاه عین‌القضات چیست؟ و چگونه از دانش بازشناخته می‌شود؟ راه دریافت آن چگونه است؟ به نظر وی، ارزش معرفتی هر یک از دریافتهای بشری در شناخت عرفانی چگونه تعیین می‌شود؟ عین‌القضات در ه...

عشق به موضوع معرفت یکی از عوامل مؤثر در کسب معرفت نسبت به آن موضوع است. مولانا این مطلب را در آثار خود مورد تأیید و تأکید قرار داده و آن را مؤثرترین عامل کسب معرفت دانسته است. به همین خاطر در آثار خود بطور مفصل پیرامون آن سخن گفته است. در این مقاله دیدگاه ها و نقطه نظرات این عارف بزرگ در مورد تأثیر عشق بر معرفت اعم از معرفت حقیقی، معرفت تقلیدی و معرفت الهی بیان گردیده و مشخص می گردد که به اعتقا...