واقع‌گرایی (رئالیسم) تحلیل اجتماعی و بررسی تجسم زندگی انسان در جامعه، روابط میان فرد و جامعه و ساختمان خود جامعه است. رئالیسم بمثابه یک مکتب ادبی در آثار قرن بیستم به‌ویژه داستان و نمایشنامه پدیدار­ گشت. در این میان، نمایشنامه به‌عنوان یک اثر هنری قابل ‌اجرا، در ترسیم واقعیت‌های جامعه نقش مهمی ایفا می‌کرد. «علی احمد باکثیر» (1969-1910) نویسندة واقع­گرای مسلمان و متعهد عرب در قرن بیستم است که اس...

احمد محمود از جمله داستان نویسان صاحب سبک معاصر است که هم در زمینه ی رمان و هم داستان کوتاه آثار در خور توجهی را ارائه کرده است . بومی گرایی و همچنین خلق داستان هایی با مضامین سیاسی و اجتماعی از مشخصه های اصلی کارهای اوست . بررسی ، تحلیل و نقد چهار مجموعه ی داستانی «زائری زیر باران ، غریبه ها ، پسرک بومی و قصه ی آشنا» که دربردارنده ی اصلی ترین مضامین و درونمایه های داستانی اوست ، نشان می دهد که...

در این مقاله با مقایسه یافته های دو تحقیق در مورد نمایش نامه های ایرانی در دو دوره متفاوت نشان داده شده است که چگونه شرایط اجتماعی بر روی سبک و مضمون نمایش نامه های نوشته شده در هر دوره تاثیر گذاشته و آن ها را تغییر داده است. این تحقیق در حوزه نظری جامعه شناسی هنر نوشته شده است و چهارچوب نظری آن، رویکرد بازتاب است. روش به کار رفته در هر دو تحقیق، ترکیبی از پیمایش و مطالعه اسنادی بوده است که در ...

در این مقاله با مقایسه یافته‌های دو تحقیق در مورد نمایش‌نامه‌های ایرانی در دو دوره متفاوت نشان داده شده است که چگونه شرایط اجتماعی بر روی سبک و مضمون نمایش‌نامه‌های نوشته شده در هر دوره تاثیر گذاشته و آن‌ها را تغییر داده است. این تحقیق در حوزه نظری جامعه‌شناسی هنر نوشته شده است و چهارچوب نظری آن، رویکرد بازتاب است. روش به کار رفته در هر دو تحقیق، ترکیبی از پیمایش و مطالعه اسنادی بوده است که در ...

محمد الفیتوری( 1930م) یکی ازبارزترین شاعران معاصر سودان است که از او در ادبیات عربی غافل شده اند وبه اندازه باید و شاید به او توجه نشده است البته بدان معنا نیست که اصلاَ محققان به بررسی او نپرداخته اند بلکه به نسبت جایگاه و قوت شعری که در این شاعر وجود دارد از او غافل مانده اند فیتوری شاعری متعهد است گرایش به ادبیات رئالیستی دارد وبه همین خاطراز طبقه فرودست و مستضعف و زیرین سخن می گوید و دربرابر...

اسطوره ها به عنوان نظامی بینامتنی در تولید آثار ادبی، مخصوصاً رمان، نقش بزرگی ایفا می کنند. دو رمان سووشون و کلیدر در بحران دهۀ چهل و پنجاه بر پایۀ اسطوره های آیینی و چرخه ای باروری (مرگ و باززایی) بازآفرینی شده اند. این مقاله تلاش می کند با استفاده از شیوۀ تحلیل ساختاری، کنش ها و مفاهیم بنیادین اسطوره های باروری را در لایه های پنهان این دو رمان بررسی، و عوامل تجسم نشانه ها و نمادهای آنها را تحل...

فرق هنر با تاریخ در این است که هنرمند با گزینش و تأویل و گزارش خاصّ خود، بی‏نظمی‏های ظاهری واقعیّات را در طرحی معقول، محدود، سنجیده و منظّم عرضه می‌کند. شراب خام نوشتة اسماعیل فصیح یکی از رمان‌‌های مشهور رئالیستی است‌ که گزیده‌هایی از مسائل تاریخی دهه‌های چهل و پنجاه شمسی موضوع آن‌ است‌. این‌ رمان‌ با مؤلّفه‌های رئالیسم‌ اجتماعی مطابقت زیادی دارد. در این‌ ‌نوشته، این‌ رمان‌ را از همین دیدگاه تحلیل ...

السخریه و هی ظاهره بارزه فی الشعر العربی التی ازدهرت فی العصر الحدیث کفنٍّ مستقلٍّ. وأمل دنقل له علاقه وثیقه بالسخریه و قد توجّه إلیها لبیان الآلام و المفاسد الإجتماعیه و السیاسیه و الإقتصادیه و الثقافیّهلأنّه رآها الوسیله الوحیده لتجسیم ما یمضی فی البلاد من المفاسد و الأکاذیب رغبهً فی إصلاح النظام و المجتمع.

بازنمایی واقعیت بر روی صحنه، منجر به پیدایش دیدگاه های متفاوت و یا حتی گاهی متضاد راجع به تئاتر رئالیستی می شود. گروهی، تئاتر رئالیستی را تئاتری می دانند که واقعیت«مکشوف » را، متعهدانه و متبحرانه، به معرض نمایش می گذارد. اما، گروهی دیگر، تئاتر رئالیستی را تئاتری می دانند که واقعیت را «خلق می کند» و پس از گذراندنش از فیلترهای پالایشی، بدون هیچ تعهدی نسبت به ارائ? واقعیت روزمره، آن را نمایش می ده...

واقع‌نمایی پایه‌ی اصلی آثار ادبیات داستانی رئالیستی محسوب می‌گردد که میزان بازتاب آن در یک داستان یا رمان رئالیستی، تعیین‌کننده‌ی درجه‌ی اصالت آن در این مکتب است. رئالیسم به معنای واقعی آن در دوره‌ی مشروطه و همگام با تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در ایران رواج یافت و بسیاری از آثار ادبیات داستانی تا امروز در قالب همین مکتب به‌وجودآمده‌اند. مصطفی مستور و علی‌اشرف درویشان دو تن از داستان نویسان ...