مسمط «یادآر ز شمع مرده یادآر» اثر طبع دهخدا یکی از اشعار مدرن فارسی است که مورد توجه پژوهشگران حوزه ادبیات معاصر واقع شده است. این مقاله بر آن است تا با بهره گیری از رویکرد ترامتنی که از جمله رویکردهای جدید نقد ادبی به شمار می رود، به نقد و خوانش نوینی از مسمط دهخدا بپردازد. پرسش های پژوهش حاضر آن است که چرا این مسمط از اشعار مدرن به شمار آمده است؟ پیوندهای شعر دهخدا با شعر گذشته و حال فارسی چگ...

مسمط «یادآر ز شمع مرده یادآر» اثر طبع دهخدا یکی از اشعار مدرن فارسی است که مورد توجه پژوهشگران حوزه ادبیات معاصر واقع شده است. این مقاله بر آن است تا با بهره‌گیری از رویکرد ترامتنی که از جمله رویکردهای جدید نقد ادبی به شمار می‌رود، به نقد و خوانش نوینی از مسمط دهخدا بپردازد. پرسش‌های پژوهش حاضر آن است که چرا این مسمط از اشعار مدرن به شمار آمده است؟ پیوندهای شعر دهخدا با شعر گذشته و حال فارسی چگ...

مسمط که مبتکر آن را منوچهری دامغانی دانسته­اند، در طول تاریخ شعر فارسی دچار تغییراتی شده و انواعی گوناگون از آن پدید آمده است. همچنین میان این قالب و برخی قالب­های دیگر مانند ترجیع­بند و ترکیب­بند، ویژگی­های مشترک وجود دارد که سبب می­شود بتوانیم آن­ها را جزو توابع مسمط قلمداد کنیم. مقالۀ پیش رو که براساس روش توصیفی ـ­­مطالعه و پژوهش­ـ­ نگاشته شده است، ضمن تعریف دقیق قالب مسمط و بررسی تاریخچۀ آن...

با توجه به اهمیت نهضت مشروطه در تاریخ سیاسی-اجتماعی ایران و نقش بسزای آن در شکل گیری ادبیات معاصر و رابطه متقابل و تنگاتنگ تحولات سیاسی و فرهنگی این دوران با یکدیگر، بررسی آثار هنری تاثیر گذار در فرهنگ و ادبیات کشور ضروری به نظر می رسد. مسمط "یادآر ز شمع مرده یادآر" دهخدا که یکی از آثار ماندگار دوران مشروطه است، در این نوشتار مورد برسی قرار گرفته است. در این بررسی، ابتدا اوضاع اجتماعی و فرهنگی ...

مسمّط یکی از قالب های شعر فارسی است که از آغاز تا کنون از نظر مضمون و محتوا و وزن های عروضی فراز و نشیب های متعددی را از سر گذرانده است. مسمّط را بر حسب شماره مصرع های هر بند به نام های مثلث، مربع، مخمس، مسدس و مثمن نیز خوانده اند و این نوع آخر از همه بیشتر در دیوان منوچهری است. پس از منوچهری این قالب شعری بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در عصر مشروطه که هنر شاعری در خدمت مبارزه و آزادی خواهی قرا...

عمران صلاحى به عنوان یکى از برجسته ‏ترین شاعران و طنزنویسان معاصر، آثار ماندگارى از خود به یادگار نهاده است. یکى از ویژگى‏هاى مهم طنزهاى وى، استفاده از قالب‏هاى مختلف نظم و نثر در ارائه طنز است. قالب‏هاى نظم، شامل؛ مثنوى، غزل، قطعه، رباعى، دوبیتى، مسمط ترجیع، شعر نو و قالب‏هاى نثر، شامل؛ رمان، داستان کوتاه، نامه، سفرنامه، نمایش‏نامه، فیلم‏نامه، واژه‏نامه، خاطره، مصاحبه، متل، نکته، اخبار و آگهى ...

مقاله­ی حاضر پژوهشی در شعر بلند طغرای مشهدی از شاعران و نویسندگان قرن یازدهم هجری قمری است. این شعر که در قالب مسمّط مخمس در یکصد و سی و چهار بند آمده است، به یکی از آثار او به نام «اعتقادیه» تعلق دارد؛ اثری که نایاب است و در مجموعه­ی آثار طغرا و کلیات و رسائل او و در هیچ یک از تذکره ها و حتی تاریخ ادبیات ایران نیامده است. این شعر به طور کامل در نسخه­ی خطی مناقب علوی اثر میر حسین علی خان تالپور ...

نگارنده در تحلیل موضوع مورد بحث‘خود را ناگزیر از یاد کرد این نکته میداند که درآغاز‘نخستین بیت هر قصیده ‘ قطعه و مسمط و ابیات پراکنده این سخنور را درحوزه بحور عروضی مورد تحقیق قرار دهد‘و به ذکر نام بحور اشعارش بپردازد‘ و ضمن تعیین اوزان اشعار او‘ و همخوانی اوزان با موضوعات به لطیفه انگیزی و طرفه کاری ذهن شاعرانه اش اشارت نماید. و چگونگی تلفیق موسیقی کلامش را با موضوعات در چشم انداز آفرینش هنری ب...

عمران صلاحی به عنوان یکی از برجسته ‏ترین شاعران و طنزنویسان معاصر، آثار ماندگاری از خود به یادگار نهاده است. یکی از ویژگی‏های مهم طنزهای وی، استفاده از قالب‏های مختلف نظم و نثر در ارائه طنز است. قالب‏های نظم، شامل؛ مثنوی، غزل، قطعه، رباعی، دوبیتی، مسمط ترجیع، شعر نو و قالب‏های نثر، شامل؛ رمان، داستان کوتاه، نامه، سفرنامه، نمایش‏نامه، فیلم‏نامه، واژه‏نامه، خاطره، مصاحبه، متل، نکته، اخبار و آگهی ...

نگارنده در تحلیل موضوع مورد بحث‘خود را ناگزیر از یاد کرد این نکته میداند که درآغاز‘نخستین بیت هر قصیده ‘ قطعه و مسمط و ابیات پراکنده این سخنور را درحوزه بحور عروضی مورد تحقیق قرار دهد‘و به ذکر نام بحور اشعارش بپردازد‘ و ضمن تعیین اوزان اشعار او‘ و همخوانی اوزان با موضوعات به لطیفه انگیزی و طرفه کاری ذهن شاعرانه اش اشارت نماید. و چگونگی تلفیق موسیقی کلامش را با موضوعات در چشم انداز آفرینش هنری ب...