این مقاله از دو بخش اصلی تشکیل شده است: در بخش نخست با اشاره به تعریف ها و مفاهیم اصلی مانند تمدن و طبقه بندی دانشی مطلوب، جایگاه دانش کلام در این طبقه بندی و ظرفیت های دانش کلام در مطالعات تمدنی نشان داده می شود. ظرفیت کلام در دو قلمروِ تبیین رویکرد تمدنی از دین و نیز ارائه دستگاه مند و جامع از آموزه های دینی خلاصه شده است. در این مورد به صورت استقرایی می توان به مباحث هستی شناسی، معرفت شناسی، ...

بسیاری از اندیشمندان و شخصیت های علمی و فکری جهان، بر این عقیده اند که رهبری معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه ای، پیش از آنکه رهبر سیاسی یک کشور اسلامی باشد، یک شخصیت علمی برجسته در جهان اسلام و عرصه بین الملل است. در میان موضوعات و مسائل فکری جمهوری اسلامی ایران و فراتر از آن مسائل جهان اسلام، اندیشه ها و دیدگاه های ایشان در موضوع تمدن نوین اسلامی، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در این...

مفهوم «معنویت» از مفاهیمی است که تعریف آن در آثاری که بدان پرداخته اند ابهام دارد و مسئله اصلی این مقاله آن است که چرا تعریف های ارائه شده از معنویت دارای ابهام است، چرا از هر رویکردی که به آن نگریسته شده معنای واژه نیز تفاوت یافته است؟ بنابر ادعای این مقاله دلیل ابهام مفهوم معنویت آن است که رویکردهای موجود در تعریف معنویت از داشتن نگاه تمدنی به معنویت غفلت کرده اند. در مقاله حاضر پس از تقسیم ت...

پرفسور عبدالعزیز ساشادینا[i] استاد تمام دانشگاه ویرجینیای آمریکا است. او از شیعیان تانزانیا است که در دانشگاه علیگر هند دورۀ کارشناسی مطالعات اسلامی را گذراند و سپس در رشتۀ ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد تحصیل کرد و از دانشجویان دکتر شریعتی بود. در کنار تحصیلات دانشگاهی، در مشهد، قم و نجف نزد برخی اساتید وقت دروس حوزوی را گذراند. اگرچه محل سکونت اصلی ایشان در آمریکا است اما ارتباط ایشان با کش...

در بیشتر رشته‎های علوم انسانی تحلیل‎ها مبتنی بر نظریه‎ها صورت می‎گیرند و اساساً تحلیل خارج از نظریه اتقان و اعتبار کافی را ندارد. در نوشتار پیش رو به این پرسش پرداخته می‎شود که در حوزه مطالعات تمدنی - به عنوان یکی از حوزه‎های مطالعاتی نظری علوم اجتماعی - چگونه می‎توان از تمدن به مثابه یک سطح تحلیل و یا یک چارچوب نظری در تحلیل پدیده‎های اجتماعی بهره برد؟ به بیان دیگر، کاربست تمدن به مثابه یک نظری...

این مقاله از دو بخش اصلی تشکیل شده است: در بخش نخست با اشاره به تعریف‌ها و مفاهیم اصلی مانند تمدن و طبقه‌بندی دانشی مطلوب، جایگاه دانش کلام در این طبقه‌بندی و ظرفیت‌های دانش کلام در مطالعات تمدنی نشان داده می‌شود. ظرفیت کلام در دو قلمروِ تبیین رویکرد تمدنی از دین و نیز ارائه دستگاه‌مند و جامع از آموزه‌های دینی خلاصه شده است. در این مورد به صورت استقرایی می‌توان به مباحث هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، ...

بررسی‌های اندیشه اسلامی با رویکرد تمدنی را باید عالی‌ترین سطح طرح اسلام با گرایش عقلانی، عمل‌گرا، کارامد و عینیت‌ساز به‌شمار آورد. به باور مالک بن نبی ‌بحران‌های اصلی جهان اسلام و بلکه بشریت از جنس تمدنی است و راه برون‌رفت از این بحران‌ها و عقب‌ماندگی‌ها در عرصه نظر و عمل جز بازسازی نگره‌ها و عینیت‌های تمدنی در جهان اسلام نیست. تحلیل نگره‌های ابن نبی این حقیقت را روشن می‌سازد که الگوی تمدنی نه‌...

بررسی های اندیشه اسلامی با رویکرد تمدنی را باید عالی ترین سطح طرح اسلام با گرایش عقلانی، عمل گرا، کارامد و عینیت ساز به شمار آورد. به باور مالک بن نبی بحران های اصلی جهان اسلام و بلکه بشریت از جنس تمدنی است و راه برون رفت از این بحران ها و عقب ماندگی ها در عرصه نظر و عمل جز بازسازی نگره ها و عینیت های تمدنی در جهان اسلام نیست. تحلیل نگره های ابن نبی این حقیقت را روشن می سازد که الگوی تمدنی نه ت...

بسیاری از اندیشمندان و شخصیت‌های علمی و فکری جهان، بر این عقیده‌اند که رهبری معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، پیش از آنکه رهبر سیاسی یک کشور اسلامی باشد، یک شخصیت علمی برجسته در جهان اسلام و عرصه بین‌الملل است. در میان موضوعات و مسائل فکری جمهوری اسلامی ایران و فراتر از آن مسائل جهان اسلام، اندیشه‌ها و دیدگاه‌های ایشان در موضوع تمدن نوین اسلامی، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در این...

مفهوم «معنویت» از مفاهیمی است که تعریف آن در آثاری که بدان پرداخته‌اند ابهام دارد و مسئله اصلی این مقاله آن است که چرا تعریف‌های ارائه‌شده از معنویت دارای ابهام است، چرا از هر رویکردی که به آن نگریسته شده معنای واژه نیز تفاوت یافته است؟ بنابر ادعای این مقاله دلیل ابهام مفهوم معنویت آن است که رویکردهای موجود در تعریف معنویت از داشتن نگاه تمدنی به معنویت غفلت کرده‌اند. در مقاله حاضر پس از تقسیم ت...