فلاسفه پیش از صدرا، بر اساس مبانی خودشان، طرحی از تکامل نفس ارائه داده اند. صدرا نیز بر اساس حرکت جوهری خویش طرحی نوین از تکامل نفس ارائه داده است که متفاوت با طرح تکاملی پیشینیان است. در این پژوهش نخست حرکت جوهری و حقیقت نفس از دیدگاه صدرا مورد بررسی قرار گرفته است و سپس چگونگی تکامل نفس بر مبنای حرکت جوهری ملاصدرا و در نهایت به استخراج نتایج تکامل نفس صدرا، پرداخته شده است. نفس انسانی در این ...

جوهر و مایۀ اصلی سبکی را که به «سبک هندی» معروف شده است، تجرید تشکیل می دهد که درحقیقت به کار گرفتن تخیل شاعرانه در بیان مطلب است. در روند تحول شعر فارسی، هرقدر شعر برای بیان معانی باریک و مکنونات قلبی به کار گرفته شده، به همان اندازه نشانه های سبک بیان تجریدی، یعنی سبک هندی، در آن بیشتر شده است. همین نوع اشارات آراسته به تجرید و تشخیص در اشعار حافظ شیرازی فراوان است. در مقالۀ حاضر این ویژگی در...

عموماً گمان می شود که مسلک اصالی ملاصدرا در مسئلة مطابقت همان تمسک بر مبناگرایی غالب و تطابق ماهوی بوده است. این در حالی است که مبانی فلسفة صدرایی در باب انتزاعی بودن ماهیت، به صورت جدی نظریة تطابق ماهوی را به چالش می کشد. بر این اساس در حکمت متعالیه مسئلة علم و کیفیت تحصیل اقسام آن برای نفس به شیوه ای متفاوت مطرح می شود. وی معتقد است، دستکاری نفس ناشی از ابهام و واضح نبودن ادراکات است که به علت...

در بین آثار ادبی، اشعاری- اگرچه اندک- وجود دارند که منحصراً در وصف دما، ساختمان، عناصر و اجزایگرمابه و آداب استحمام سروده شده اند. در تعدادی از این توصیفات منظوم، شاهد انعکاس تعلیمات عرفانی و آداب و اصطلاحات صوفیه هستیم؛ بدین طریق که ذهن شاعر پس از ایجاد شباهت بین خانقاه و گرمابه، کوشیده است تا بیناین مکان و آداب مرتبط با آن، با مراحل اولیه سیر و سلوک و برخی از رسوم خانقاهی پیوند برقرار کند و اص...

در این مقاله، اثبات می‌شود تئوری مشائیان مسلمان در خصوص نحوه‌ی ادراک کلیات، نظریه‌ی تجرید نیست، بلکه ایشان تنها عامل مؤثر در ادراک عقلی را می‌توانند افاضه‌ی عقل واهب الصور لحاظ کنند و تفوّه ایشان به نظریه‌ی تجرید، ناشی از نداشتن توجه کافی یا ناشی از تنگناهای زبان است. سپس مشخص خواهد شد که لازمه‌ی این سخن اولاً پذیرش نظریه‌ی مثل از سوی ایشان خواهد بود و ثانیاً موجب پذیرش نوعی ایده‌آلیسم مشابه به ای...

برای اقتصادی که تا حدّ بالایی متکّی به درآمد نفت و ارز حاصل از آن است ، تحوّلات نفتی می توانند یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر بخش های مختلف اقتصاد از جمله بازار سهام محسوب گردند. از طرف دیگر تکانه های قیمتی نفت از علل ایجاد تورم به حساب می آیند و از آنجا که یکی از اهداف بانک مرکزی اجرای سیاست پولی با هدف گیری تورم است و ابزارهای سیاست پولی علاوه بر اثرات غیرمستقیمی که بر متغیّرهای هدف دارند ، دارای ...